Pomerania Maj 2018.pdf

(11348 KB) Pobierz
CENA 5,00 zł (w tym 5% VAT)
Nr 5 (520) maj 2018
ROK FRANCISZKA KRĘCKIEGO
MIESIĘCZNIK SPOŁECZNO-KULTURALNY
ROK ZAŁOŻENIA 1963
www.miesiecznikpomerania.pl
ISSN 0238 NR INDEKSU 371939 PL
05
9 770238 904906
„WIÔLGÔ SZESCDZESĄTKA”
6 łżëkwiata Fucus i Koleczkowianie swiãtowelë razã swòje jëbleùsze. Ti pierszi dzejają òd 15, a drëdżi òd 45 lat.
Ò jich pòspólnym kòncerce we wejrowsczi Kaszëbsczi Filharmónie piszemë na str. 38–39, a tuwò czile
òdjimków z tegò wëdarzeniô.
MÔJ 2017
W NUMERZE:
3 XXXIII Kaszubski Spływ Kajakowy Śladami
Remusa
4 Świadomość wzrasta
Z prezesem ZKP w Zblewie, Tomaszem Damaszkiem,
o kociewskich przedsięwzięciach rozmawiał Dariusz
Majkowski
6 Szlachama Frãcëszka Krãcczégò – patrona
2018 rokù
Radosłôw Kamińsczi
8
Franciszek Leon Kręcki – odkrywany bohater
kaszubskiej drogi do niepodległości
Łukasz Grzędzicki
11 Władzy się nie odmawia. Z władzą się
nie dyskutuje...
Sławomir Lewandowski
12 Filomata, przyrodnik, pedagog.
Jan Riemer (1876–1941)
Kazimierz Jaruszewski
14 Województwo pomorskie w II RP
Jerzy Nacel
15 Srebrny jubileusz mszy świętych z liturgią
w języku kaszubskim w śródmieściu Gdańska
Jerzy Nacel
16 Tajemnice Gąsawy (część 2)
Tomasz Szymański
20 Biblioteka w Sanato (część 2)
Ryszard Ronczewski
24 Wòjnowi Kaszëbi. Jak jô to wspòmnã,
tej jô jesz płaczã
Z Marią Kòbielą gôdôł Eùgeniusz Prëczkòwsczi
26 Zachë ze stôri szafë. Jachta z òffsetu
rd
27 Białka, co malëje słowã
Łukôsz Zołtkòwsczi
28 Gawędy o ludziach i książkach. „Trup padał
gęsty...”
Stanisław Salmonowicz
30 Pierszé lata dzejaniô wejrowsczégò partu
Kaszëbsczégò Zrzeszeniô wedle aktów
kòmùnysticzny bezpieczi (dzél 5)
Słôwk Fòrmella
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Zrealizowano ze środków Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska.
32 Zakony męskie diecezji chełmińskiej
Z Leszkiem Molendowskim, autorem książki
o losach ww. zakonów podczas II wojny światowej,
rozmawiał Marek Adamkowicz
35 Gdańsk mniej znany. Jaśkowa Dolina
Marta Szagżdowicz
NAJÔ ÙCZBA. Edukacyjny dodôwk nr 5(117)
36 Promòcjô kaszëbiznë i dobrô zabawa
AM
37 Dwa karna, dwa ôrtë mùzyczi, jeden jëbleùsz
Dark Majkòwsczi
39 Mark Raczińsczi. Pòznańsczé zwãczi pò kaszëbskù
Tomôsz Fópka
42 Chłopiec z za wielką walizką. Frank Meisler
(1925 Wolne Miasto Gdańsk – 2018 Tel Awiw)
Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk
45 Zdroje kaszëbiznë. W słowarzu Sëchtë (dzél 5)
Felicjô Bôska-Bòrzëszkòwskô
48 Brawãdë ò kòniach. Zlotobrodi Emir
Matéùsz Bùllmann
49 Z Kociewia. Z kociewskiej baśni
Maria Pająkowska-Kensik
50 Zrozumieć Mazury. „Wisła”
Waldemar Mierzwa
52 Z południa. Europejski sznyt
Kazimierz Ostrowski
53 Z pôłnia. Eùropejsczi sznyt
Kazmiérz Òstrowsczi, tłom. Nataliô Kłopòtk-Główczewskô
54 Lektury
59 Wiele pasji jednégò szkólnégò
Łukôsz Zołtkòwsczi
61 Klëka
67 Sëchim pãkã ùszłé. Òbrota swiata. Ùczbòwi òbrzészk
Tómk Fópka
68 Z bùtna. Chłopsczé majewé nabòżeństwò
Rómk Drzéżdżónk
Od Redaktora
„Franciszek Leon Kręcki – odkrywany bohater
kaszubskiej drogi do niepodległości” – to tytuł
artykułu autorstwa Łukasza Grzędzickiego. Taki
wstęp doskonale pasuje do postaci tegorocznego
patrona Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Choć
Franciszek Kręcki był zaliczany do kluczowych postaci
kaszubskiego ruchu regionalnego, to jak pisze autor,
pozostawał w cieniu swoich wielkich rówieśników,
takich jak: Aleksander Majkowski czy Jan Karnowski.
Radosław Kamiński, autor kolejnego tekstu
poświęconego Franciszkowi Kręckiemu, udowadnia
z kolei, że pamiątek po kaszubskim bohaterze możemy
znaleźć w samym Gdańsku bardzo wiele. Oba teksty
w majowym numerze „Pomeranii”.
W numerze, jak zawsze, również wątki z Kociewia.
Oprócz stałych pozycji, takich jak felieton Marii
Pająkowskiej-Kensik, możecie Państwo przeczytać
rozmowę z Tomaszem Damaszkiem, prezesem
oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
w Zblewie, m.in. o Kociewskich Piórach, Perełkach
i Ambasadorach Kociewia oraz jarmarku w arboretum
w Wirtach.
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną
dostawą do domu: 55 zł. W przypadku prenume-
raty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami
brutto i uwzględniają 5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy:
• dokonać wpłaty na konto:
PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13,
ZG ZKP, ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk,
podając imię i nazwisko (lub nazwę jednostki za-
mawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w  Biurze ZG ZKP, tel. 58  301 90 16,
58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@wp.pl
Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamó-
wienia na prenumeratę (...) można składać bezpo-
średnio na stronie www.prenumerata.ruch.com.
pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres
e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktu-
jąc się z  Infolinią Prenumeraty pod numerem:
22 693 70 00 – czynna w dni robocze w godzinach
7–17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
Sławomir Lewandowski
Aleksandra Dzięcielska-Jasnoch (Najô Ùczba)
Ka Leszczyńska (redaktorka techniczna)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Piotr Dziekanowski (przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Danuta Pioch
Edmund Szczesiak
Bogdan Wiśniewski
TŁUMACZENIA NA JĘZYK KASZUBSKI
Natalia Kłopotek-Główczewska
Dariusz Majkowski
ZDJĘCIE NA
OKŁADCE
Dr Franciszek Kręcki
WYDAWCA
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk, ul. Straganiarska 20–23
DRUK
Bernardinum, ul. bpa Dominika 11, 83-130 Pelplin
Nakład 1200 egz.
Redakcja zastrzega sobie prawo skracania
i redagowania artykułów oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
ADRES REDAKCJI
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
REDAKTOR NACZELNY
Sławomir Lewandowski
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Bogumiła Cirocka
Dariusz Majkowski
Krystyna Sulicka
ŚLADAMI REMUSA
Poprzedni nasz spływ Wdą odbył się w 2014 r.
Tegoroczny spływ śladami bohatera powieści Aleksandra Majkowskiego
Żëcé i przigòdë Remùsa
zacznie się
w sobotę 7 lipca w Lipuszu, a zakończy w niedzielę 15 lipca w Czarnej Wodzie.
NIEZWYKLE MALOWNICZY SZLAK
Trasa spływu będzie wiodła rzeką Wdą, nazywaną również, tak
jak leżące nad nią miasteczko, Czarną Wodą. Określenie to wzię-
ło się stąd, że dawniej nad jej brzegami wypalano węgiel drzewny
i wyrabiano smołę, a zanieczyszczenia z tej działalności zabar-
wiały rzekę na ciemny kolor. Obecnie jednak jej wody są czyste,
a okoliczna przyroda urzekająca, tak że wokół rzeki ustanowiono
aż dwa parki krajobrazowe – Wdzydzki i Wdecki. Wda jest rzeką
o charakterze nizinnym, ma piaszczysto-kamienne dno poro-
śnięte wodorostami. Meandruje wśród łąk i lasów, stanowiąc
niezwykle malowniczy szlak wodny. W tworzonej dla kajakarzy
międzynarodowej klasyfikacji trudności zalicza się ją do łatwych.
WYJĄTKOWY SPŁYW
Głównym organizatorem spływu jest Klub Turystyczny Zrzesze-
nia Kaszubsko-Pomorskiego Wanożnik, a współorganizatorem
Stowarzyszenie Kajakowe Wodniak w Gdańsku.
Komitetowi Organizacyjnemu przewodzi w tym roku wice-
prezes Klubu Wanożnik Barbara Łosińska, a funkcję komandora
będzie pełnił prezes Wodniaka Wojciech Kuc. Patronat medialny
objęła redakcja „Pomeranii”, dzięki której w 1986 r. ten szczegól-
ny spływ, nasycony treściami regionalnymi, a wymyślony przez
dr. Janusza Kowalskiego, zaistniał.
Spływ jest kaszubski nie tylko z nazwy i z przebiegu tras (ich
przedłużenie przebiega w tym roku także przez bratni region –
Kociewie), ale przede wszystkim z połączenia przygody wodniac-
kiej z bogatym regionalnym programem kulturalnym na lądzie.
SPRZĘT I BIWAKI
Uczestnicy biorą udział w spływie na kajakach własnych bądź wy-
pożyczonych od organizatorów (będą to kajaki z  Wodniaka)
i z własnym wyposażeniem biwakowym. Wynajęty autobus zawie-
zie spływowiczów na miejsca startów (z wyjątkiem etapów mają-
cych początek na biwakach), a po zakończeniu etapu odwiezie ich
na miejsce biwakowania (jeśli jego meta wypadnie gdzie indziej).
Biwaki planujemy wstępnie w trzech miejscach: w Lipuszu
(nowe gminne pole namiotowe), Czarlinie (pole namiotowe
Ośrodka Gdańskiej Stoczni Remontowa) i w Czarnej Wodzie
(pole namiotowe Pod Świerkami).
Obok grupy kajakowej dopuszczamy udział grupy rowerowej,
od której oczekujemy zarówno przygotowania własnych tras, jak
i wyboru lidera.
KOSZTY
Wstępnie przewidujemy, że wpłata na cele statutowe Klubu Tu-
rystycznego ZKP Wanożnik będzie nieznacznie wyższa niż
w roku ubiegłym (wynosiła wówczas: normalna 280 zł, ulgowa
240 zł). Zniżka przysługuje członkom Klubu Wanożnik, którzy
będą mieli opłacone składki członkowskie do 2018 r. włącznie,
a także uczniom i studentom. Za dzieci w wieku poniżej pięciu
lat będzie obowiązywać wpłata na cele statutowe w wysokości 50
proc. ulgowej kwoty.
Opłatę za wypożyczenie, przewożenie kajaka oraz opiekę ra-
towników szacujemy wstępnie także w nieco wyższej wysokości
niż w roku 2017 (wynosiła 260 zł za kajak). Wyższy koszt wynika
z konieczności zatrudnienia wymaganej przez przepisy większej
liczby ratowników.
TERMINY ZGŁOSZEŃ I WPŁAT
Pisemne zgłoszenia udziału będą przyjmowane do 11 czerwca
br. Należy je przesyłać e-mailem pod adresem, który będzie
umieszczony wraz z formularzem zgłoszenia na stronie interne-
towej Wanożnika: www.kaszubi.pl/o/wanoznik, począwszy od
10 maja br. Tam też znajdą się informacje o ostatecznych kosz-
tach spływu, miejscach biwaków, etapach płynięcia i programie
lądowym, a także regulamin i przewodnik.
Wpłaty na cele statutowe i opłaty za kajaki należy uiścić (po
sprawdzeniu ostatecznych kwot na stronie internetowej Wanoż-
nika) do 21 czerwca br. na konto Klubu Turystycznego Wanoż-
nik: Bank Millennium, nr konta: 39 1160 2202 0000 0002 0852
1487, z dopiskiem „Spływ Remusowy”. W rubryce „tytułem”
prosimy podać nazwiska uczestników, których wpłata dotyczy,
i kwoty im przypisane.
Komitet Organizacyjny
MÔJ 2018 /
/
3
FOT. ARCHIWUM SPŁYWU
XXXIII KASZUBSKI SPŁYW KAJAKOWY

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin