Bitwa Warszawska 1920.pdf

(5465 KB) Pobierz
Największe bitwy wojny polsko-bolszewickiej 1919–1921
1919
JN
A
P
O
L
S
KO
-B
Instytut Pamięci Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Oddział w Szczecinie
Łukasz Przybyło
Bitwa Warszawska 1920
Szczecin 2020
OL
S
Z
E
W
IC
K
A
1
192
WO
Bitwa Warszawska 1920
Łukasz Przybyło
Instytut Pamięci Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Oddział w Szczecinie
Szczecin 2020
Bitwa Warszawska, maszerujący żołnierze polscy
(Centralne Archiwum Wojskowe/domena publiczna)
Tekst:
dr Łukasz Przybyło
Koordynator serii:
dr Przemysław Benken
Redakcja, korekta:
Ewa Pankanin
Projekt graficzny i skład:
Stilus Rajmund Dopierała
Druk:
Rex-Druk Szczecin
Ikonografia:
Muzeum Wojska Polskiego
Zbiory Przemysława Benkena
Domena publiczna
Zdjęcie na okładce:
Fragment obrazu Zdzisława Jasińskiego „Warszawo naprzód”
(Muzeum Narodowe w Warszawie/fot. Piotr Ligier)
Zdjęcie na drugiej stronie okładki:
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
(Muzeum Wojska Polskiego)
Zdjęcie na odwrocie okładki:
Szabla polska wz. 1917 z pochwą
(Muzeum Narodowe w Krakowie/domena publiczna)
W biogramach wykorzystano zdjęcia z domeny publicznej
Na początku sierpnia 1920 r. odrodzona Polska znalazła się w bardzo
trudnej sytuacji. Państwo odbudowujące swą niepodległość po 120 latach
niewoli musiało wytężyć wszystkie siły, żeby pokonać wroga ze wschodu.
Napór Sowietów wydawał się nie do powstrzymania, a jednak młode Woj-
sko Polskie stanęło do walki na przedpolu Warszawy i najpierw zatrzymało,
a potem pokonało sowieckie armie.
1920
W kwietniu 1920 r., kiedy walka o granice na wschodzie wybuchła ponownie
z wielką intensywnością, państwo polskie trwało już prawie półtora roku.
Rzeczpospolita nabierała kształtu. Na zachodzie Wielkopolska i Pomorze
znalazły się już w naszych granicach. Na południowym wschodzie wojna
z Ukraińcami o Małopolskę Wschodnią z Lwowem została wygrana. Spo-
łeczeństwo polskie zajęło się budową państwa, a konflikt z bolszewikami
toczył się gdzieś daleko na wschodzie. Nie sprzyjało to mobilizacji moral-
nej opinii publicznej.
Bitwa Warszawska 1920
© Instytut Pamięci Narodowej
Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Oddział w Szczecinie
Szczecin 2020
3
Ofensywa na Ukrainie, która zaczęła się pod koniec kwietnia 1920 r.,
miała na celu zniszczenie armii bolszewickich i zajęcie prawobrzeżnej Ukra-
iny z Kijowem. Miało to zapoczątkować odradzanie się państwa ukraiń-
skiego. Ofensywa rozpoczęła się, kiedy na południowym teatrze działań
wojennych zakończyły się roztopy, a na północnym armia sowiecka miała
ciągle problemy z możliwością szybkiego przemieszczania się ze względu
na wszechobecne błoto. Dawało to Wojsku Polskiemu „okno strategiczne”
umożliwiające pobicie wroga częściami. Mimo zajęcia Kijowa Sowieci
nie zostali zniszczeni i wycofali się na wschód. Miesiąc później przeszli
do kontrofensywy wzmocnieni 1 Armią Konną Siemiona Budionnego.
Bolszewicki plakat propagandowy z 1920 r. z hasłami: „Oto, czym ma skończyć się pomysł panów”,
„Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!”, „Niech żyje sowiecka Polska” (na fladze)
(domena publiczna)
Majowa bitwa nad Berezyną
Głównodowodzącym sił sowieckich na północ od bagien poleskich, czyli
Frontu Zachodniego, był Michaił Tuchaczewski. Po rozpoczęciu polskiej
ofensywy na Ukrainie naciskano go, aby jak najszybciej odciążył wojska
na południu, przeprowadzając atak na siły polskie znajdujące się na Bia-
łorusi. 14 maja Sowieci rozpoczęli ofensywę, z którą armie polskie – 1 i 4 –
wzmocnione Armią Rezerwową gen. Sosnkowskiego dość szybko sobie
poradziły. Przyczyną niepowodzenia Tuchaczewskiego był brak sił, które
nie zdążyły się jeszcze skoncentrować w odpowiedniej ilości oraz zbyt wcze-
sne rozpoczęcie ofensywy, co wynikało z nacisków politycznych. Niemniej
wojska bolszewickie biły się nieźle, co nie wróżyło dobrze na przyszłość.
Bitwa Warszawska 1920
Wizerunek
Lwa Trockiego
na polskim plakacie
propagandowym
z 1920 r.
(domena publiczna)
4
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin