Wszechswiat-10-12-2019.pdf

(3850 KB) Pobierz
Tom 120 Nr 10–12
Październik –Listopad – Grudzień 2019
Stres – wpływ na zachowanie i mózg
Mikrobiom człowieka
Kolory – czy istnieją naprawdę?
Złoty dąb – symbol Cypru
Pułapki pniowe
Ptasie mądrale – krukowate
Jura Krakowska – piękno przyrody
W
ierzbowka kiprzyca (Epilobium augustifolium); Apeniny; Włochy środkowe; lipiec 2019. Fot. Katarzyna Stachowicz.
Zalecany do bibliotek nauczycielskich i licealnych od r. 1947 (pismo Ministra Oświaty nr IV/Oc-2734/47)
Wszechświat jest pismem punktowanym w Index Copernicus International
.
Z POLSKIMI PRZYRODNIKAMI OD 3 KWIETNIA 1882
Treść zeszytu 10–12 (2670–2672)
ARTYKUŁY
Michał Wilczkowski,
Nie stresuj się! – czyli o różnych aspektach stresu i badań nad stresem ............................................................. 223
Katarzyna Stachowicz,
Wpływ mikrobiomu człowieka na umysł .......................................................................................................... 231
Jerzy Kuczyński,
Kolory czyli „fizyczna egzystencja” ............................................................................................................................. 238
Krystyna Boratyńska, Anna Katarzyna Jasińska,
Symbol narodowy Cypru – złoty dąb
Quercus alnifolia
Poech .................. 244
Mieczysław Kosibowicz,
Pułapki na owady instalowane na pniach drzew ........................................................................................ 251
DROBIAZGI
Kawka zwyczajna (Corvus
monedula)
o białym upierzeniu jako przykład aberracji barwnej
u ptaków na terenie Polski
(Karolina Kulig)
...................................................................................................................................
257
Ptasie mądrale
(Maria Olszowska)
...................................................................................................................................................
259
Kasztamy, kasztany...
(Maria Olszowska)
........................................................................................................................................ 264
WSZECHŚWIAT SPRZED WIEKU
Wiedza o biologicznych podstawach odporności sto lat temu.
Biologiczne podstawy nauki o odporności,
(oprac. Maria Śmiałowska) .................................................................................................. 267
WSPOMNIENIA Z PODRÓŻY
Jarosław Roman,
Dzika Jura Krakowska. Wspomnienia z wyprawy przyrodniczej w 2007 r. ................................................... 273
NEKROLOG
Prof. dr hab. Jerzy Andrzej Chmurzyński (11.03.1929–1.07.2019):
entomolog, etolog, filozof, człowiek renesansu,
(Ewa J. Godzińska) ............................................................................................ 282
RECENZJE
Renate Hudak, Harald Harazim, Schnell einfach, blüht! Pflegeleichte Blumenbeete für jeden Garten,
(Szybko, łatwo, kwitnie! Łatwe do uprawy rabaty kwiatowe w każdym ogrodzie),
(Eugeniusz Kośmicki) ......................................... 286
Stephan Ettmar: Toad-headed Turtles of the Genus Mesoclemmys: Distribution, Natural History, Husbandry,
(Piotr Sura) ............ 288
.
Okładka:
Na szlaku na Luboń Wielki. Fot. Mikołaj Graff.
DO CZYTELNIKÓW
Informujemy, że istnieje możliwość zakupienia bieżących i archiwalnych numerów
Wszechświata
bezpośrednio w Redakcji lub poprzez dokonanie wpłaty przelewem na nasze konto,
z zaznaczeniem, jakich numerów dotyczyła wpłata.
Cena zeszytu z bieżącego roku oraz zeszytów z dwóch ubiegłych lat wynosi 12 zł.
Ceny numerów archiwalnych z wcześniejszych lat od 1 zł do 5 zł.
Redakcja nie dysponuje zeszytem nr 7–9, tom 104, zawierającym płytkę CD z głosami ptaków.
Proponujemy również dokonanie prenumeraty Pisma Przyrodniczego
Wszechświat,
poprzez wpłatę 48 zł rocznie. W sprawach prenumeraty i zakupu wybranych numerów
prosimy o kontakt z P. Aleksandrem Koralem, e-mail: biuro@ptpk.org, tel. 661 482 408.
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika
Redakcja Pisma Przyrodniczego
Wszechświat
31-118 Kraków, ul. Podwale 1
Bank Zachodni WBK, XXII Oddział Kraków
nr konta 81 1500 1142 1220 6033 9745 0000
Sponsorami
Wszechświata
są:
•
Akademia Górniczo-Hutnicza
•
Polska Akademia Umiejętności
•
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Rada Redakcyjna
Przewodniczący: Irena Nalepa
Z-ca Przewodniczącej: Ryszard Tadeusiewicz
Sekretarz Rady: Stanisław Knutelski
Członkowie: Wincenty Kilarski, Michał Kozakiewicz, Elżbieta Pyza,
Marek Sanak, January Weiner, Bronisław W. Wołoszyn
Komitet redakcyjny
Redaktor Naczelny: Maria Śmiałowska
Z-ca Redaktora Naczelnego: Barbara Płytycz
Sekretarz Redakcji: Alicja Firlejczyk
Członek Redakcji: Barbara Morawska-Nowak
Adres Redakcji
Redakcja Pisma Przyrodniczego
Wszechświat
31-118 Kraków, ul. Podwale 1 m. 2, tel. 661 482 408
e-mail: wszechswiat.smialo@onet.pl,
www.wszechswiat.ptpk.org
Wydawca
Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, Kraków, ul. Podwale 1 m.2
Projekt i skład
Artur Brożonowicz, frontart@frontart.eu
Druk
Drukarnia Printgraph, tel. 14 663 07 50, www.printgraph.pl
Nakład 500 egz.
PISMO POLSKIEGO TOWARZYSTWA PRZYRODNIKÓW IM. KOPERNIKA
WYDAWANE PRZY WSPÓŁUDZIALE: AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ,
MINISTERSTWA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO, POLSKIEJ AKADEMII UMIEJĘTNOŚCI
TOM 120
ROK 137
PAŹDZIERNIK – LISTOPAD – GRUDZIEŃ
ZESZYT 10–12
2670–2672
ASPEKTACH STRESU I BADAŃ NAD STRESEM
Michał Wilczkowski (Kraków)
Streszczenie
Stres to pojęcie, które, mimo że znane prawie każdemu, często wiąże się z licznymi niedomówieniami.
Patrząc na stres z perspektywy organizmu można zdefiniować go jako alarmowy stan ciała, który jest odpo-
wiedzią na pewnego rodzaju zmianę w środowisku i pojawia się, by tej zmianie sprostać. Związane jest to
z szeregiem procesów fizjologicznych, w których kluczowe znaczenie mają układ nerwowy, w tym między
innymi mózg oraz hormony, powszechnie określane jako stresowe. Większość informacji na temat wpływu
stresu na mózg i zachowanie udało się uzyskać dzięki badaniom z wykorzystaniem modeli zwierzęcych. Jak
pokazują owe badania, szczególnie niebezpieczny jest długotrwały stres, bowiem może on być przyczyną
patologicznych adaptacji, które zachodzą w strukturach mózgowych zaangażowanych na przykład w pewne
formy pamięci, upośledzając tym samym ich działanie.
Abstract
Do not stress yourself! – Different aspects of stress and stress studies.
Despite the popularity of this concept, there is still a lot of ambiguity around the concept of stress. If looking
at stress from the perspective of an organism, it can be defined as an emergency state of the body in response to
some kind of the environmental change. This emergency state is associated with a great number of physiologi-
cal processes in which brain as well as stress hormones, like glucocorticoids, are crucially involved. The most
of the information about the influence of stress on the brain and behavior are acquired from studies with animal
models. According to them, chronic stress is particularly dangerous as it might lead to structural changes in
different regions of the brain and eventual disturbance of cognitive functions.
O stresie i stresorach słów kilka...
Stres jest sformułowaniem powszechnie używa-
nym w codziennej dyskusji. Mimo to, jego rozumie-
nie pozostaje wieloznaczne, tym bardziej, że pojęcie
stresu często odnosi się do różnego rodzaju doświad-
czeń – nie tylko tych traumatycznych, ale również
tych w pewnych warunkach korzystnych. Zgodnie
z obecnie funkcjonującą definicją, wprowadzoną przez
pioniera badań nad stresem, Hansa Selyego, stres
można określić jako niespecyficzny, alarmowy stan
organizmu, który jest efektem pojawienia się realnego
N
IE STRESUJ SIĘ! – CZYLI O RÓŻNYCH

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin