Historyczne Bitwy 117 - Kłuszyn 1610, Robert Szcześniak.pdf

(3487 KB) Pobierz
HISTORYCZNE
BITWY
ROBERT SZCZĘŚNIAK
KŁUSZYN 1610
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 2004
Dom Wydawniczy Bellona prowadzi sprzedaż wysyłkową swoich
książek za zaliczeniem pocztowym z 20-procentowym rabatem od
ceny detalicznej.
Nasz adres:
Dom Wydawniczy Bellona
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
tel.: 620-27-01 (Dział Wysyłki)
infolinia: 0-801-12-03-67
Internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@bellona.pl
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Bartłomiej Drejewicz
Redaktor. Kazimierz Cap
Korektor: Teresa Kępa
© Copyright by Robert Szczęśniak, Warszawa 2004
© Copyright by Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2004
Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o.
ul. Sw. Piotra 12, 81-347 Gdynia
tel. (58) 660-73-10, tel./fax (58) 621-68-51
ISBN 83-11-09785-2
WSTĘP
Stoczona 4 lipca 1610 r. bitwa pod Kłuszyncm przeszła do
historii jako jedno z wielkich zwycięstw oręża polskiego.
Bitwa ta zasługuje na szczególną uwagę z dwóch powodów.
Po pierwsze, zwycięstwo hetmana Stanisława Żółkiewskiego
nad kilkakrotnie liczniejszą armią cara Wasyla Szujskiego
stanowi klasyczny przykład wysokiego poziomu polskiej
sztuki wojennej. Po drugie, sukces ten z powodu efektu
politycznego, jaki wywołał, stawia wiktorię kłuszyńską
w rzędzie tych bitew, które decydowały o losach kampanii,
kraju, dynastii. Jednak cień na to zwycięstwo rzucają nader
skromne, jak na poczynione nakłady, skutki późniejsze.
Podobnie jak w przypadku innych wielkich polskich zwy-
cięstw (Grunwald 1410, Kircholm 1605, Wiedeń 1683), nie
zostało ono należycie wykorzystane.
Bitwa kłuszyńska była pokłosiem wydarzeń w państwie
moskiewskim, które miały miejsce po śmierci cara Iwana
Groźnego. Jego nieobliczalna polityka sprawiła, że kraj
pogrążył się w długotrwałym kryzysie politycznym i społecz-
nym, pogłębionym przez klęski elementarne. Stan ten uległ
dalszemu pogorszeniu, gdy ze zgonem jego synów wygasła
dynastia Rurkowiczów. Walki stronnictw bojarskich oraz
poczynania różnej proweniencji samozwańców pogłębiły chaos
4
w państwie moskiewskim. Zygmunt III, licząc na wzmocnienie
swojej pozycji w zabiegach o odzyskanie korony szwedzkiej,
włączył się w szereg wydarzeń zachodzących za wschodnią
granicą państwa polsko-litewskiego:
popierał
nieoficjalnie
Dymitra I Samozwańca, a następnie zaangażował siły Rze-
czypospolitej w otwarty konflikt ze wschodnim sąsiadem.
Wojna, która miała być tylko krótkotrwałym starciem,
mimo zwycięstwa hetmana Żółkiewskiego pod Kłuszynem,
trwała blisko dziewięć lat. Przyniosła Rzeczypospolitej,
poza odzyskaniem Smoleńska, Siewierszczyzny, Czernicho-
wszczyzny, ogromny dług państwa wobec wojska, plagę
konfederacji wojskowych, których żołnierze, domagając
się zapłaty, niszczyli własny kraj, oraz bierność na innych
arenach polityki zagranicznej (wojna trzydziestoletnia, kon-
flikt z Turcją i Szwecją, utrata Inflant, klęska w kampanii
cecorskiej).
Literatura dotycząca wielkiej smuty
1
jest bardzo obfita,
a bodaj najpełniejszy jej wykaz w polskiej historiografii
przedstawili w ostatnich latach Andrzej Andrusiewicz i Woj-
ciech Polak
2
. Jednak w dotychczasowej literaturze zagadnienia
militarne zazwyczaj znajdują się w cieniu wydarzeń politycz-
nych i społecznych. Niniejsza praca ma na celu choć w mini-
malnym stopniu
zmienić ten stan rzeczy.
Historykowi podejmującemu obecnie temat bitwy kłuszyń-
skiej jest niezmiernie trudno dodać nowe elementy do dotych-
czasowego stanu badań. Jest to spowodowane tym, że baza
źródłowa została już praktycznie wykorzystana, choć nie
możemy wykluczyć, że jeszcze gdzieś w archiwach znajdują
się materiały do interesującego nas tematu, czekające na
W historiografii rosyjskiej nazwa okresu 1605-1613. gdy wojna domowa
oraz interwencja polska i szwedzka spowodowały krytyczną sytuację państwa
moskiewskiego.
A. Andrusiewicz 1990; A. Andrusiewicz.
Dzieje wielkiej smuty,
Katowice 1999;
W. Polak.
O Kreml i Smoleńszczyznę. Polityka Rzeczypospolitej wobec
Moskwy
w
latach 1607-1612.
Toruń 1995.
2
1

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin