Od Pearl Harbor do Singapuru.pdf

(9766 KB) Pobierz
ZBIGNIEW FLISOWSKI
OD PEARL HARBOR
DO SINGAPURU
WYDAWNICTWO POZNAŃSKIE
• POZNAŃ
1979
MORSKI OMEN
Siedemnastego kwietnia 1939 roku, na
cztery i pół miesiąca przed wybuchem wojny w Eu­
ropie, na szerokiej błękitnej redzie portu jokoham-
skiego, oddzielonego od Tokio trzydziestoma kilome­
trami Zatoki Tokijskiej, pojawił się nowoczesny okręt
Stanów Zjednoczonych, ciężki krążownik „Astoria”.
Jego dowódca, komandor Richmond Kelly Turner,
spełniał misję niezwykłą — przywoził oto prochy am­
basadora Cesarstwa Japońskiego w Waszyngtonie, Hi-
roshi Saito, który zmarł tam przed kilkoma tygod­
niami.
Przybyciu amerykańskiego okrętu towarzyszyły
oficjalne imprezy, które ekipa rządząca w tym czasie
Japonią starała się intensywnie wykorzystać w sfe­
rze politycznej U władzy, po krótkim okresie rządów
liberałów w latach dwudziestych, znajdowali się bez
przerwy ludzie wywodzący się z górnych kręgów
armii, politycznie agresywni, pragnący z pomocą eks­
pansji wielkich monopolistycznych organizacji prze­
mysłowych nadrobić „opóźnienia” w opanowaniu ziem
najbliższych archipelagowi japońskiemu.
Japonia,
przebudzona przez Amerykanów w połowie XIX wie­
ku z feudalnej drzemki, przyjrzała się uważnie świa­
tu, od którego była odgrodzona przez kilka wieków,
i zapragnęła natychmiast doścignąć czołowe mocar­
stwa świata naśladując dość wiernie ich metody po-
5
stępowania politycznego i wojskowego. Rosnący prze­
mysł japoński domagał się surowców, i najpewniej­
szym sposobem zapewnienia mu bazy produkcyjnej
wydawał się podbój, zwłaszcza że państewka wyspo­
we w pobliżu archipelagu nie reprezentowały żadnej
siły, Chiny zaś tkwiły nadal w układach na pół feu­
dalnych. Do końca XIX wieku rosnącemu w nowo­
czesną siłę Cesarstwu udało się opanować Wyspy Ku-
rylskie, wyspy Bonin, ważny łańcuch wysp Riukiu z
Okinawą, Wyspy Wulkaniczne. W roku 1895 zyskało
Cesarstwo prawdziwą „perłę w koronie” — wyspę
Formozę*, ludną i żyzną. W pierwszym dziesięciole­
ciu XX wieku, po zwycięstwie nad carską Rosją, po
druzgocącym zwycięstwie morskim nad flotą carską
pod Cuszimą, Japonia podbiła Koreę, a w wyniku
pierwszej wojny światowej przypadła jej ogromna
większość posiadłości Cesarstwa Niemieckiego —
znikły wówczas z obiegu pocztowego znaczki z wize­
runkami niemieckich kominiastych krążowników, nad
którymi widniały nazwy „Karolinen”, „Marianen”,
„Marschall Inseln” oraz „Palau”. Dzięki tym nabyt­
kom przecinała imperialna Japonia drogę łączności
między Stanami Zjednoczonymi i ich filipińską stre­
fą wpływów oraz zbliżała się do Nowej Gwinei i prze­
bogatego w surowce archipelagu dzisiejszej Indone­
zji — od trzystu lat znajdującego się pod władzą Ho­
lendrów.
„Apetyt przychodzi w miarę jedzenia” — mówią
słusznie Francuzi: w 1931 roku wojska japońskie do­
konały inwazji w Mandżurii, co dało początek serii
napaści na Chiny i doprowadziło po siedmiu latach
do odcięcia „Państwa Środka” od morza i opanowa­
nia milionów kilometrów kwadratowych terytorium
chińskiego. W latach 1938—1939 niesyci podbojów
* Tajwan
6
generałowie japońscy zaatakowali granice ZSRR oraz
Ludowej Republiki Mongolskiej — ale ponieśli druz­
gocącą klęskę.
Przybycie krążownika „Astoria” do portu Jokoha­
my, zarządzone przez Departament Stanu, różnie by­
ło oceniane w Stanach, a już na pewno skomplikowa­
ło życie ambasadorowi amerykańskiemu w Tokio, Jo­
sephowi Grewowi, dobrze wprowadzonemu w kulisy
wewnętrznej polityki Cesarstwa. Faktem jest, że „gó­
ra” wojskowa, de facto rządząca Japonią, pragnęła
zdyskontować przybycie krążownika jako uznanie
Amerykanów dla japońskiej polityki w Chinach i
uznanie japońskich zdobyczy...
Gdy „Astoria” wpływała na wody terytorialne Ja­
ponii, flota Cesarstwa stanowiła już potężną siłę, dys­
ponującą wszystkimi klasami nowoczesnych okrętów.
Z wyjątkiem niewielkich sił morskich operujących u
wybrzeży chińskich, reszta jednostek bojowych zgru­
powana była w tzw. Połączonej Flocie, w której skład
wchodziły następujące floty:
Pierwsza — grupowała m. in. dziesięć pancerników
i cztery ciężkie krążowniki oraz dwie flotylle niszczy­
cieli;
Druga — obejmowała trzy eskadry krążowników
i dwie flotylle niszczycieli;
Trzecia — przeznaczona do działań desantowych
składała się, prócz okrętów bojowych, z ok. pięćdzie­
sięciu transportowców;
Czwarta — bazowała na atolu Truk i jej zadaniem
było pilnowanie dość świeżego spadku po państwie
Wilhelma II;
Piąta — niezbyt liczebna, miała znaczenie pomoc­
nicze;
Szósta — grupowała około czterdziestu okrętów
podwodnych;
Flota Lotniskowców — z bazą w Kurę, dowodzona
7
Zgłoś jeśli naruszono regulamin