dodatek-zatanczmy.pdf

(9469 KB) Pobierz

Biblioteka

pomocy

Zatańczmy!

dydaktycznych

Grzegorz Nazaruk

Program nauczania „Wczoraj i dziś” dla klas IV–VI

Dodatek do nauki tańca

Roczny plan pracy dla klasy IV

dla klas 4–6 szkoły

podstawowej

4-6

SZKOŁA PODSTAWOWA

Grzegorz Nazaruk

Zatańczmy!

Dodatek do nauki tańca dla klas 4–6 szkoły podstawowej

Materiały pomocne w przygotowaniu lekcji muzyki z elementami tanecznymi

szczegółowe omówienia tańców narodowych, ludowych i popularnych

ilustrowane opisy kroków i figur tanecznych

listy przykładowych utworów muzycznych nawiązujących do formy tańca

propozycje układów tanecznych do zrealizowania na zajęciach

Warszawa 2013. ISBN: 978-83-267-1483-2

Koordynacja prac: Marcin Januszewski. Redakcja merytoryczna: Łukasz Bernady.

Konsultacje merytoryczne: Anna Idkowiak. Redakcja j´zykowa: Marcin Januszewski.

Współpraca redakcyjna: Anna Gumowska, Jarosław Błochowiak. Opracowanie graficzne: Wojtek Urbanek.

Rysunki: Marcin Strzembosz. Fotoedycja: Agata Reclaf. Realizacja projektu graficznego: studio Straszyn.

Nowa Era Sp. z o.o.

Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warsz wa,

www.nowaera.pl, e-mail: nowaera@nowaera.pl, tel. 801 88 10 10

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów

Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego (fot. Norbert Kurdziel – s. 6, 10, 11, 14, 20, 24, 25, 30, 33)

oraz agencji fotograficznej:

Piotr Kamionka/Reporter/East News (okładka).

Spis

treÊci

Dodatek „Zatańczmy!” został podzielony na pięć części. We „Wstę-

pie” zamieszczono praktyczne wskazówki dotyczące korzystania

z publikacji na lekcjach muzyki oraz ogólne uwagi teoretyczne

na temat roli elementów tanecznych w kształceniu muzycznym.

Trzy następne rozdziały – „Tańce narodowe”, „Tańce regionalne”

oraz „Muzyka taneczna i użytkowa” – zawierają omówienia naj-

ważniejszych tańców ludowych i popularnych oraz szczegółowe

instrukcje ułatwiające realizację nauki konkretnych sekwencji ta-

necznych na zajęciach muzycznych w szkole. Na ostatniej stronie

dodatku znajduje się bibliograficzny spis publikacji, dzięki którym

nauczyciele będą mogli poszerzyć swoją wiedzę na temat funkcji

tańca w edukacji.

Informacje zawarte

w trzech rozdziałach

poświęconych omówieniu

najważniejszych tańców

umożliwią zaplanowanie

ciekawej lekcji muzyki

z elementami ruchu.

Wstęp

Tańce narodowe

Polonez

..........................................................................................................................................................................................................................................

Krakowiak

Mazur

Kujawiak

Oberek

Tańce regionalne

Taniec góralski z Podhala

.......................................................................................................................................................................................

Trojak ze Âlàska

Taniec kaszubski – koseder

..................................................................................................................................................................................

Muzyka taneczna i użytkowa

Polka

Walc

Marsz

Bibliografia

Wst´p

Wstęp

Dodatek „Zatańczmy!” ułatwi nauczycielom korzystającym z pod-

ręczników z serii „Lekcja muzyki” i „I gra muzyka” wypełnienie za-

pisów nowej podstawy programowej dotyczących wprowadzania

informacji na temat tańca jako ważnego elementu kultury. Publikacja

zawiera omówienia wszystkich polskich tańców narodowych oraz

wybranych tańców regionalnych i popularnych, w tym szczegółowe

opisy poszczególnych kroków i figur oraz propozycje konkretnych

układów tanecznych do wykonania na zajęciach. Rozwiązania przed-

stawione w dodatku umożliwią realizację ciekawych lekcji muzyki,

opartych na wykorzystaniu właściwej dzieciom potrzeby aktywności

fizycznej oraz zakładających harmonijny rozwój umiejętności muzycz-

nych i motorycznych ucznia.

Taniec na lekcjach muzyki

Do podstawowych potrzeb dziecka zaliczamy po-

trzebę ruchu. Może być ona zaspokajana w róż-

norodnych formach, takich jak zabawy, gry czy

spontaniczna aktywność. Ważnym elementem

pracy dydaktycznej w szkole podstawowej jest roz-

wijanie tej naturalnej predyspozycji uczniów oraz

jej wykorzystanie w działaniach edukacyjnych, np.

podczas realizacji elementów ruchowych i tanecz-

nych. Najdogodniejszą przestrzenią dla tego typu

przedsięwzięć są oczywiście lekcje muzyki. Aktyw-

ność przy muzyce stanowi funkcjonalną część tych

zajęć: umożliwia dzieciom lepsze zrozumienie nie-

których z omawianych zagadnień, dotyczących np.

rytmu, metrum, tempa czy dynamiki. Jej dodatko-

wą zaletą jest fakt, iż ruch podczas lekcji sprawia

dzieciom wiele radości, dzięki czemu nawet powta-

rzanie poszczególnych ćwiczeń nie powoduje ich

znużenia i zniechęcenia.

Szczególnie ważnym elementem aktywizującym

stosowanym na lekcjach muzyki jest wspólny ta-

niec. Jego wartość jest niepodważalna: wykształ-

ca wszak on u uczniów kompetencje niezbędne do

funkcjonowania w grupie, uczy ich samodzielności

oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje,

poszerzając jednocześnie świadomość własnego

ciała i rozwijając zdolność ekspresji ruchowej. Pod-

czas zajęć tanecznych uczniowie przekonują się,

jaki sens ma przestrzeganie ustalonych zasad oraz

jakie jest znaczenie porządku. Taniec przyczynia

się do ogólnego rozwoju dziecka: kształtuje prawi-

dłową postawę, poprawia kondycję fizyczną oraz

koordynację ruchową. Kształtuje także wrażliwość

estetyczną ucznia.

W nowej podstawie programowej przedmiotu

muzyka

– określonej w Rozporządzeniu

Ministra

Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r.

w sprawie podstawy programowej wychowania

przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w po-

szczególnych typach szkół

(DzU Nr 4, poz. 17

z dnia 15 stycznia 2009 r.) oraz obowiązującej

w klasach IV–VI od 2012 r. – konkretne zapisy

poświęcono nauce polskich tańców narodowych

oraz tańców regionalnych. Autorzy dokumentu

zwrócili uwagę na aspekt nie tylko teoretyczny,

lecz także praktyczny.

I ETAP EDUKACYJNY: KLASY I–III

[...]

3. Edukacja muzyczna. Uczeń kończący klasę III

[...]

tańczy podstawowe kroki i figury krakowiaka,

polki oraz innego, prostego tańca ludowego.

[...]

II ETAP EDUKACYJNY: KLASY IV–VI

[...]

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych

w nich informacji. Uczeń:

[...]

5) określa charakterystyczne cechy polskich tań-

ców narodowych (poloneza, krakowiaka, ma-

zura, kujawiaka i oberka)

[...]

2. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń:

5) odtwarza ruchem i gestodźwiękami proste

rytmy i schematy rytmiczne, wykonuje kroki,

figury i układy taneczne poloneza i krakowia-

ka, tańców ludowych (szczególnie własnego

regionu) oraz podstawowe kroki tańców towa-

rzyskich

[...]

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

[...]

4) rozpoznaje charakterystyczne cechy polskich

tańców narodowych (poloneza, krakowiaka,

mazura, kujawiaka i oberka)...

Dodatek „Zatańczmy!”

zawiera pomysły

na atrakcyjne zajęcia

muzyczne wykorzystują-

ce i rozwijające natural-

ną u uczniów potrzebę

aktywności.

Wst´p

Dodatek „Zatańczmy!” w działaniach dydaktycznych

Dodatek „Zatańczmy!” do podręczników „Lekcja

muzyki” oraz „I gra muzyka” to publikacja wspo-

magająca realizację wymagań określonych w pod-

stawie programowej. Stanowi odpowiedź na postu-

laty nauczycieli sygnalizujących brak praktycznych

opracowań dotyczących nauki tańca. W dodatku

umieszczono opisy polskich tańców narodowych

(poloneza, krakowiaka, mazura, kujawiaka, obe-

rka) oraz wybranych tańców regionalnych (tań-

ca góralskiego, trojaka, kosedera) i towarzyskich

(polki, walca oraz marsza, będącego formą chore-

ograficzną z pogranicza tańca). Ważnymi elemen-

tami publikacji są także zamieszczone propozycje

wykorzystania konkretnych układów tanecznych

podczas zajęć w szkole.

Każde omówienie rozpoczyna się od ogólnej cha-

rakterystyki tańca, zawierającej informacje o jego

genezie, historii, rytmie i metrum oraz krótki

opis strojów tancerzy wzbogacony o barwne ilu-

stracje. Dołączona do tak skonstruowanego wpro-

wadzenia lista stylizowanych utworów z muzyki

polskiej i obcej z pewnością ułatwi nauczycielowi

dobór odpowiednich nagrań do wykorzystania

na lekcji. W dalszej części następuje prezentacja

podstawowych kroków i figur, opatrzona odpo-

wiednimi rysunkami przedstawiającymi w sposób

schematyczny tancerzy podczas wykonywania da-

nej sekwencji. Omówienie kończy szczegółowa in-

strukcja wykonania tańca, w której zostaje przed-

stawiony konkretny układ choreograficzny. Opisy

tanecznych sekwencji są ilustrowane przez proste

schematy graficzne.

Instrukcje zaprezentowane w dodatku „Zatańcz-

my!” zostały opracowane w taki sposób, aby na-

uczyciel miał możliwość dostosowania materiału

do własnych potrzeb lub zrealizowania własnych

oryginalnych pomysłów, zainspirowanych zamiesz-

czonymi propozycjami. Opisy poszczególnych se-

kwencji choreograficznych zakładają udział ośmiu

par, możliwa jest jednak modyfikacja liczby tan-

cerzy. Do każdego omówienia układu dołączono

konkretną propozycję nagrania znajdującego się

w „Płytotece nauczyciela muzyki” wydawnictwa

Nowa Era, jednak poszczególne sekwencje można

dostosować do dowolnie wybranej muzyki (dlatego

właśnie nie podano dokładnej liczby taktów przy-

padających na figury i kroki).

Również o ubiorze uczniów podczas zajęć i wystę-

pów tanecznych decyduje nauczyciel. W dodatku

opisano tylko stroje najczęściej używane podczas

wykonywania danego tańca, faktem jest jednak,

iż niewiele szkół jest wyposażonych w zestawy po-

dobnych kostiumów. Podczas ćwiczeń ubiór nie od-

grywa dużej roli – ważne jedynie, aby był wygodny

i nie krępował ruchów. Jednak podczas ewentual-

nego występu przed publicznością tancerki i tan-

cerze powinni wyglądać jednolicie, zwiększy to

bowiem atrakcyjność estetyczną prezentacji. Jeśli

grupa w ogóle nie dysponuje odpowiednimi stroja-

mi, można zastosować tylko wybrane elementy da-

nego ubioru tradycyjnego. Tańczący mogą również

wystąpić w strojach uniwersalnych: u dziewczynki

jest to kolorowa spódnica, biała bluzka i wstążka

lub wianek, a u chłopca – ciemne spodnie i bia-

ła koszula z wpiętym kolorowym kotylionem lub

wstążką na kołnierzyku.

Praktyka dydaktyczna wskazuje, że nauczyciel

nie może niestety poświęcić całej lekcji na naukę

tańca. Warto jednak wprowadzać elementy ruchu

przy muzyce, aby twórczo spożytkować omówio-

ne wcześniej predyspozycje psychiczne i fizyczne

dzieci. Czas poświęcony na ćwiczenia motoryczne

można z pewnością uznać za dobrze wykorzystany,

również z uwagi na satysfakcję uczniów, którzy

z radością przyjmują tego typu urozmaicenie lek-

cji. Do uzyskania pozytywnych efektów wystarczy

przećwiczenie jednego lub dwóch prostych elemen-

tów – opracowanie całego układu choreograficz-

nego jest ciekawym pomysłem na zajęcia poza-

lekcyjne, których cykl może zostać zwieńczony

publiczną prezentacją tańca.

Dodatek „Zatańczmy!” jest adresowany do na-

uczycieli muzyki w klasach IV–VI, ale z zawartych

w nim omówień mogą korzystać również nauczy-

ciele wychowania fizycznego i instruktorzy tanecz-

ni pracujący z dziećmi w wieku szkolnym. Mamy

nadzieję, że publikacja okaże się praktyczną po-

mocą nie tylko dla pasjonatów tańca, lecz także

dla tych nauczycieli, którzy z różnych powodów

obawiają się zajęć tanecznych.

Jesteśmy przekonani, że warto zachęcać uczniów

do tańca, przyczynia się on bowiem do ich rozwoju,

pozwala im się otworzyć na innych ludzi i wyrazić

w sposób pozytywny własne emocje.

Plik z chomika:

Sebastiansiwak2005

Inne pliki z tego folderu:

dodatek-zatanczmy.pdf (9469 KB)

dodatek-zatanczmy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: