Wiertła.pdf

(320 KB) Pobierz
Wiertło
mają średnic dosłownie wynikających z oznaczenia, tyl-
ko nieco mniejsze (np. wiertło „10 mm”, tak naprawdę
ma mniejszą średnicę, bo około 9,94…9,98 mm, zależnie
od tolerancji wykonania, przeważnie leżącej w zakresie
h8 do h12). Wiercenie jest jednym z najmniej dokład-
nych procesów obróbki skrawaniem (wiertła mają ten-
dencję do „rozbijania” otworów ponad rozmiar nominal-
ny, otwory nie są idealnie okrągłe i mogą nie być w osi
maszyny, wiertło „ucieka” w bok). Wiercenie jest więc
tylko etapem wstępnym przy wykonywaniu otworów pre-
cyzyjnych.
Produkowane są wiertła jako jednolite ze
stali narzę-
dziowej, szybkotnącej
lub z
węglików spiekanych,
lub
też jako łączone: rdzeń i chwyt ze stali konstrukcyjnej,
część robocza wyposażona w płytki z węglików spieka-
nych. Obecnie stosowanych jest wiele wersji mocowania
wierteł: powszechne walcowe i sześciokątne w trójszczę-
kowych uchwytach wiertarskich, tulejkach zaciskowych,
szybkie mocowanie popularne
SDS
Plus i SDS Max w
sprzęcie instalatorskim (budowlanym) oraz mocowanie
za pomocą stożka Morse’a, w zastosowaniach przemysło-
wych.
Rodzaje wierteł popularnych
Geometria wiertła krętego: 2κ – kąt wierzchołkowy,
ψ
– kąt po-
chylenia ścina,
λ
– kąt pochylenia linii śrubowej rowka
Wiertła ze stożkiem Morse’a o różnych rozmiarach
Wiertło
–
narzędzie
skrawające do wykonywania otwo-
rów (wiercenie) przy wykorzystaniu
wiertarki
lub innej
obrabiarki z napędem obrotowym.
1 Rodzaje wierteł
Świdry
2 Wiertła kręte
Wiertła kręte stosowane są do wykonywania otworów
walcowych. Zakres
średnic
części roboczej zawiera się
od 0,1 mm do 100 mm. Przy czym wiertła celowo nie
1
Budowa wiertła krętego:
1. główna krawędź skrawająca
2. pomocnicza krawędź skrawająca
2
3. krawędź poprzeczna (ścin)
4. powierzchnia przyłożenia
5. rowek wiórowy
6. pomocnicza powierzchnia przyłożenia (łysinka)
7. rdzeń
8. chwyt walcowy
9. zabierak
10. chwyt stożkowy Morse’a
11. płetwa
6 WIERTŁA SPECJALNE
3 Wiertła koronowe
Wiertło sękownicze
5 Wiertła spiralne do drewna (świ-
dry)
Wiertło koronowe
Wiertła koronowe, zwane również trepanacyjnym, stoso-
wane są do wykonywania (wykrawania) otworów o du-
żych średnicach poprzez skrawanie materiału przedmiotu
obrabianego jedynie na obwodzie wykonywanego otwo-
ru. Wiertło koronowe ma postać rury (do wierceń głę-
bokich) lub „garnka” (do wierceń płytkich) z ostrzami
rozmieszczonymi na obwodzie krawędzi części roboczej.
Ostrza najczęściej wykonywane są z węglików spieka-
nych. Jedynie do obróbki miękkich materiałów stosuje
się tego typu wiertła z ostrzami stalowymi.
Wiertło spiralne do drewna
4 Wiertła piórkowe
Wiertła piórkowe stosowane są do obróbki drewna. Część
robocza jest spłaszczona i posiada dwie proste krawędzie
skrawające. Niektóre typy wierteł piórkowych posiadają
dodatkowe wzdłużne ostrza (zęby) na końcach głównej
krawędzi skrawającej mające na celu wcześniejsze odci-
nanie skrawanego materiału dla zapobieżenia strzępieniu
krawędzi otworu. Zakres średnic wierteł piórkowych za-
wiera się od 6mm do 50 mm. Wykonywane są ze stali
narzędziowych. Chwyt ma najczęściej postać sześcioką-
ta dla pewnego zamocowania w uchwycie. Wierteł piór-
kowych używa się także do wiercenia otworów w szkle
oraz w zegarmistrzostwie do wiercenia otworów o ma-
łych średnicach (poniżej 1 mm) w metalu.
Wiertła te charakteryzują się rdzeniem jednozwojnym o
kształcie helisy (3), który posiada tylko jedną łysinkę. Po-
jedynczy rowek wiórowy w tak ukształtowanym wiertle
jest duży i umożliwia łatwe usuwanie wiórów z wierco-
nego otworu. Część robocza zakończona jest piórem (2),
skrawaczem oraz żądłem (1), często z gwintem stożko-
wym.
Do grupy tej można także zaliczyć ręczne świdry do
drewna.
6 Wiertła specjalne
Wiertła specjalne to wiertła o specjalnej konstrukcji lub
zastosowaniach. Do grupy tej należą na przykład wier-
tła sękownicze do drewna, wiertła lufowe do wiercenia
bardzo długich otworów (zazwyczaj zawierające kanały
do doprowadzania chłodziwa i odprowadzania wiórów)
wiertła do szkła i glazury, do kamienia/betonu, a także
wiertła do metali o różnych parametrach (twardości, ką-
ta natarcia, powłoki itp.) Nakiełek – nawiertak nie jest
3
wiertłem, służy wyłącznie do dokładnego wyznaczenia
środka przedmiotów mocowanych w uchwytach tokar-
skich (ruch obrotowy wokół osi) przed użyciem wiertła,
a także gdy obrabiany przedmiot wymaga przyparcia go
kłem obrotowym (niwelującym siłę odśrodkową lub siły
skrawania).
uniwersalnych ostrzałek lub specjalnych przyrządów do
ostrzenia wierteł. Przy wierceniu z wolnej ręki wiertło
przykładamy do kamienia szlifierki przy wierzchołku i
powoli, ruchem wahadłowym obracamy względem niego
ku dołowi. Jednocześnie obracamy nieco wiertło wzdłuż
jego osi, zgodnie z kierunkiem wiercenia. Przy szlifowa-
niu należy pamiętać, aby materiał wiertła zbytnio się nie
nagrzał, dlatego konieczne jest ciągłe jego schładzanie.
Prawidłowo zaostrzone wiertło ma kąt wierzchołkowy
równy 118 stopniom. Kąt ostrzenia wiertła wynosi w ta-
kim wypadku 62 stopnie. W zależności od wierconego
materiału kąty zeszlifowania wiertła powinny być różne.
Dla cienkich blach lub dla twardszych materiałów zaleca-
ny kąt jest równy 88 stopniom, dla miękkich metali jak
miedź - 49 stopni, natomiast dla wierteł przeznaczonych
do pogłębiania - 41 stopni. Specjaliści do ostrzenia krę-
tych wierteł używają dostosowanych urządzeń mocują-
cych, pozwalających z dużą dokładnością dobrać kąt ście-
rania wiertła.
7 Ostrzenie wierteł
8 Zobacz też
•
wiertnica
•
świder wiertniczy
Technika ostrzenia wiertła.
9 Bibliografia
•
Górski E.:
Poradnik narzędziowca.
WNT, 1965, s.
234-257. (Wyd. V/1989)
Zalecane kąty naostrzonego wiertła.
Ostrzenie stępionych wierteł wykonuje się przy pomocy
4
10
TEXT AND IMAGE SOURCES, CONTRIBUTORS, AND LICENSES
10 Text and image sources, contributors, and licenses
10.1 Text
•
Wiertło
Źródło:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiert%C5%82o?oldid=45470273
Autorzy:
Beno, Stok, Makawity, Robbot, Tsca, Grzexs,
Tsca.bot, Ciszewski W, Julo, Ssawka, 4C, Astromp, YurikBot, Bastian, Sobol2222, Kbot, PG, Zureks, VanWiel, DodekBot, Thijs!bot,
JAnDbot, Birczanin, Arbusz, OdderBot, Beau, Piotrusgit, Xett, Masti, Rei-bot, Tdc6502, Idioma-bot, VolkovBot, SieBot, Zielu20, Nicky-
Bot, KamikazeBot, Pawel1812, ClueBot~plwiki, Ginosbot, Luckas-bot, Pedros.lol, Xqbot, Zlota1, Arekowy, Pzwolinski, TheDj, EmausBot,
Mentibot, Rrudzik, MerlIwBot, Rezabot, Uzyj, Torrosbak, Karol Szapsza, Addbot, Matandun, AndrzeiBOT oraz Anonimowy: 31
10.2 Images
•
Plik:Commons-logo.svg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Commons-logo.svg
Licencja:
Public domain
Autorzy:
This version created by Pumbaa, using a proper partial circle and SVG geometry features. (Former versions used to be sligh-
tly warped.)
Artysta:
SVG version was created by
User:Grunt
and cleaned up by
3247,
based on the earlier PNG version, created by
Reidab.
•
Plik:Different_drill_bits.jpg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/Different_drill_bits.jpg
Licencja:
CC-
BY-SA-3.0
Autorzy:
Transferred from
pl.wikipedia
Artysta:
Original uploader was
Ssawka
at
pl.wikipedia
•
Plik:Drill_arbor_holesaw_2.jpg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/45/Drill_arbor_holesaw_2.jpg
Licencja:
CC-BY-SA-3.0
Autorzy:
Na Commons przeniósł z
en.wikipedia
użytkownik
Basilicofresco.
Artysta:
Oryginalnym przesyłającym był
Emrys2
z
angielskiej Wikipedii
•
Plik:Drill_auger.jpg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Drill_auger.jpg
Licencja:
CC-BY-SA-3.0
Autorzy:
Transferred from
en.wikipedia
to Commons by
User:Mendaliv
using
CommonsHelper.
Artysta:
Emrys2
at
en.wikipedia
•
Plik:Drill_bit_(wood)-diagram.png
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Drill_bit_%28wood%29-diagram.
png
Licencja:
CC-BY-SA-3.0
Autorzy:
Na Commons przeniósł z
pl.wikipedia
użytkownik
Pjahr
z pomocą narzędzia
CommonsHelper.
Artysta:
Ssawka
z
polskiej Wikipedii
•
Plik:Drill_sharpening_angles.png
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2a/Drill_sharpening_angles.png
Licen-
cja:
CC BY-SA 4.0
Autorzy:
Praca własna
Artysta:
Pedros.lol
•
Plik:Drill_tip_forstner.jpg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Drill_tip_forstner.jpg
Licencja:
CC-BY-SA-
3.0
Autorzy:
Transferred from
en.wikipedia
to Commons by
User:Mendaliv
using
CommonsHelper.
Artysta:
Emrys2
at
en.wikipedia
•
Plik:DrillsMorseTaperShank1234.jpg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/DrillsMorseTaperShank1234.
jpg
Licencja:
CC-BY-SA-3.0
Autorzy:
Praca własna
Artysta:
Glenn McKechnie
•
Plik:Geometria_wiertla_krętego.png
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Geometria_wiertla_kr%
C4%99tego.png
Licencja:
CC-BY-SA-3.0
Autorzy:
Na Commons przeniósł z
pl.wikipedia
użytkownik
Masur
z pomocą narzędzia
CommonsHelper.
Artysta:
Ssawka
z
polskiej Wikipedii
•
Plik:Sharpening_drill.png
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/Sharpening_drill.png
Licencja:
CC BY-SA
4.0
Autorzy:
Praca własna
Artysta:
Pedros.lol
•
Plik:WiktionaryPl_nodesc.svg
Źródło:
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg
Licencja:
CC
BY-SA 3.0
Autorzy:
•
WiktionaryPl.svg
Artysta:
WiktionaryPl.svg:
*WiktionaryFr.svg:
User:Smurrayinchesteronia
kurwom.
10.3 Content license
•
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin