Chemiczne_sekrety_miodu.pdf

(1891 KB) Pobierz
Chemiczne sekrety
miodu
Żaneta
Bargańska, Barbara Kusznierewicz, Maciej Kujawski, Marek
Ślebioda,
Jacek Namieśnik
Katedra
Chemii
Analitycznej
Wydział Chemiczny
Politechnika Gdańska
ul. Gabriela Narutowicza 11/12
80-233 Gdańsk
Tel.: +48 58 347-10-10
e-mail:
chemanal@pg.gda.pl
1
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
Miód
Powstaje z:
nektaru roślin kwiatowych
i/lub
spadzi
Słodka, lepka ciecz pojawiająca się
na liściach, gałązkach drzew lub
krzewów. Produkują ją głównie
mszyce i czerwce.
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
2
Skład chemiczny miodu
woda
glukoza
fruktoza
sacharoza
wielocukry
kwasy organiczne
aminokwasy
biopierwiastki
białka, substancje mineralne
enzymy, hormony, witaminy
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
3
Właściwości miodu
Właściwości odżywcze:
wartość kaloryczna 100 g miodu waha się
w granicach 320–330 kal;
glukoza i fruktoza są
łatwo
przyswajalne przez organizm ludzki.
Właściwości lecznicze:
w leczeniu chorób serca, układu krążenia i pokarmowego;
w zaburzeniach układu nerwowego;
w schorzeniach układu oddechowego i skóry.
Właściwości prozdrowotne:
obecność związków przeciwutleniających (kwas askorbinowy,
karotenoidy , tokoferol, flawonoidy, antocyjany, terpeny i kwasy
fenolowe).
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
4
Drogi transportu zanieczyszczeń do produktów pszczelich
Sposoby zanieczyszczania
produktów pszczelich
Bezpośredni
(praktyka pszczelarska)
Pestycydy
Farmaceutyki
Środki
używane do
zwalczania chorób
pszczół
Węza
woskowa
*
Pośredni
(środowisko i rolnictwo)
Metale ciężkie
Pierwiastki
promieniotwórcze
Pestycydy
Polichlorowane bifenyle
Środki
odstraszające
pszczoły (przy
wybieraniu miodu
z uli)
Materiały
wykorzystywane do
budowy ula oraz
środki
do ochrony
drewna
pszczelich .
Trwałe zanieczyszczenia
organiczne
Wielopierścieniowe
węglowodory
aromatyczne
………..
Bakterie
*
Cienka (1-2 mm) płytka wosku pszczelego, na której wyżłobione są po obu stronach zaczątki komórek
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
5
Drogi transportu zanieczyszczeń do
produktów pszczelich
Środowisko
Praktyka
pszczelarska
Rolnictwo
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
6
Produkty pszczele
Produkt pszczeli
Pyłek kwiatowy
Sposób wytwarzania
Pszczoły zbieraczki przynoszą pyłek do ula w formie
wielobarwnych kuleczek (grudek, zwilżonych odrobiną
nektaru lub miodu).
Powstaje w naturalnym procesie dojrzewania (fermentacji)
pyłku kwiatowego ubitego w komórkach plastra, pożywienie
białkowe dla pszczół.
Wydzielina gruczołów woskowych znajdujących się na
spodniej stronie odwłoka młodej pszczoły robotnicy, stanowi
materiał do budowy plasytrów.
Pierzga
Wosk pszczeli
Propolis
(kit pszczeli)
Powstaje z lepkich substancji
żywicznych
i balsamicznych
zbieranych przez pszczoły z pączków drzew oraz roślin
zielnych, które są wzbogacone wydzieliną gruczołów
pszczół. Pszczoły używają go do uszczelniania gniazda,
zalepiania otworów i szpar w ulu itd.
Wydzielina gruczołów gardzielowych pszczół robotnic–
karmicielek.
Mleczko
pszczele
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
7
Normy prawne
W krajach Unii Europejskiej
obowiązują jednolite i nowe zasady
organizowania i prowadzenia badań kontrolnych pozostałości
chemicznych
w tkankach zwierząt,
żywności
pochodzenia
zwierzęcego, w wodzie i paszach, które ujęte są w
Dyrektywie
Rady 96/23/WE
z dnia 29 kwietnia 1996 r. Konieczność
prowadzenia
takich
badań
wynika
również
z
Rozporządzenia Rady i Parlamentu Europejskiego
(2004/882/WE).
Substancje przeciwbakteryjne
(antybiotyki, sulfonamidy, chinoliny)
Karbaminiany i pyretroidy
Pestycydy chloroorganiczne,
polichlorowane bifenyle
Pestycydy fosforoorganiczne
Pierwiastki toksyczne
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
8
Typy próbek miodu poddane badaniom
(w celu oznaczenia aktywności przeciwutleniającej)
Odmiana miodu
ciemny
Nazwa miodu
spadziowo-iglasty
nektarowo-spadziowy
gryczano-spadziowy
gryczany
wrzosowy
jasny
rzepakowy
akacjowy
mniszkowy
malinowy
wielokwiatowy
lipowy
chabrowy
Ziołomiód*
pokrzywowy
aroniowy
aloesowy
głogowy
miód z Nowej Zelandii
manuka (MGO 30+)**
** Miód z nektaru kwiatów krzewu
Manuka (Nowa Zelandia) o różnej
zawartości metyloglikosalu
(MGO) [mg/kg].
* Ziołomiody są to syropy (soki roślin zielarskich
z cukrem) przerobione i zakonserwoiwane przez
pszczoły.
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
9
Wykorzystuje
się
trzy standardowe
testy
spektrofotometryczne, które polegają na reakcji z:
barwnymi rodnikami:
ABTS
DPPH
odczynnikiem
FOLINA-CIOCALTEU’a (F-C)
Oznaczanie aktywności przeciwutleniającej
próbek miodu
Działanie tych testów oparte jest na wykorzystaniu
mechanizmu
przeniesienia
z
cząsteczki
przeciwutleniacza
do
cząsteczki
barwnego
utleniacza, który podczas tego procesu (redukcji)
zmienia barwę próbki w sposób proporcjonalny do
stężenia przeciwutleniacza.
Otrzymane wyniki pomiarów przelicza się korzystając
z krzywej kalibracyjnej sporządzonej
dla roztworów
wzorcowego przeciwutleniacza,
najczęściej
Troloxu
i wyraża jako
stężenie równoważników Troloxu
w próbce
(Trolox-equivalent
antioxidant capacity – TEAC).
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
10
Właściwości przeciwutleniające próbek miodów
Miody ciemne
Miody jasne
Ziołomiody
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
11
Właściwości przeciwutleniające próbek miodów
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
12
Wykorzystanie chromatografii cieczowej z derywatyzacją w wycieku
z kolumny do określenia profili związków bioaktywnych
wykazujących właściwości przeciwutleniające
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
13
Kalibracja zestawu do HPLC wyposażonego w układ do
derywatyzacji analitów w wycieku z kolumny
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
14
Wyniki badań próbek rzeczywistych
Spadziowo-gryczany
Wielokwiatowy
Aroniowy
270 nm
325 nm
734 nm
Ślesin,
15-18.05.2011 r.
15
Zgłoś jeśli naruszono regulamin