Historia Bez Cenzury 2017.03.pdf

(11346 KB) Pobierz
www.historiabezcenzury.pl
ISSN 2450-7849 Nr indeksu 411 043
03
9 772450 784915
cena 8,99 zł (w tym 8% VAT)
Nr 3 (11) MARZEC 2017
www.historiabezcenzury.pl
1
NEXTO : OrderID: 2405637 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
NEXTO : OrderID: 2405637 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
PZPR SPRZED 200 LAT
łatni Zdrajcy, Pachołki Rosji”
- rozszyfrował skrót PZPR
polityk Leszek Moczulski
w 1992 r. Te słowa pasowałyby także
do Stanisława Augusta Poniatowskie-
go, ostatniego króla Polski i bohatera
naszego okładkowego artykułu. Feno-
men Poniatowskiego polega na tym, że
pomimo upływu ponad dwustu lat od
jego śmierci ocena jego postawy ciągle
wywołuje niewiele mniejsze emocje,
niż ocena działań polskich komunistów
po 1945 r.
Wystarczy wspomnieć, że w ankiecie
jednego z portali historycznych (a więc
zrobionej wśród osób, które interesują się
historią i prawdopodobnie nieźle ją znają),
w której pytano o największych zdrajców
w historii Polski, znalazł się na podium ra-
zem z Bolesławem Bierutem i Wojciechem
Jaruzelskim. Trudno znaleźć w historii
świata osoby, których zdrada tak bardzo
zaważyła na losach narodu i kraju jak
w przypadku Poniatowskiego i Polski. Bo
ukoronowaniem kariery ostatniego króla
była likwidacja drugiej pod względem po-
wierzchni monarchii Europy.
Niektórzy mogliby się jednak dopatrzyć
podobieństw Poniatowskiego do Malint-
zin, znanej także jako Malinali, tłumaczki
„P
i kochanki konkwistadora Hernána Cor-
tésa. Malintzin znała język nahuatl (czyli
ten, którego używali Aztekowie), a także
język Majów, który znał dotychczasowy tłu-
macz Cortésa. Tak więc dzięki dziewczynie
hiszpańscy konkwistadorzy mogli się po-
rozumieć z Indianami, co było kluczowe
w podboju (później Malintzin nauczyła się
hiszpańskiego, co jeszcze bardziej ułatwiło
komunikację). Cortés miał powiedzieć, że
swój sukces w niewoleniu Indian z Amery-
ki „zawdzięcza Malintzin i Bogu”.
Intymne kontakty z wrogiem to nie je-
dyne co łączy piękną Indiankę z ostatnim
królem Polski (Poniatowski był kochan-
kiem carycy Rosji Katarzyny Wielkiej).
Owocem związku Malintin z Cortezem
był syn. Przyjmuje się, że także Katarzyna
Wielka urodziła Poniatowskiemu dziecko.
Niektóre źródła określają Malintzin mia-
nem „prawdziwej pogromczyni Meksy-
ku”. Nie tylko miała wszędzie towarzyszyć
Cortésowi (na obrazach rysowanych przez
Azteków Cortés prawie nigdy nie jest bez
niej), ale nawet wydawać polecenia w jego
imieniu. Oczywiście nikt nie podejrze-
wa, że to Poniatowski sterował Katarzyną
Wielką. Zależność była odwrotna a zaży-
łość intymna i finansowa (Poniatowski
do końca życia brał pieniądze od Rosjan)
Redaktor naczelny:
Aleksander Piński
Zastępca red. nacz.:
Tomasz Pichór
Redaguje zespół:
Jan Piński, Andrzej Nowicki, Anna Koc, Dominika Borysławska, Grzegorz
Szymborski, Jakub Wozinski,
Katarzyna Janiszewska, Kordian Kuczma, Lech Mażewski,
Leszek Nowak, Leszek Pietrzak, Marcin Hałaś
Felietoniści:
Grzegorz Braun, Paweł Zarzeczny
Korekta i redakcja:
Maria Pińska
Skład:
IZI Studio
Wydawca:
Instytut Zarządzania Informacją, ul. Grażyny 13/7, 02-548 Warszawa
ISSN 2450-7849 Nr indeksu: 411 043
www.historiabezcenzury.pl | e-mail: redakcja@bezc.pl
Projekt okładki:
MOON
Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.
Copyright © Instytut Zarządzania Informacją. Wszystkie prawa zastrzeżone
(włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Przedruk tylko za zgodą wydawcy.
Druk: RR Donnelley
zapewne ułatwiała sterowanie ostatnim
królem Polski.
Malintzin i Poniatowskiego łączy także
to, że mają licznych obrońców, którzy nie
tylko nie uważają ich za zdrajców, ale wręcz
bohaterów i sławią ich zasługi dla kraju. Na
przykład w 2003 r. wyszła wychwalająca
Poniatowskiego beletryzowana biogra-
fia autorstwa Józefa Hena zatytułowana
„Mój przyjaciel król”. Główny argument
obrońców ostatniego króla Polski jest taki,
że może skutki jego panowania nie były
najlepsze, ale to nie jego wina, bo został
władcą w niekorzystnych czasach, kiedy
nasi wrogowie byli silni a my słabi.
Jednak historia innych krajów pełna
jest ludzi, którzy potrafili odmienić na ko-
rzyść losy państwa, nawet wówczas gdy los
obracał się przeciwko nim. By wspomnieć
tylko Karla Mannerheima, fińskiego do-
wódcę, który obronił niepodległość Fin-
landii przed zakusami Stalina i jego ponad
dziesięciokrotnie większą armią. Nikt nie
twierdzi, że taki cel łatwo jest osiągnąć. Jed-
nak nie każdy musi rządzić i jeżeli rządzący
nie potrafi spełnić oczekiwań narodu, to
powinien poszukać sobie innego zajęcia.
Historia Polski wygląda tak jak wygląda
właśnie dlatego, że byliśmy pobłażliwi dla
„poczciwych nieudaczników”, takich jak
właśnie Poniatowski. Czas z tym raz na
zawsze skończyć i wymagać od rządzących
rezultatów.
ALEKSANDER PIŃSKI
www.historiabezcenzury.pl
NEXTO : OrderID: 2405637 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
3
spis treści
14
Kaligula
Wielu znakomitego stanu obywateli
najpierw oszpecał piętnem, później
zsyłał do kopalni kruszców, do napra-
wy dróg lub na pożarcie dzikim zwie-
rzętom. Osadzał w  klatce, zmuszając
do pozycji czworonogich zwierząt,
albo rozcinał ich piłą na połowę.
Aleksander Myśliński
23
Operacja nie do pomyślenia
Jedno z najbardziej intrygujących pytań
ostatnich lat dotyczyło przejścia drugiej
wojny światowej w  zimną wojnę. Co się
działo między kwietniem/majem 1945 r.
a  latami 1946–1947? Czy oczekiwanie
wielu Europejczyków, że po pokonaniu
jednego zbrodniczego tyrana natych-
miast przyjdzie kolej na drugiego, mogło
się spełnić?
Tadeusz A. Kisielewski
31
Niderlandzki cud gospodarczy
W  latach 1590-1610 Republika Zjed-
noczonych Prowincji Niderlandzkich
niespodziewanie wyrosła na pierwszo-
rzędną potęgę gospodarczą Zachodu.
Sukces ten nie był wcale oczywisty, gdyż
dokonał się w  samym środku zmagań
wojennych.
Jakub Woziński
OD REDAKTORA....................................... 3
PERYSKOP .................................................. 6
OPERACJA NIE DO POMYŚLENIA ..... 23
Tadeusz A. Kisielewski
INDIANIE W NIEBIESKICH
KURTKACH............................................... 45
Grzegorz Fugiel
TAJNA HISTORIA GOSPODARKI
PAŁKĄ HISTORII W
ŁEB
.......................... 7
NIDERLANDZKI CUD
BIAŁA GWARDIA .................................... 49
GOSPODARCZY ...................................... 31
Jakub Wozinski
ZDRAJCA KRÓL POLSKI ......................... 8
Leszek Pietrzak
TAJNA HISTORIA GITARY
ELEKTRYCZNEJ ....................................... 35
Aleksander Piński
Andrzej Nowicki
PO TRUPACH DO CELI .......................... 54
Grzegorz Szymborski
BOGOWIE Z KEMPEITAI ...................... 60
Krzysztof Karolczak
WYTRAWNY KOLEKCJONER
Z ZIEMI WŁOSKIEJ…
BIAŁORUSKIE FIASKO .......................... 19
Andrzej Nowicki
NA SAN DOMINGO................................ 39
Piotr Korczyński
nr 3 (11) marzec 2017
TEMAT NUMERU
POLSKA I
ŚWIAT
KALIGULA ................................................. 14
Aleksander Myśliński
DIDASKALIA
ZŁOTYCH ZĘBÓW, CZYLI RZECZ
O APTEKARZU Z AUSCHWITZ .......... 66
Piotr Korczyński
4
NEXTO : OrderID: 2405637 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
spis treści
49
Biała Gwardia
Zasadzki, miny, zbrojne potyczki i  gra
wywiadów, tak w  dwudziestoleciu mię-
dzywojennym wyglądała rzeczywistość
sowiecko-chińskiego pogranicza. Za burz-
liwymi wydarzeniami stały organizacje
wojskowe białej emigracji. Pomimo klęski
poniesionej w wojnie domowej, oficerowie
imperium nie poddali się i z bronią w ręku
kontynuowali walkę o swoją Rosję.
Andrzej Nowicki
60
Bogowie z Kempeitai
Kempeitai była bez wątpienia elitą ja-
pońskich sił zbrojnych. W  Japonii per-
sonel wojskowy służbiście salutował
wszystkim funkcjonariuszom Kempe-
itai. Kiedy funkcjonariusz Kempeitai
pojawiał się w  zasięgu wzroku cywilów,
choćby nawet bardzo daleko, cywile pa-
dali na kolana. Pochylali głowy, niemal
dotykając twarzami ziemi i  pozostawali
w tej pozycji, dopóki całkowicie nie znik-
nął im z oczu.
Krzysztof Karolczak
64
Wytrawny kolekcjoner złotych
zębów, czyli rzecz o aptekarzu
z Auschwitz
Na strychu apteki było co najmniej pięt-
naście walizek, pękających w  szwach od
wyłamanych zębów, przy których wisiały
jeszcze kawałki ciał ofiar.
Piotr Korczyński
OSTATNIA TWIERDZA FÜHRERA ...... 74
Andrzej Matowski
POKAZY MODY
W OKUPOWANEJ WARSZAWIE........ 76
Joanna Mruk
HISTORYCZNA SZAFA
MOJA HISTORIA SPORTU
CZARNE KOSZULE ................................. 94
Paweł Zarzeczny
SKLEP BŁAWATNY ................................. 86
Katarzyna Janiszewska
REMANENTY HISTORYCZNE
AFORYZMY & ANEGDOTY
Tomasz Pichór
RECENZJE
ZAPOMNIANY ROSYJSKI LIBERAŁ ... 80
Leszek Nowak
KRWAWY SZAŁ WIKINGÓW .............. 84
Aleksander Piński
CHIŃSKA AUKCJA .................................. 85
Aleksander Piński
90
KTO KRĘCI WAŁKIEM? ......................... 96
Grzegorz Braun
KRESOWE ADRESY
KOLEKCJA CZY INWESTYCJA
PISTOLET PULEMIOT
SZPAGINA WZ. 1941 ............................. 98
Krzysztof Galimski
NIEKOŃCZĄCA SIĘ OPOWIEŚĆ.
INNY WOŁYŃ ...........................................92
Marcin Hałaś
www.historiabezcenzury.pl
5
NEXTO : OrderID: 2405637 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin