Poradnik sygnalizatora ochrony winorośli [2018].pdf

(3826 KB) Pobierz
INSTYTUT OGRODNICTWA
PORADNIK SYGNALIZATORA OCHRONY
WINOROŚLI
Skierniewice, 2018
1
Opracowanie zbiorowe pod redakcją dr hab. Jerzego Liska, prof. IO
Autorzy:
dr Beata Komorowska
dr hab. Jerzy Lisek, prof. IO
mgr Sylwester Masny
dr Artur Mikiciński
dr hab. Joanna Puławska, prof. IO
dr Małgorzata Sekrecka
dr hab. Grażyna Soika, prof. IO
dr Wojciech Warabieda
dr hab. Paweł Wójcik, prof. IO
Recenzenci:
Dr hab. Barbara W. Łabanowska, dr Hanna Bryk
ISBN 978-83-65903-36-5
Opracowanie przygotowano w ramach Programu Wieloletniego 2015-2020 „Działania
na
rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z
uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska
naturalnego”,
finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Zadanie 2.1
Aktualizacja i opracowanie metodyk integrowanej ochrony roślin i Integrowanej Produkcji
Roślin oraz analiza zagrożenia fitosanitarnego ze strony organizmów szkodliwych dla roślin.
2
Spis treści
I. WSTĘP ……………………………………………………………………………...5
II. TERMINOLOGIA
(MONITORING,
SYGNALIZACJA,
PROGI
SZKODLIWOŚCI)…………………………………………………...…….……7
III. ROZPOZNAWANIE, MONITORING ZAGROŻENIA I ZASADY OCHRONY
WINOROŚLI PRZED CHOROBAMI……………………………………….….12
1. Mączniak prawdziwy -
Uncinula necator
………………………………………..……12
2. Mączniak rzekomy -
Plasmopara viticola
…………………………..………….……..16
3. Szara pleśń -
Botrytis cinerea
..…………………………………………….…….……20
4. Nekroza kory winorośli -
Phomopsis viticola……………………………………….…23
5. Antraknoza winorośli -
Elsinoe ampelina………………………………………..……27
6. Pseudopeziza -
Pseudopeziza tracheiphila………………………………………….….30
7. Guzowatość pędów -
Allorhizobium vitis
…… …………………………………….…32
8. Liściozwój winorośli – Wirusy liściozwoju winorośli GLRaV: 1,2,3,4,5,6,7,9,11…….35
9. Pofałdowanie drewna – Wirus jamkowatości pnia winorośli (GRSPaV), wirusy
winorośli GVA, GVB, GVC, CVE………………………………………………………..38
10. Wachlarzowatość winorośli – Wirus wachlarzowatości winorośli (GFLV)…………..41
11. Degeneracja winorośli – Wirusy: mozaiki gęsiówki (ArMV), czarnej pierścieniowej
plamistości pomidora (TBRV), pierścieniowej plamistości maliny (RRV), utajonej
pierścieniowej plamistości truskawki (SLRV)……………...……………………………45
IV. ROZPOZNAWANIE, MONITORING ZAGROŻENIA I ZASADY OCHRONY
WINOROŚLI PRZED SZKODNIKAMI…………………………………………………...47
1. Opuchlaki -
Otiorhynchus
spp…………………………………….…..……...………47
2. Chrabąszcz majowy -
Melolontha melolontha……..………….…….….……………51
3. Przędziorek chmielowiec -
Tetranychus urticae.…..…………………………………54
4. Pilśniowiec winoroślowy -
Colomerus vitis
..……………………….………….……56
5. Pordzewiacz winoroślowy -
Calepitrimerus vitis…………………………………….59
6. Skoczek winoroślowy -
Empoasca vitis…………………………………………..….62
7. Filoksera winiec -
Viteus vitifoliae..…………………………………………….……64
8. Szkodniki o znaczeniu lokalnym…………………………….…………….…………68
9. Ptaki………………………………………………………………………….………69
V. NIEDOBORY SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH………………………………….72
3
1. Azot (N) ……………………………………………………………………………...72
2. Fosfor (P) ……………………………………………………………………….……74
3. Potas (K) ………………………………………………………………………….….76
4. Magnez (Mg) ……………………………………………………………….………..78
5. Żelazo (Fe) ……………………………………………………………………..……80
VI. FIZJOLOGICZNE ZABURZENIA ROZWOJU……………………………...………82
1. Uszkodzenia przymrozkowe …….………………………………………….….……82
2. Uszkodzenia herbicydowe………………………………………………………..….84
VII. FAZY ROZWOJOWE WINOROŚLI W SKALI BBCH…………………………….86
4
I.
WSTĘP
Niniejsze opracowanie stanowi zbiór informacji oraz zaleceń wspomagających
podejmowanie decyzji w zapobieganiu występowania i zwalczaniu najgroźniejszych chorób i
szkodników winorośli. Jest adresowane do szerokiego gremium odbiorców, od producentów
owoców i winiarzy, służb doradczych i inspektorów ochrony roślin, po handlowców
zajmujących się obrotem winogron. Część poświęcona chorobom obejmuje opisy
powodowanych przez nie objawów, warunków wpływających na rozwój oraz sposobów
określania potrzeby zwalczania. Szczególną uwagę zwrócono na elementy diagnostyki
symptomatologicznej wzbogacając je dokumentacją fotograficzną. Należy jednak podkreślić,
że prawidłowe rozpoznanie choroby po objawach nie zawsze jest możliwe. Dotyczy to
zwłaszcza zamierania pędów oraz plamistości liści czy winogron. Konieczne wtedy będzie
wykonanie analizy laboratoryjnej.
W części dotyczącej szkodników przedstawiono zagrożenie upraw powodowanych przez
te agrofagi, opisano uszkodzenia na różnych organach krzewów, cechy szkodnika pomocne w
jego rozpoznaniu, zarys biologii, sposób prowadzenia monitoringu, a tam gdzie było to
możliwe – podano progi zagrożenia wskazujące na celowość wykonania zabiegów
zwalczających.
Prawidłowe rozpoznanie sprawców chorób oraz identyfikacja szkodników mają
decydujące znaczenie w zastosowaniu odpowiedniego programu ochrony winorośli,
umożliwiającego minimalizację strat i uzyskanie plonu wysokiej jakości. Metoda chemiczna
jest tu najważniejsza i stanowi podstawę tego programu. O jej skuteczności decydują m.in.
termin i technika wykonania zabiegu oraz dobór środka ochrony roślin. Elementem
wspomagającym jest monitoring zagrożenia oparty o regularne lustracje plantacji i jej
najbliższego otoczenia. W określaniu obecności szkodników bardzo pomocne są np. pułapki z
feromonem, pułapki świetlne, barwne tablice lepowe, lupy, a także pułapki z substancją
wabiącą, zależnie od gatunku monitorowanego szkodnika.
Ze względu na ciągłe zmiany w zakresie rejestracji środków ochrony roślin, ich
okresów karencji i terminów stosowania, w Poradniku nie zamieszczono programu ochrony,
ani wykazu środków, a przedstawiono jedynie podstawowe zasady ochrony winorośli przed
chorobami i szkodnikami. Program Ochrony Roślin Sadowniczych, w tym winorośli,
uwzględniający zabiegi w poszczególnych fazach fenologicznych oraz zawierający wiele
szczegółowych informacji pomocnych w prowadzeniu ochrony chemicznej, jest corocznie
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin