Bielatowicz J. Literatura na emigracji.pdf

(9828 KB) Pobierz
LITERATURA
NA EMIGRACJI
POLSKIEJ
NAKŁADEM
FUNDACJI KULTURALNEJ
LONDYN 1970
SPI S
R Z E C Z Y
Wstęp
I.
. s * « . • • • • *
PRÓBY SYNTEZ
• • « « » «* .
5
Co dała wolność twórczości ?
. ......................,
8
Wielka emigracja ............................................................. 12
O pisarskim o b y c z a ju ........................................................ 17
Krytyk, redaktor i w y d a w c a .........................................22
Duch objawia się w tradycji .
.» .........................25
Sarmatyzm
....................................................................... 29
Upadek wielkiej publicystyki
.
i . . . * .
34
Czy Polska leży w E u ro p ie ? ..............................................40
Co powie o nas historia ? ...................................................44
II.
O PROZIE
„Listy pogańskie“ Grabińskiego . . . . . .
Eseje dla K a s s a n d r y .............................. ..... . .
000 stron Wittlinowej p r o z y ...................................
Odłożona s ł u c h a w k a .............................. .... . .
Wysoka karta polskiej k u ltu ry ..............................
„Antycznym szlakiem“
. . i .........................
Logika Czesława M iłosza.......................................
Znak krzyża w martwym domu . • . • b • s
Zosia i Z o f ia ...................................................... *
Londyn w polskich oczach . i
. . . .
* •
Ameryko! Ameryko! . .
k • • • • • <
s
Impersjonistyczna proza
Zamknięta k s i ę g a ....................
O Karolu Zbyszewskim
„Droga donikąd“
. . . . . . . .
s * •
„Listy o ludziach“ . . . . . . .
* i . •
,.0 żołnierzu ciułaczu“ . . . i . i s
;
Pochwała Nowogródka
i
i
• •
III. O POEZJI
„Nie przekroczę tej nocy“ A 8
O poezji Wierzyńskiego .
Józef Łobodowski
Liryka Mariana Hemara .
% ■
.
Beata Obertyńska
O poezji Przyłuskiego . . « »
Jerzy Pietrkiewicz . . . . 8
Poezje Jana Rostworowskiego .
Tadeusz Sułkowski
Jan O lechow ski................... ....
*
i * *
.
8
f
«
,
S
50
54
58
74
80
85
89
94
108
112
110
01
123
127
131
130
142
145
i
• *
i •
• 5
i
s
5
9
.
150
.
104
.
189
.
195
.
201
.
209
.
213
.
225
“2
2
.
233
W STĘP
Jan B ielatow icz był u rodzon ym pisarzem , pisarzem
z
powołarna. Został dziennikarzem z w yb oru i z zam iłow a­
nia. Z w yboru
bo uważał, że trzeba służyć n a ro d o w i,
z zamiłowania
bo dziennik arstw o to jednak p isa rstw o
i jednak literatura piękna. Pierwszą ga z etę w ydruk ow ał
ołówkiem, na kartce w y rw a n ej ze sz k olnego zeszytu, g d y
miał lat dziew ięć. Nazywała się „ D unajec
pisem k o
bezpartyjne” . ,,R edaktor: Jan B ielatow icz?’ . Już o d razu
w tym d z iecięcym sform u łow a n iu była cała linia id eo w a
Jana B ielatowicza: sw oja, bliska ziem ia i polityk a, czyli
, czynne zaangażowanie się w lo sy narodu. Po tych lin iach
!
szło całe je g o życie, w yp ełn ion e nieustanną pracą dla
Polski.
W norm alnych czasach, w tych sz cz ęśliw ych narodach,
\co to „nie maja h istorii” zapew ne zebranoby je g o rozp ro-
;
szone po czasopism ach artykuły, które ivypełn iłyby kilka
grubych tom ów . Ale m y P olacy nie jesteśm y sz cz ęśliw ym
narodem, nie żyjem y w n orm a ln ych czasach, w resz cie j e -
'
steśrny em igracją, tym osob liw ym , sk om plik ow anym u fo r ­
m owaniem społecznym , które czeka na analizę s o cjo lo g ó w .
Na em igra cji są jeszcze ludzie, którzy piszą, m n iej jest
;
tych, którzy czytają.
Przepadłyby w ięc i zbutwiały w rocznik ach p ism em i­
gra cyjn ych artykuły Jana B ielatow icza, na m arne poszłaby
je g o benedyktyńska zaiste praca
n ieo cen io n a i n ied o ­
ceniona po dziś dzień jako
historyka em igra cji, g d y b y
nie inicjatyw a P olsk iej F undacji K u lturaln ej, by w yd a ć
tom esejó w zm arłego pisarza. Są to krytyki książek, sy l­
wetki pisarzy i p o etó w , rozważania o tem a tyce o g ó ln iejsz ej,
dotyczące zagadnień literack ich. W to m ie tym zm ieściła
się tylko ich część. Z artykułów, k tóre n ie m ogły w e jś ć
d o teg o tom u, dałoby się złożyć co n a jm n iej d w a in n e.
5
A z artykułów p u b licz n ych oraz h isto ry cz n y ch , odnoszą*
cy ch się d o walk w p u styn i lib ijsk iej S a m o d z ieln ej B ry
g a d y K arpack iej i 2 K orp u su , p isa n ych n ie tylk o p ió re m
,
a le i p o tem żołniersk im , g d y ż Jan B iela tow icz był u cz est­
nik iem walk ob u ty ch jed n o stek , z ebrać b y m ożna małą
bibliotek ę.
D obrze że c h o ć ta książka p rz y p o m n i cz yteln ik om p i
-
sarza em ig ra cji
pisarza, k tóry n ie zasłużył na za p om ­
n ien ie.
IRENA BIEL AT 0W 1C Z OWA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin