10. Przedstaw pozycję zawodową pielęgniarek na tle przemian zachodzących w polskiej ochronie zdrowia.
W średniowieczu w Polsce opiekę pielęgniarską oraz leczniczą sprawowały zgromadzenia religijne, które poświęcały się tym działaniom charytatywnie. Kościół odegrał dużą rolę w opiece nad chorymi i biednymi. W czasach reformacji osoby duchowne odchodziły ze szpitali, opiekę nad chorymi przejmowały osoby o niskim poziomie moralnym bez żadnego przygotowania, pochodzące z marginesu społecznego. W XVII wieku do Polski przybyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a’Paulo i prowadziły opiekę charytatywno-pielęgniarską nazywano je szarytkami. Od 1663 r zaczą działać ich pierwszy ośrodek gdzie opiekowano się chorymi z polskich szpitali. W XX wieku w Polsce powstają pierwsze szkoły pielęgniarskie i Polskie Stowarzyszenie Pielęgniarek Zawodowych weszło w skład Międzynarodowej Rady Pielęgniarek(MRP) dzięki temu polskie pielęgniarki mogły korzystać z pomocy i doświadczenia organizacji międzynarodowych. W 1911 r w Krakowie powstała Szkoła Pielęgniarek zawodowych Panien Ekonomek jej absolwentki Anna Rydlówna, Hanna Chrzanowska przyjeły idee pielęgniarstwa jako ofiarnej pomocy na rzecz chorych i cierpiących. Powstałe szkoły pielęgniarskie w Warszawie i Poznaniu miały standardy programowe podobne do zachodnich wykładały tam nie tylko pielęgniarki ale także lekarze z uniwersytetów. Amerykańska pielęgniarka Helen birdge zostałą dyrektorem Warszawskiej Szkoły pielęgniarskiej utworzonej w 1921 zawdzięcza się to przyłączeniu do Międzynarodowej Rady Pielęgniarek. Pierwsze polskie czasopismo Pielęgniarka Polska 1929-1939 redaktorem została Hanna Chrzanowska działanie wznowiono w 1948-1958. W 1926 do departamentu zdrowia w ministerstwie spraw wewnętrznych wprowadzono przedstawicielkę zawodu pielęgniarstwa. Podstawy prawne zostały ustalone w 1935 roku jako Ustawa o pielęgniarstwie z dnia 21 lutego 1935 roku. W okresie okupacji pielęgniarki organizowały tejne kształcenie, ofiarnie służyły na frontach walk, w powstaniach, obozach i gettach. W czasach Polski Ludowej powstawały nowe szkoły zwłaszcza licea pielęgniarskie uzupełniane policealną siecią szkół medycznych. Powstało Polskie Towarzystwo Pielęgniarek przyjęte do MRP. W 1969 roku w Lublinie powstało Studium pielęgniarstwa o charakterze uniwersyteckim przekształco Ne później w Wydział Pielęgniarski Akademii Medycznej w Lublinie. W 1973 r wręczono pierwsze dyplomy magistra pielęgniarstwa. Następnie w innych miastach tworzono podobne wydziały w Katowicach, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu. W czasie transformacji ustrojowej program kształcenia podlegał zmianie zgodnie z ratyfikowanym porozumieniem europejskim w sprawie kształcenia pielęgniarek , rozwój pozaszkolnych form dokształcania i doskonalenia pielęgniarek, wdrażanie teorii opieki pielęgniarskiej, uregulowanie statusu zawodowego pielęgniarek jako samodzielnego zawodu, zmienia to relacje miedzy pielęgniarką a lekarzem. Integracja z Unią Europejską stawia za zadanie przyjęcie norm odnośnie kształcenia, programów edukacyjnych, badań w pielęgniarstwie, organizacji szkolnictwa. Pielęgniarstwo w Polsce ma cechy dyscypliny medycznej i społeczno-humanistycznej.
11. Omów rolę zawodową pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania.
Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania obejmuje opieką dzieci w wieku od 6 roku życia do 18/19 roku życia ( wg rocznika od klasy 0 do klasy ostatniej szkoły ponadgimnazjalnej).W razie wypadku urazu, nagłego zachorowania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia podopiecznego/ucznia pielęgniarka ma prawo wezwać zespół ratownictwa medycznego.Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania ( higienistka szkolna) pracuje w gabinecie profilaktyki w szkole utworzonym lub w przypadku braku gabinetu w szkole udzielanie świadczeń realizowane jest w zakładzie opieki zdrowotnej (w gabinecie lekarza POZ na którego liście zapisany jest uczeń).Pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania zapewnia dostępność do świadczeń od poniedziałku do piątku w wymiarze czasu odpowiadającym liczbie uczniów/wychowanków poprzez:
· godziny otwarcia gabinetu profilaktyki w szkole/placówce wg planu pracy,
· planu godzin lekcyjnych objętych programem zdrowotnym,
· organizację form promocji zdrowia i profilaktyki chorób,
· planu badań przesiewowych, szczepień ochronnych.
§ 7. 1. Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez pielęgniarkę obejmuje w szczególności:1) wykonywanie i interpretowanie testów przesiewowych;2) kierowanie postępowaniem poprzesiewowym oraz sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad uczniami objętymi tym postępowaniem;3) organizowanie profilaktycznych badań lekarskich;4) prowadzenie grupowej profilaktyki fluorkowej;5) współorganizowanie lub organizowanie i wykonywanie szczepień ochronnych;6) czynne poradnictwo w zakresie opieki pielęgniarskiej;7) udział w planowaniu, realizacji i ocenie szkolnego programu edukacji zdrowotnej oraz podejmowanie innych działań w zakresie promocji zdrowia;8) udzielanie pomocy w przypadku nagłych zachorowań, urazów i zatruć;9) doradztwo dla dyrektora szkoły w sprawie warunków bezpieczeństwa uczniów, organizacji posiłków i warunków sanitarnych w szkole;10) prowadzenie dokumentacji medycznej uczniów według wzorów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia;11) prowadzenie dokumentacji szczepień ochronnych uczniów i sprawozdawczości zgodnie z odrębnymi przepisami.2. Profilaktyczna opieka zdrowotna sprawowana przez higienistkę szkolną obejmuje zadania określone w ust. 1, z wyłączeniem wykonywania szczepień ochronnych.3. W przypadku sprawowania profilaktycznej opieki zdrowotnej przez higienistkę szkolną, szczepienia ochronne wykonuje właściwy dla ucznia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej.4. Pielęgniarka albo higienistka szkolna sprawująca profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami współpracuje z:1) lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej sprawującymi profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami;2) lekarzami stomatologami sprawującymi profilaktyczną opiekę zdrowotną nad uczniami;3) rodzicami, opiekunami prawnymi lub faktycznymi ucznia;4) dyrektorem szkoły;5) radą pedagogiczną;6) organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży.
12. Wyjaśnij na czym polega rola pielęgniarki w wychowaniu zdrowotnym społeczeństwa.
Rola pielęgniarki w opiece nad zdrowiem polega na potęgowaniu i umacnianiu zdrowia. Zakres działań obejmuje role: informacyjno-edukacyjną, wspierającą, profilaktyczną. Zadaniem pielęgniarki jest pobudzenie aktywności oraz wpływanie na kształtowanie poczucia odpowiedzialności pacjenta za zdrowie własne i innych. człowieka od poczęcia do śmierci. Podstawową rolą pielęgniarki w opiece nad zdrowiem jest utrzymanie, umacnianie zdrowia i zapobieganie chorobie. Utrzymanie i umacnianie zdrowia (zapewnienie możliwie właściwych warunków życia, możliwości okresowej oceny stanu zdrowia i edukacji zdrowotnej, szczepienia ochronne). Pielęgniarka bierze udział w zdrowotnym wychowaniu społeczeństwa poprzez realizowane funkcji wychowawczej, promowania zdrowia, a także profilaktycznej. W funkcji wychowawczej: kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie, przygotowywanie osoby do podejmowania działań prozdrowotnych oraz sposobów wpływania na innych system wartości i przekonania a w celu prowadzenia prozdrowotnego stylu życia, przygotowanie do prawidłowej samo opieki w duchu prozdrowotnym. W funkcji promowania zdrowia : tworzenie warunków do praktycznego realizowania stylu życia sprzyjającego zdrowiu, przygotowanie do zwiększenia kontroli nad stanem zdrowia, zachęcanie do badań profilaktycznych, kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu poprzez uczenie racjonalnego odżywiania, zasad higieny, form aktywności fizycznej, dbania o higienę zdrowia psychicznego, współpraca z instytucjami, grupami wsparcia na rzecz wzmacniania zdrowia społeczeństwa, przygotowywanie programów promocji zdrowia dla indywidualnych osób, rodzin, grup, udział w kampaniach zdrowotnych ogólnopolskich jak i lokalnych. Funkcja profilaktyczna: rozpoznawanie zagrożenia zdrowia, planowania i realizowanie działań profilaktycznych w oparciu o rozpoznane wcześniej problemy, realizowanie działań w zakresie programu kampanii profilaktycznych w danych grupach ryzyka.
Źródła głównie Podstawy pielęgniarstwa Ślusarskiej oraz intrnet.
szwagiero1