Zdarzenia masowe
WYPADEK
To zdarzenie w którym problem może być rozwiązany przez jeden zespół ratownictwa
WYPADEK MASOWY
To każde zdarzenie w którym celu udzielania pomocy konieczne jest kierowanie na jego miejsce wielu zespołów, ale jest to możliwe do wykonania przez lokalny system ratownictwa.
Z medycznego punktu widzenia pojawia się też konieczność ustalania kolejności, według której ma być udzielana pomoc ofiarom zdarzenia, czyli TRIAGE (segregacja)
KATASTROFA
Oznacza sytuację, gdy lokalny system ratownictwa okazuje się niewydolny i trzeba uzyskać pomoc z zewnątrz.
W takich zdarzeniach triage jest prawie zawsze jednym z najistotniejszych elementów działania.
Jest to zdarzenie nadzwyczajne wynikłe z przyczyn technicznych lub naturalnych, wymagające wprowadzenia specjalnych zasad zarządzania oraz użycia sił i środków w ilości znacznie przekraczającej możliwości danego rejonu operacyjnego
Przykazanie – zdarzeń masowych
Jeżeli nie można pomóc wszystkim, którzy tego potrzebują, to trzeba przynajmniej starać się zrobić jak najwięcej dla możliwie jak największej ich liczby
KLASYFIKACJA KATASROF
Katastrofy wywołane przez ludzi
wojny z użyciem broni i z użyciem środków masowego rażenia (wojny nuklearne, chemiczne, biologiczne)
KLASYFIKACJA KATASTROF
Katastrofy cywilizacyjne
komunikacyjne: kolizje masowe na autostradach, zderzenia pociągów, upadek samolotu, zatonięcie statku
Katastrofy naturalne (woda, ziemia, ogień, powietrze)
§ trzęsienia ziemi i powodzie – 80% wszystkich katastrof naturalnych
§ powódź (wysoka fala), przerwanie wałów
§ lawiny, oberwanie góry
§ tajfuny
§ susza
Przemysłowe i budowlane:
eksplozje
wyciek substancji trujących
zawalenie
Wielkie pożary:
domy towarowe
szkoły
szpitale
wieżowce
SKUTKI KATASTROF
Katastrofy powodują:
głód
choroby zakaźne
epidemie
zniszczenie środowiska naturalnego
TRIAGE – SEGREGACJA MEDYCZNA
Termin TRIAGE przypisuje się, chirurgowi Lareyowi marszałkowi Napoleona
Francuscy chirurdzy wojskowi jako pierwsi zaczęli dzielić rannych na polu bitwy na trzy kategorie pod kątem pierwszeństwa udzielania pomocy
Larey doradzał, aby najpierw opatrywano lekko rannych, którzy szybko będą mogli wrócić do walki
KRYTERIA TRIAGEU
Sposoby oceniania stopnia zagrożenia życia u ofiar opierają się o:
ciężkość doznanych przez nią obrażeń
wpływu obrażenia na podstawowe czynności życiowe
cechy osobnicze poszkodowanego – wiek, ogólny stan zdrowia
analizę mechanizmu urazu
WSTĘPNY TRIAGE
Wstępny triage może być prowadzony przez:
lekarzy
pielęgniarki
ratowników medycznych
ratowników - strażaków
SYSTEM S.T.A.R.T.
Powstał w latach 80. XX wieku w Kalifornii system segregacyjny S.T.A.R.T od: simple triage and rapid treatment - prosta segregacja i proste leczenie
SYSTEM S.T.A.R.T
Na podstawie oceny stanu poszkodowanego dokonuje się rozdziału ofiar na 3 zasadnicze grupy:
I grupa – natychmiastowa pomoc – kolor czerwony
II grupa – pilna pomoc – kolor żółty
III grupa – pomoc opóźniona – kolor zielony
IV grupa – uznani za zmarłych – kolor czarny
SYSTEM SEGREGACJI POSZKODOWANYCH WEDŁUG S.T.A.R.T
Kolor czerwony – szybki transport - stany zagrożenia życia wymagające natychmiastowej pomocy:
zaburzenia drożności dróg oddechowych, zaburzenia oddychania, ciężkie oparzenia, nieopanowany krwotok, otwarte rany klatki piersiowej, jamy brzusznej, ciężkie urazy głowy
Kolor żółty – transport opóźniony – pacjenci wymagający pomocy, ale bez perspektywy pogorszenia stanu:
oparzenia, skomplikowane złamania, urazy kręgosłupa
SYSTEM SEGREGACJI WEDŁUG S.T.A.R.T
Kolor zielony – transport wstrzymany – pacjenci z niewielkimi urazami:
nieskomplikowane złamania, rany, oparzenia do 50% p.c bez oparzeń dróg oddechowych, zaburzenia psychiczne
Kolor czarny – transport odwołany – pacjenci bez oznak życia:
ofiary bez oznak życia lub z urazami nie rokującymi przeżycia
PODSTAWY OCENY W SYSTEMIE S.T.A.R.T.
Zdolność do samodzielnego chodzenia
Drożność dróg oddechowych
Częstość oddechów jako zdolność wydolności oddechowej
Zdolność nawrotu włośniczkowego
Zdolność do wypełniania prostych poleceń świadczących o stanie świadomości
STATYSTYKI
Odsetek ofiar w wypadkach masowych, które przeżywają i wymagają udzielenia pomocy:
I kolejności (czerwonych) – 20%
II kolejności (żółtych) – 30%
III kolejności (zielonych) – 50%
Liczba zmarłych na miejscu zdarzenia często odpowiada liczbie najciężej poszkodowanych
NACZELNA ZASADA
Za wszelką cenę należy dążyć do udzielenia pomocy maksymalnie dużej liczbie osób przy użyciu dostępnych środków
ORGANIZACJA POMOCY MEDYCZNEJ W STREFIE NIEBEZPIECZNEJ
ORGANIZACJA POMOCY MEDYCZNEJ, JEŚLI NIE WYZNACZONO STREFY NIEBEZPIECZNEJ
DEKONTAMINACJA W ZDARZENIACH MASOWYCH
Decontaminatio – odplamianie, odkażanie
Jest to zespół czynności wykonywanych przez służby i jednostki ratownicze bezpośrednio podczas i na terenie akcji ratownictwa w przypadku skażenia chemicznego oraz poza akcją, zmierzających do zneutralizowania szkodliwego oddziaływania niebezpiecznych substancji chemicznych na środowisko, ludzi, obiekty i sprzęt
UWAGA
Dekontaminację sprzętu należy prowadzić przy zastosowaniu małej ilości wody pod wysokim ciśnieniem, ludzi i zwierząt dużej ilości wody pod niskim ciśnieniem
DEKONTAMINACJA LUDZI
Dekontaminacja masowa ludzi, prowadzona jest przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej, polega na rozcieńczaniu substancji chemicznej na ciele człowieka za pomocą wody, czasem z dodatkiem detergentów.
Towarzyszy jej także chemiczna neutralizacja ubrań oraz wody użytej do dekontaminacji.
CELE DEKONTAMINACJI LUDZI
Usunięcie czynnika szkodliwego ze skóry i odzieży poszkodowanego,
Ochrona personelu medycznego przed wtórnym skażeniem od poszkodowanego,
Ograniczenie rozprzestrzenienia się skażenia,
Stworzenie komfortu psychicznego poszkodowanym przez poczucie zmniejszenia zagrożenia
ŚRODKI DO DEKONTAMINACJI
Woda – usuwa i rozcieńcza czynnik szkodliwy,
Woda z mydłem – dodanie mydła przyśpiesza rozkład związków chemicznych oraz ułatwia usuwanie substancji rozpuszczalnych w tłuszczach,
Woda z podchlorynem sodowym – bardzo szybko doprowadza do hydrolizy i zobojętnienia większości substancji chemicznych. Jednak użycie tego środka wymaga utrzymania stałego stężenia roztworu, co w warunkach polowych jest trudne. Tego środka nie można stosować również na spojówki i otwarte rany
DAKONTAMINACJA - ZASADY
Dekontaminowanie poszkodowanych należy wykonać tak szybko, jak to jest możliwe,
Rozbieranie poszkodowanych jest pierwszym etapem procesu dekontaminacji,
Woda jest najlepszym środkiem do dekontaminacji zwłaszcza masowej
PSYCHLOGICZNE ASPEKTY KATASTROF
Obciążenia psychologiczne będące skutkiem katastrof dotyczą:
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA UCZESTNIKÓW ZDARZENIA
Doznane obrażenia ciała,
Strach przed dalszym rozwojem zagrożenia,
Śmierć i urazy u innych uczestników,
Brak pomocy i chaos
OSTRA REAKCJA NA STRES (ORS)
Objawy ORS:
Oszołomienie (zawężenie pola świadomości, osłabienie kontaktu z otoczeniem),
Dezorientacja – po kilku minutach może wystąpić zjawisko niekontrolowanej hiperaktywności lub odwrotnie – efekt przedłużającego się osłupienia uniemożliwiającego podjęcie jakiegokolwiek działania,
Burzliwe objawy wegetatywne
NIEBEZPIECZNE ZJAWISKO !
PANIKA – przewaga aktywności fizycznej nad próbą oceny sytuacji. Reakcje paniczne są łatwo indukowane i szybko rozprzestrzeniają się wśród uczestników zdarzenia. Najszybciej rozwijają się w zamkniętych pomieszczeniach. Osoby, które uległy panice, doznają zazwyczaj poczucia nierealności, mają zaburzoną ocenę sytuacji i wykazują chęć ucieczki.
CZYNNIKI ZAPOBIEGAJĄCE PANICE
Szkolenia dające wiedzę o sposobach zachowania w sytuacjach awaryjnych.
Jasne instrukcje, dobry dostęp do sprzętu ratowniczego.
Oznakowanie dróg ewakuacyjnych.
Dowódca akcji musi być osobą zdecydowaną i wydawać kategoryczne polecenia.
W czasie kierowania akcją zwłaszcza przy dużych skupiskach ludzi, służby ratownicze powinny wykorzystywać sprzęt nagłaśniający.
ZESPÓŁ POURAZOWYCH ZABURZEŃ STRESOWYCH - PTSD
PTSD – może dotyczyć ofiar jak i ratowników.
Cechy:
POMOC
Przyjmując do szpitala ofiary zdarzeń masowych, należy jak najszybciej zorganizować opiekę psychologiczną.
W zespole opiekującym się tymi poszkodowanymi powinni być:
PROBLEMY PSYCHOLOGICZNE RATOWNIKÓW
Wśród czynników, które w szczególny sposób wpływają na psychikę ratowników należy wymienić:
szwagiero1