Małgorzata Włodarczyk - Architektura lat 60-tych w Krakowie.pdf

(13568 KB) Pobierz
Architektura
lat 60-tych
w Krakowie
Tekst publikacji jest reedycją elektroniczną
wydania książkowego wydanego przez
Wydawnictwo WAM z 2006 roku. ISBN 83-7318-767-7.
© Małgorzata Włodarczyk
© wydania elektronicznego
Wydawnictwo Włodarczyk + Włodarczyk Architekci
Wydawca:
Włodarczyk+Włodarczyk Architekci
Nakład: 100 egz.
ISBN:
DOI:
978-83-64491-01-6
10.14584/978-83-64491-01-6
Kraków 2014
Spis treści
1. Inspiracje ..............................................................................................
2. Modernizm lat 60-tych na świecie i w Polsce. Tło ...................................
2.1. Architektura i urbanistyka na świecie .............................................
2.2. Architektura i urbanistyka w Polsce ...............................................
3. Inne sztuki. Tendencje i fascynacje .........................................................
4. Modernizm lat 60-tych w Krakowie. Kontekst. Obiekty ............................
5. Krakowskie przykłady architektury lat 60-tych. Wybrane realizacje ..........
5.1. Zespół hotelu „Cracovia” i kina „Kijów”
al. Krasickiego/Focha ....................................................................
5.2. Budynek biurowy „Biprocemwap”
przy ul. Włóczków/Morawskiego ...................................................
5.3. Miasteczko Studenckie
przy ul. Piastowskiej .....................................................................
5.4. Dom „Stu balkonów”
przy ul. Retoryka ...........................................................................
5.5. Dom „Bankowy”
przy ul. Fałata ...............................................................................
5.6. Budynek Instytutu Zootechniki UJ
przy ul. Ingardena .........................................................................
5.7. Blok mieszkalny na osiedlu Szklane Domy
w Nowej Hucie ..............................................................................
5.8. Biuro Wystaw Artystycznych BWA
przy Plantach ................................................................................
5.9. Liceum ogólnokształcące
przy ul. Wróblewskiego .................................................................
5.10. Dom Turysty PTTK
przy ul. Westerplatte ......................................................................
5.11. Dom Studentek U. J.
przy ul. Piastowskiej .....................................................................
5.12. Szkoła podstawowa
przy ul. Rydla (ul. Szlachtowskiego) ..............................................
5.13. Akademia Rolnicza
al. Mickiewicza .............................................................................
6. Architektura lat 60-tych jako element dziedzictwa ...................................
7. Dewastacja architektury lat 60-tych. .......................................................
8. Przypisy ................................................................................................
9. Bibliografia ............................................................................................
10. Aneks. Zdjęcia .......................................................................................
3
9
12
22
38
51
71
73
79
83
88
91
94
98
101
105
108
112
116
120
124
131
146
177
181
5
1
Inspiracje
Oddziaływanie otoczenia jest dla naszego rozwoju emocjonalnego i kulturowego
bardzo ważne. Nie sposób zapomnieć widoków i estetycznych doznań odbieranych bę-
dąc dzieckiem. Z lat 60-tych, lat mojego dzieciństwa, pamiętam zaniedbane XIX wieczne
czynszowe kamienice, eleganckie budynki z okresu międzywojennego z ich płaskorzeź-
bami i wielkimi bramami oraz nowoczesne obiekty użyteczności publicznej z zachwyca-
jącymi mnie wtedy wnętrzami.
Inspiracją dla napisania tej pracy jest niszczenie na naszych oczach architektury
pochodzącej z lat 60-tych. Obserwacja ta spowodowała, że przypomniałam sobie:
– przedszkolne wycieczki do BWA i mój zachwyt we wnętrzu;
– nowoczesne rzeźby na Plantach i rozlicznych skwerach;
– budynek teatru Bagatela z jego pięknymi mozaikami na elewacji i zdjęciami ze sztuk;
– teatr Groteska z dziwnymi i intrygującymi maskami projektu Mikulskiego;
– znakomite, oszczędne scenografie telewizyjne;
– wnętrza i wyposażenie sklepów i kawiarni;
– przyjemny i różnorodny sposób pakowania zakupów za pomocą papieru i sznurka;
– wystrój domów wczasowych;
– mozaiki w obiektach użyteczności publicznej;
– kształt mebli i nowoczesne, „niezagracone” wnętrza mieszkalne;
– zielone osiedla;
– modne ubrania i tkaniny;
– grafiki i plakaty filmowe;
– wydawnictwa i ilustracje książek;
– muzykę jazzową.
Lata sześćdziesiąte to nazwa umowna. Tak potocznie przyjęło się mówić, cho-
ciaż w warunkach polskich historycznie chodzi tu o lata 1956–1970, czyli tzw. okres
Gomułki (gomułkowski)
1
. Dlaczego ten czas jest tak interesujący? Niewątpliwie działo
się wtedy wiele. Po okresie stalinizmu i ograniczenia swobody jednostki oraz jej twórczej
wypowiedzi nastąpiło otwarcie na świat. Był to czas względnej wolności, pewnego libe-
ralizmu i stąd płynącego entuzjazmu. Można było zatem, aczkolwiek nie bez trudności,
podróżować po świecie, docierały współczesne książki, czasopisma, przywożono płyty
z nowoczesna muzyką, modne ubrania, wystawiano i zapraszano artystów zza tzw. żela-
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin