Historia Bez Cenzury 2017.10.pdf

(19225 KB) Pobierz
www.bezc.pl
ISSN 2450-7849 Nr indeksu 411 043
10
9 772450 784915
cena 8,99 zł (w tym 8% VAT)
Nr 10 (18) PAŹDZIERNIK 2017
www.bezc.pl
1
NEXTO : OrderID: 2514567 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
NEXTO : OrderID: 2514567 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
OD REDAKTORA
KONIEC PRAWA DŻUNGLI
P
rzez tysiące lat aż do połowy
XX w. większość ludzi uważała,
że przemoc jest dobra. Teraz
mało kto tak sądzi. W ciągu zaledwie
kilkudziesięciu lat zaszła gigantyczna
zmiana w mentalności większości ludzi
w krajach naszego kręgu kulturowego.
Z czego ona wynika?
Otóż m.in. tą sprawą zajął się Ian
Morris w książce „Foragers, Farmers,
and Fossil Fuels: How Human Valu-
es Evolve” („Łowcy-zbieracze, farme-
rzy, paliwa kopalne: Jak zmieniają się
ludzkie wartości”). Zdaniem autora dłu-
goterminowe zmiany w wartościach wy-
znawanych przez społeczeństwa biorą
się ze sposobu, w jaki te społeczeństwa
śmy - jako społeczeństwo - jak najefek-
tywniej wykorzystywali energię. Aż do
XIX w. głównym sposobem pozyski-
wania energii było rolnictwo. I nawet
dzisiaj widzimy, że ludzie żyjący na
wsi są bardziej konserwatywni, niż ci
z miast, są większymi zwolennikami
hierarchii i bardziej tolerancyjni dla
przemocy. Bo to dobry sposób na wy-
muszenie posłuszeństwa. A w pracy na
roli najważniejsze jest wykonywanie
poleceń i ciężka, fizyczna praca.
Z kolei miasta reprezentują gospo-
darkę opartą na pozyskiwaniu energii
z paliw kopalnych. Każdy, kto kiedy-
kolwiek przeniósł się do dużego miasta
i próbował zrobić karierę na bezre-
II wojnę światową wywołali jednak
ludzie urodzeni w XIX w. wychowani
według XIX w. wartości bezwzględ-
nego posłuszeństwa, wymuszanego
przemocą. Przyczyniło się to, choć
nie było jedynym powodem, do wo-
jennego ludobójstwa, którego częścią
były zabójstwa polskich dzieci (piszemy
o tym w okładkowym tekście „Morder-
cy polskich dzieci”). Oczywiście to nie
zwalnia niemieckich morderców z od-
powiedzialności, pozwala jednak lepiej
zrozumieć, dlaczego postępowali w taki
właśnie sposób.
Pozwala także lepiej zrozumieć
szokujące dla współczesnych Euro-
pejczyków filmy z egzekucji i tortur
przeprowadzanych przez członków
tzw. Państwa Islamskiego. Pamiętaj-
my, że ci ludzie często żyją w prymi-
tywnych gospodarkach opartych na
rolnictwie, w sposób niewiele odbie-
gający od tego, jak żyli ich przodkowie
w XIX w. We współczesnym świecie
jest znaczniej mniej przemocy niż
jeszcze kilkadziesiąt lat temu. Zaska-
kujący wniosek jest taki, że zawdzię-
czamy to rewolucji przemysłowej.
ALEKSANDER PIŃSKI
Ropa naftowa sprawiła, że przestaliśmy
lubić przemoc.
pozyskują energię. Morris wyróżnia
trzy najważniejsze jej źródła: łowiectwo-
-zbieractwo, rolnictwo i paliwa kopalne.
Każdy z tych rodzajów pozyskiwania
energii wymaga od korzystających z nie-
go społeczności innych cech.
Tak więc wartości, które wyznajemy,
zostały ukształtowane w taki sposób, by-
fleksyjnym wykonywaniu poleceń,
zapewne szybko się zorientował, że
daleko w ten sposób nie zajdzie. We
współczesnej gospodarce potrzebu-
jemy niepokornych, kreatywnych
ludzi. W XXI w. we współczesnych,
bogatych państwach nie ma miejsca
na przemoc.
Redaktor naczelny:
Aleksander Piński
Zastępca red. nacz.:
Tomasz Pichór
Redaguje zespół:
Jan Piński, Andrzej Nowicki, Anna Koc, Jakub Mikołajczuk,
Jakub Wozinski, Katarzyna Janiszewska,
Kordian Kuczma, Lech Mażewski,
Leszek Nowak, Leszek Pietrzak, Marcin Hałaś
Felietoniści:
Grzegorz Braun
Korekta i redakcja:
Maria Pińska
Skład:
IZI Studio
Wydawca:
Instytut Zarządzania Informacją, ul. Grażyny 13/7, 02-548 Warszawa
ISSN 2450-7849 Nr indeksu: 411 043
www.bezc.pl | e-mail: redakcja@bezc.pl
Projekt okładki:
MOON
Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów.
Copyright © Instytut Zarządzania Informacją. Wszystkie prawa zastrzeżone
(włącznie z tłumaczeniem na języki obce).
Przedruk tylko za zgodą wydawcy.
Druk: LSC Communica on Europe
www.bezc.pl
NEXTO : OrderID: 2514567 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
3
spis treści
22
Scytowie. Zapomniany
lud starożytności
Coraz głośniej słychać paleobiologów
i  antropologów porównujących DNA
Scytów i  Słowian. Okazuje się, że z  ge-
netycznego punktu widzenia należymy
do tej samej haplogrupy. Czy hipotezę
o naszych związkach ze Scytami należy
kategorycznie odrzucać?
Andrzej Nowicki
28
Henry Ford wśród
bolszewików
W bolszewickiej utopii fabryką zarządza-
ją maszyny. Ludzie działają jak roboty,
a  nawyki wyniesione z  pracy przenoszą
się także na inne dziedziny życia. Robot-
nik poddany dyscyplinie pracy to czło-
wiek, który wyzbywa się emocji i indywi-
dualnych uczuć; mówi jak inni, myśli jak
inni, ubiera się jak inni.
Leszek Nowak
38
Muszla kontra Rockefeller
Początkiem koncernu naftowego Shell
(czyli po angielsku „muszla”), dziś trzeciej
co do wielkości pod względem przycho-
du prywatnej firmy świata (po Wallmar-
cie i Samsungu), był biznes sprzedawania
turystom w  Wielkiej Brytanii pamiątek
z muszli.
Aleksander Piński
OD REDAKTORA
KONIEC PRAWA DŻUNGLI .................... 3
Aleksander Piński
POLSKA I
ŚWIAT
SCYTOWIE. ZAPOMNIANY LUD
STAROŻYTNOŚCI ................................... 22
Andrzej Nowicki
GDY SZKOCI
EMIGROWALI DO POLSKI ................... 46
Jakub Wozinski
DIDASKALIA
MAM NADZIEJĘ,
BO CHCĘ JĄ MIEĆ .................................. 50
Piotr Korczyński
ROZMAITOŚCI
HENRY FORD WŚRÓD
PERYSKOP ................................................. 6
BOLSZEWIKÓW ...................................... 28
Leszek Nowak
OBIEKTYW NA HISTORIĘ
HURRAH
MARSZ NA ZAOLZIE .............................. 10
FOR CAPITALISM! .................................. 34
Tomasz Pichór
KAROL MAY I UPIORY
SZUKAJĄCE LEBENSRAUM ................. 54
Piotr Korczyński
TEMAT NUMERU
JAK NIEMCY ZABIJALI
POLSKIE DZIECI ..................................... 14
Leszek Pietrzak
TAJNA HISTORIA GOSPODARKI
JAK SOWIECI ZDEMONTOWALI
MUSZLA KONTRA ROCKEFELLER ..... 38
Aleksander Piński
nr 10 (18) październik 2017
POLSKI LWÓW ........................................ 58
Leszek Pietrzak
4
NEXTO : OrderID: 2514567 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
spis treści
50
Mam nadzieję, bo chcę ją mieć
W  czerwcu 1957 r., gdy jego obrazy osią-
gały już milionowe ceny, w niezawodnym
Hôtelu Drouot jeden z listów Paula Gau-
guina został sprzedany za 600 000 fran-
ków. W  liście tym artysta pisał między
innymi: „Jestem dziś powalony na obie
łopatki, zwyciężony przez nędzę…”.
Piotr Korczyński
72
Luksemburg – inna okupacja
Polityka okupacyjna w  Luksemburgu
zmierzała do dobrowolnego włączenia
go w hitlerowski porządek. Berlin starał
się tworzyć iluzję rasowego i cywilizacyj-
nego porozumienia pomiędzy zwycięz-
cami i pokonanymi.
Andrzej Nowicki
76
Operacja James Bond
W grudniu 1972 r. podczas prac budowla-
nych niemal w  centrum Berlina odnale-
ziono szczątki dwóch mężczyzn. W zębach
obu szkieletów znajdowały się drobiny
szkła, co wskazywałoby, że mężczyźni po-
pełnili samobójstwo zażywając cyjanek
potasu, którego ampułkę miał przy sobie
każdy mieszkaniec bunkra Hitlera.
Maciej Dębski
NAZIZM I OUN UPA .............................. 66
Andrzej Nowicki
LUKSEMBURG
INNA OKUPACJA ................................ 72
Andrzej Nowicki
OPERACJA
JAMES BOND........................................... 76
Maciej Dębski
WOJNA RELIGIJNA ................................ 84
Aleksander Piński
Z BUTA
JESIEŃ KWITÓW .................................... 94
POJEDYNEK WE FLORENCJI .............. 85
Aleksander Piński
Jan Piński
HISTORYCZNA SZAFA
POCZCIWA
PANI MEIER .............................................. 88
Katarzyna Janiszewska
REMANENTY HISTORYCZNE
NOWE SPOJRZENIE
NA STARE SPRAWY................................ 96
Grzegorz Braun
RECENZJE
PIŁSUDSKI
Z INNEJ EPOKI ........................................ 84
Tomasz Pichór
KRÓLESTWO
ZA ZŁOTO ................................................. 84
Aleksander Piński
AFORYZMY & ANEGDOTY
NAJWIĘKSZY
WYNALAZEK LUDZKOŚCI ................... 92
Tomasz Pichór
www.bezc.pl
KOLEKCJA CZY INWESTYCJA
ZA WOLNOŚĆ, DEMOKRACJĘ
I BECZKI ROPY! ....................................... 98
Krzysztof Galimski
5
NEXTO : OrderID: 2514567 : Piotr Adamski : piotr-adamski@gazeta.pl
Zgłoś jeśli naruszono regulamin