Fizyka Liceum 1.pdf

(85717 KB) Pobierz
FIZYKA
Świat pod lupą
klasa 1, szkoła ponadgimnazjalna
Świat pod lupą
Opis:
Otaczającego nas świata nie można zrozumieć bez poznania podstaw fizyki. Fizyka jest
wszechobecna. W e-podręczniku do fizyki znajdziesz odpowiedź na pytanie dlaczego pla-
nety naszego układu krążą wokół Słońca, i jak właściwie zbudowana jest materia. Do-
wiesz się, jak działa elektrownia jądrowa i dlaczego, gdy podskoczymy, nie odlatujemy w
przestrzeń kosmiczną. Ciekawe filmy, ilustracje i animacje uzmysłowią ci, dlaczego jedne
przedmioty pływają na powierzchni wody, a inne toną. Zobaczysz także, że pojęcia takie
jak „szybko” i „powoli” są względne. Proponujemy wiele ciekawych obserwacji i doświad-
czeń, które wzbogaciliśmy filmami i ilustracjami ułatwiającymi samodzielne ich przepro-
wadzenie. Wykonując je, nauczysz się formułowania problemów badawczych, stawiania
hipotez oraz ich weryfikacji. Interaktywne zadania pomogą zaś w zdobywaniu wiedzy i
umiejętności w sposób atrakcyjny, a zarazem efektywny. Prezentowana wersja e-podręcz-
nika jest nieostateczna. Podlega on recenzjom i konsultacjom społecznym. Po ich pomy-
ślnym zakończeniu zostanie dopuszczony do użytku szkolnego.
Przedmiot:
fizyka
Autorzy:
Magdalena Grygiel, Dariusz Kajewski, Helena Nazarenko-Fogt, Ireneusz Benzar, Ryszard
Nych i Andrzej Fogt
Redakcja merytoryczna i metodyczna:
Redakcja
Ireneusz Benzar, Halina Kleszczyńska i Ryszard Nych
Redakcja językowa:
Redakcja języko
Magdalena Kozińska
Redakcja techniczna:
Redakcja
Anna Dłutek, Krzysztof Jaworski, Maja Ligenza, Aleksandra Ryczkowska i Ewelina Zagozda
Opracowanie elementów graficznych i programistycznych:
Opracowanie elementów graficznych programistycznych:
Dariusz Adryan, Andrzej Bogusz, Krzysztof Jaworski, Anita Mowczan, Aleksandra Ryczkow-
ska, Marcin Sadomski i Michał Szymczak
Redakcja WCAG:
Redakcja WCAG:
Izabela Mrochen
Format treści:
treści:
E-podręcznik dla ucznia
Data wydania:
10 lipca 2017
Typ szkoły:
szkoły:
szkoła ponadgimnazjalna
Oznaczenia treści:
treści:
treści rozszerzające
oprawa metodyczna
ISBN 978-83-64915-73-4
Świat pod lupą
Spis treści
treści
Rozdział 1. Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Rozdział 2. Grawitacja i elementy astronomii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.1. Obserwujemy niebo wieczorne . . . . . .
2.2. Księżyc – naturalny satelita . . . . . . . . .
2.3. Ruch planet na sferze niebieskiej . . . . .
2.4. Jak daleko jest do planet, Słońca i gwiazd?
2.5. Ruch jednostajny po okręgu . . . . . . . .
2.6. Dlaczego ciała poruszają się po okręgu? .
2.7. Prawo powszechnego ciążenia . . . . . . .
2.8. Prędkości kosmiczne . . . . . . . . . . . .
2.9. Loty w kosmos . . . . . . . . . . . . . . . .
2.10. Układ Słoneczny i budowa Galaktyki . . .
2.11. Podsumowanie wiadomości z działu 1 .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 6
. 21
. 36
. 57
. 68
. 77
. 84
. 94
105
128
158
177
191
200
209
226
243
257
272
284
298
308
323
332
343
353
362
374
393
409
411
413
431
466
467
Rozdział 3. Fizyka atomowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177
3.1. Promieniowanie cieplne ciał stałych . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2. Zjawisko emisji i absorpcji energii przez atomy gazu . . . . . .
3.3. Foton – najmniejsza porcja energii fali elektromagnetycznej . .
3.4. Zewnętrzny efekt fotoelektryczny i jego zastosowanie . . . . .
3.5. Budowa atomu wodoru. Stan podstawowy i stany wzbudzone
3.6. Podsumowanie wiadomości z fizyki atomu . . . . . . . . . . .
4.1. Promieniowanie jądrowe
α, β
i
γ
. . . . . . . . . . . . . . . . .
4.2. Jądro atomowe i jego składniki . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.3. Przemiany jądrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.4. Dlaczego jądro jest trwałe – deficyt masy i energia wiązania .
4.5. Promieniowanie jonizujące i jego wpływ na organizmy żywe
4.6. Reakcje jądrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.7. Zastosowanie promieniowania jądrowego i energii jądrowej
4.8. Reakcja łańcuchowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.9. Działanie elektrowni jądrowej . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.10. Reakcje termojądrowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.11. Podsumowanie wiadomości z fizyki jądrowej . . . . . . . . .
Rozdział 5. Ewolucja Wszechświata
Rozdział 6. Zakończenie . . . . . .
Definicje . . . . . . . . . . . . . . .
Pojęcia . . . . . . . . . . . . . . . .
Biogramy . . . . . . . . . . . . . . .
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział 7. O e-podręczniku . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Rozdział 4. Fizyka jądrowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
3
Wstęp
Rozdział 1. Wstęp
Ilustracja 1. Wstęp
I znowu ta fizyka! Takie westchnienie pewnie towarzyszy niektórym z was, kiedy zaczynacie czytać
lub nawet tylko przeglądać ten podręcznik. A przecież to dzięki fizyce istnieją komputery, monito-
ry, tablety. To dzięki fizyce potrafimy nadawać i odbierać sygnały czy budować sieci komputerowe.
Ci z was, którzy korzystali z naszego podręcznika już w gimnazjum, mogli przeczytać, jak badanie
właściwości ciał stałych doprowadziło do odkrycia półprzewodników, co z kolei umożliwiło budo-
wę procesorów wykonujących miliardy operacji na sekundę, skonstruowanie pamięci o rozmia-
rach paznokcia i produkcję małych czytników e-booków, zawierających teść książek, które jeszcze
nie tak dawno zajmowały wiele regałów.
Aby to wszystko poznać i zrozumieć, trzeba lat nauki, a także studiów na uczelni. Ale my, autorzy
niniejszego podręcznika, zabierzemy was na krótką wycieczkę. Krótką, bo trwającą tylko trzydzie-
ści kilka lekcji. Podczas tej podróży opowiemy, co działo się w ciągu tysięcy lat. Przeczytacie o tym,
jak myśliwi w epoce kamienia łupanego spoglądali w rozgwieżdżone niebo, jak kapłani i uczeni
egipscy, sumeryjscy i greccy zapisywali ciekawe zjawiska, a także jak postały pierwsze teorie bu-
dowy świata, które próbowały wyjaśnić to, co widać. Wycieczka będzie krótka, bo najważniejsze
jest dla nas to, abyście sami jak najwięcej zobaczyli i zrozumieli.
Nasza podróż zacznie się od przyjrzenia się niebu. Ale nie tylko przez chwilę. Mamy nadzieję, że
przeprowadzicie samodzielnie wiele obserwacji. Bo zjawiska astronomiczne trwają i powtarzają
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin