Pauzaniasz - Wedrowka po Helladzie.pdf

(2661 KB) Pobierz
PAUZANIASZ
WĘDRÓWKA PO HELLADZIE
KSIĘGI
I, II, III i VII
EDYCJA KOMPUTEROWA: WWW.ZRODLA.HISTORYCZNE.PRV.PL
MAIL TO: HISTORIAN@Z.PL
MMIII©
WYKAZ STOSOWANYCH W PRZYPISACH SKRÓTÓW
J.G. Frazer
Pausanias’s Description of Greece.
Translated with a
Commentary by J. G. Frazer. T. VI. London 1913
R. Graves Robert Graves.
Mity greckie.
Warszawa 1967
P. Grimal Pierre Grimal.
Dictionnaire de la mythologie Grecque et
Romaine.
Paris 1958
Hitzig-
Pausaniae Greciae descriptio.
Commentarium addiderunt
Blümner
Herman Hitzig et Hugo Blümner. Berolini 1896 – 1910
MEA
Mała encyklopedia kultury
świata
antycznego.
Warszawa 1966
E. Meyer
Pausanias. Beschreibung Griechenlands.
Neu übersetzt und mit
einer Einleitung und erklärenden Anmerkungen versehen von
Ernst Meyer. Zürich 1954
RE
Artykuły z Pauly-Wissowa.
Realencyclopädie der classischen
Alterumswissenschaft.
Stuttgart
Roscher
Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen
Mythologie.
Hrsg. von W. H. Roscher
KSIĘGA PIERWSZA
Rozdział I
1
Z całego lądu stałego Hellady w kierunku wysp Cyklad i Morza
Egejskiego najdalej wysunięty jest Sunion
1
, przylądek ziemi attyckiej.
Gdy zaś podpłyniesz pod sam przylądek, ukaże ci się port i
świątynia
Ateny
Sunias
2
[tj. Suniadzkiej] na jego szczycie. Płynąc dalej naprzód, ujrzysz
Laurion
3
. Tam Ateńczycy
Przypisy archeologiczne oznaczone zostały na końcu zapisu inicjałami
(B.F.)
ich
Autorki.
1
Sunion, skalisty przylądek poświęcony był kultowi Ateny i Posejdona. Najstarszą
wzmiankę literacką o nim jako miejscu
świętym
spotykamy u Homera
(Od.
III 278). Tu
Ateńczycy umieścili wygnanych Eginetów (Herod. VI 90). W czasie wojny peloponeskiej
(413 — 412 p.n.e.) ufortyfikowali go dla zabezpieczenia dowozu
żywności
morzem do
Aten (Tuk. VIII 4, por. VII 28). Antygonos Gonatas zajął go ze swymi wojskami.
Ateńczycy odzyskali w r. 229 p.n.e. z inicjatywy Aratosa (Pauz. II 8, 6).
2
Na szczycie ufortyfikowanej akropoli Sunion stała
świątynia
Posejdona, natomiast
świątynia
Ateny Sunias leżała nieco niżej, po północno-wschodniej stronie okręgu
Posejdona. Ze
świątyni
Posejdona, wzniesionej w latach 444—440, zachowało się
czternaście kolumn doryckich oraz fragmenty płaskorzeźb z przedstawieniem
Czynów
Tezeusza, Gigantomachii
i
Centauromachii.
Był to peripteros 6x13 kolumn z miejscowego,
gruboziarnistego marmuru.
Świątynia
Ateny miała dwa okresy budowy. W VI wieku
zbudowano
świątynię
w typie zwykłego ojkosu, bez kolumnowego przedsionka. W latach
460—450 dodano do tego ojkosu jońskie podcienia kolumnowe na froncie i z południowego
boku
świątyni
oraz ustawiono cztery kolumny jońskie w celi. Zachowały się fragmenty
jońskiej architektury tej
świątyni.
Po północno -wschodniej stronie
świątyni
Ateny stała
trzecia malutka
świątynia
archaiczna z w. VI p.n.e., która miała
ściany
z suszonej cegły na
kamiennym cokole oraz dwie doryckie kolumny w przedsionku. Zachowały się w niej dolne
partie muru i fragmenty kapiteli doryckich. Dotychczas nie ustalono, komu ta
świątyńka
była poświęcona. W zatoce Sunion odbywały się tzw. Małe Panatenaje, obejmujące zawody
żeglarskie
(fig. 1).
B.F.
3
Te kopalnie stanowiły w swoim czasie bogactwo Aten (zob. Herod. VII 144; Ksenof.
Vect.
V 25), gdyż Hellada uboga była w metale. Kopalnie srebra (i złota) znajdowały się
ponadto jeszcze na wyspie Sifnos, jednej z Cyklad (Herod. III 57).
mieli ongiś kopalnie srebra. Ujrzysz także nie zamieszkaną, niewielką
wysepkę, zwaną wyspą Patrokla. Nazwa stąd,
że
na niej wzniósł obwa-
rowania i wbił palisadę Patroklos
4
,
który podpłynął tam jako admirał na trójrzędowcach egipskich, wysłanych
przez Ptolemeusza
5
, syna Ptolemeusza, a wnuka Lagosa, na pomoc
Ateńczykom, gdy Antygon, syn Demetriosa, pustoszył kraj
6
wpadłszy z
wojskiem, a znowu od strony morza blokował go za pomocą okrętów.
2
Pireus ongiś był tylko demem
7
, ale jeszcze nie był portem morskim,,
zanim Temistokles nie objął rządów nad Atenami
8
. Mianowicie, portem
Aten był wtedy Faleron. Tam najmniejsza jest odległość morza od miasta. Z
niego podobno odpłynął Menesteus
9
z flotą do Troi, a jeszcze przed nim
Tezeusz, aby dać Minosowi zadośćuczynienie za
śmierć
Androgeosa
10
.
Dopiero gdy Temistokles objął władzę, zarządził, aby Pireus stał się portem
Aten. Uznał go bowiem za bardziej dogodny dla
żeglarzy
ze względu na
jego położenie i ze względu na to,
że
ma trzy przystanie
11
zamiast jednej,
jaką posiadał Faleron. W Pireusie są doki dla okrętów jeszcze obecnie.
Niedaleko od największego portu był grobowiec Temistoklesa. Mówią
12
,
że
Ateńczycy pożałowali swego postępowania względem Temistoklesa i
że
jakoby
4
5
W r. 265 p.n.e.
Ptolemeusz II, Filadelfos. O tej pomocy jego dla Aten mówi jeszcze Pauzaniasz w I
7,3.
Około r. 267—263 p.n.e.; o zniszczeniu Aten przez Antygona Gonatasa mówi jeszcze
Pauzaniasz w I 30,4.
7
∆ήµοι
(demoj) były prastarymi gminami wiejskimi, o pewnej niezależności
gospodarczej i politycznej.
8
Temistokles został archontem eponimem, tj. nadającym nazwę rokowi swych rządów,
na r. 493/2 p.n.e.
9
Menesteus, syn Peteosa, porównywany przez Homera z Nestorem pod względem
znajomości taktyki wojennej
(Iliada
II 546, 552), potykał się na czele 50 okrętów
ateńskich z Sarpedonem i Glaukosem
(Iliada
XII 331).
10
Androgeos, syn króla kreteńskiego, Minosa. O jego
śmierci
mówi Pauzaniasz I
27,10.
11
Te trzy przystanie to: Kantaros, tj. właściwy Pireus, przy tym przystań handlowa;
Zea i Munichia, przystanie wojenne.
12
Tuk. I 138.
6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin