Na wodach Guadalcanalu.pdf

(10833 KB) Pobierz
ZBIGNIEW FLISOWSKI
NA WODACH
GUADALCANALU
1
■■I
WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE .
POZNAŃ 1978
WYSPA PEDRO DE ORTEGI
Wyspy, którym nadano nazwę od imienia
króla Salomona, wkroczyły do świadomości Europy i Ame­
ryki — jak się wydaje — dzięki utworom Londona i po­
częły się kojarzyć w umysłach euroamerykańskich z wilgot­
nym upałem, kokosami, lianami, jadowitymi wężami, re­
kinami i trudnym do wyobrażenia ludożerstwem. Faktem
jest, że zostały odkryte przez Don Alvaro Mendańa, który
na dwóch okrętach wyruszył w listopadzie 1567 roku z Cal-
lao w Peru. Okręty zwały się zresztą świątobliwie, a jeden
nazywał się wręcz „Wszyscy Święci”. Hiszpanie, udając się
przez Pacyfik na wschód, szukali jednak przede wszystkim
złota, a potem dopiero dusz do ochrzczenia. Na wyspach
rozciągających się podwójnym łańcuchem z południowego
wschodu na północny zachód na północ od Nowej Gwinei
nie znaleźli właściwie ani jednego, ani drugiego, bo złota
nie było, a krajowcy byli niesłychanie nieokrzesani i wo­
jowniczy. 7 lutego 1568 roku z pokładów okrętów Mendani
ujrzano wysoki brzeg wyspy, którą ochrzczono natychmiast
Santa Isabel. Ponieważ Wenus świeciła za dnia bardzo
jasno, napotkaną zatokę nazwano „Estrella” *. Na wyspie
Santa Isabel Hiszpanie budowali przez dwa prawie miesią-
* Gwiazdeczka
5
1.
Bitwa koło w y sp y Sa v o - 9 VIII 1942
Bitwa koło w schodnich S a lo m o n ó w -23-25 VII11942
Bitwa koło przylądka Esperance -11/12 X 1942
Bitwa koło wysp Santa Cruz - 2 6 X 1942
I bitwa pod Guadalcanalem-12/13 X11942
II bitwa pod G ua d alca na le m -14/15 XI 1942
Bitwa koło przylądka Tassafaronga - 30 X 1 1942
Bitwa koło w y sp y Rennella - 29/30 I 1943
2.
3.
A.
5
6.
7.
8
I. Teatr działań wojennych w rejonie Wysp Salomona
ce piętnastometrową łódź, której następnie użyli do lokal­
nych eksploracji. Pod wodzą Pedro de Ortega odkryli po
kolei kilka wysp, nadali im nazwy, na niektórych zbierali
kokosy, nocowali raczej jednak na łodzi, nie ufając brzegom
i ich mieszkańcom o wełnistych czuprynach i długich
włóczniach oraz śmiercionośnych łukach.
Akurat w pierwszy dzień świąt Wielkanocy dotarli do
Malaity i położonej u jej południowego brzegu niewielkiej
wysepki, którą ochrzcili Florida. Następnie popłynęli na
południe, mając na prawym trawersie stożkowatą wulka­
niczną wysepkę Savo, która — jak pisał przywódca tej lo­
kalnej ekspedycji — jest „wysoka, okrągła, zawiera wiele
jedzenia, mączastych bulw, miodu, korzeni i świń. Pośrod­
ku jest wulkan”. Dużą podłużną wyspę położoną na połud­
nie od Floridy i Malaity ochrzcili Guadalcanal, od nazwy
rodzinnego miasta Pedro de Ortegi, które leży niedaleko
Walencji.
Tak czy inaczej, przez prawie dwieście lat świat niewiele
słyszał o wyspach, na których Hiszpanie poszukiwali le­
gendarnych skarbów króla Salomona. W XVIII wieku od­
krył je — jakby po raz drugi — francuski żeglarz Louis
Antoine de Bougainville, którego nazwisko przylgnęło do
jednej z wysp północnego łańcucha. Kilku wyspom naz­
wiska swego użyczył porucznik Shortland z Royal Navy
w kilkanaście lat później. W XIX wieku, gdy mocarstwa
kolonialne dzieliły między siebie resztki nie podzielonego
jeszcze świata mórz południa, Bougainville przypadła Niem­
com razem z Archipelagiem Bismarcka i Papuą, a resztę
Salomonów łącznie z wyspami Santa Cruz wzięła pod
krzepką imperialną opiekę Wielka Brytania. Nazwy nie­
jednej z tych wysp pojawią się na kartach książki w zu­
pełnie innym kontekście, związanym z wydarzeniami dru­
giej wojny światowej na morzu.
7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin