Zygmunt Zaleski - Nazwy ulic w Poznaniu (1926).pdf

(907 KB) Pobierz
1
Nazwy ulic w Poznaniu. z
planem Wielkiego Poznania -
całość
Zygmunt Zaleski
Poznań, 1926
Pobrano z Wikiźródeł dnia 09.03.2019
2
Bibljoteka „Kroniki Miasta Poznania“ Nr. 2.
ZYGMUNT ZALESKI
NAZWY ULIC w POZNANIU
z planem Wielkiego Poznania
POZNAŃ 1926
Nakładem Magistratu Stołecznego Miasta Poznania
Odbito w Drukarni Robotników Chrześcijańskich T. A. Poznań
Odbitka z „Orędownika Urzędowego Stoł. Miasta Poznania“
1926.
3
WSTĘP.
 Do poważnych a zbyt często lekceważonych obowiązków
pracowników publicznych należy krzewienie przywiązania i
miłości do tego kawałka ziemi ojczystej, na którym żyjemy,
utwierdzanie tradycji miejscowej i dodatnich aspiracyj
kulturalnych. Takiemi powodowany względami ogłaszam pracę
tę o nazwach ulic w Poznaniu. Przy wyborze metody i układu
pracy miałem otwarte dwie drogi. Wdzięczniejszą byłaby
zapewne rozprawa gromadząca wszystkie dane topograficzne w
następstwie historycznem i dzieląca jedynie materjał najnowszy,
współczesny według pewnych grup terenowych. Być może, że w
przyszłości pracy takiej jeszcze się podejmę, bo dziedzina ta
godna jest wszechstronnego opracowania. Na razie wolałem
pójść drogą taką, któraby obywatelstwu miasta Poznania oddać
mogła więcej praktyczne usługi. Stworzyłem katalog ulic,
tłumaczący w zwięzłych notatkach historję i znaczenie nazw
ulicznych i określający równocześnie położenie tudzież
najważniejsze daty o powstaniu i powiększeniu ulic samych.
 W zasadzie należało przy takiem ujęciu sprawy nie zagłębiać
się w kwestje czasowo lub rzeczowo odległe, nie mogłem np.
dłuższych wywodów poświęcić niektórym spornym
4
zagadnieniom w dziedzinie topografji średniowiecznej; zgodnie z
założeniem swem ustalałem z wieków dawnych tylko to, co za
fakt przyjąć można, według dotychczasowego stanu badań. Praca
ta ma służyć w pierwszym rzędzie szerokiemu obywatelstwu,
które powinno interesować się sprawami miasta i jego
dotychczasowego rozwoju, a przynajmniej temi, które dotychczas
nie utraciły swej żywotności.
 Tyle dla uzasadnienia szkieletu, że tak powiem, pracy. Dodam
kilka wyjaśnień co do szczegółów. O kolejności alfabetycznej nie
rozstrzygało formalne brzmienie nazwy, lecz cechy odróżniające.
Nie stanowiły przeto o kolejności słowo „ulica“, imiona i tytuły
przy nazwiskach, dodatek „święty“ itp., zasadniczo rozstrzygało
nazwisko wzgl. określenie rzeczowe ulicy, a ponadto odrębne
określenia charakteru jednostki topograficznej (plac, aleje, wały,
most, ogród, zaułek itp.). Układ taki odpowiada jaknajbardziej
popularnemu używaniu nazw ulicznych.
 Gminy podmiejskie włączone w latach 1900, 1907 i 1925 do
miasta były często tak rozległe i tak ludne, że posiadały ulice o
własnych nazwach. Historję ulic tych zaczynam zwykle od chwili
wcielenia ich do miasta; nie wynika stąd — sądzę — żadna
szkoda, ponieważ chodzi tu zawsze o nazwy niedawno
wprowadzone.
 Znaczenia dawnych nazw niemieckich, których władze polskie
nie zatwierdziły w brzmieniu polskiem, nie wyjaśniam —
ponieważ nazwy te straciły wszelką aktualność.
 Podając daty wprowadzenia nazw, rozumiem daty ogłoszenia
policyjnego pomijając daty uchwał korporacyj miejskich.
 Miło mi na tem miejscu wyrazić serdeczne podziękowanie
panu dyrektorowi Romanowi Leitgebrowi, głównemu twórcy
nowego systemu polskich nazw ulicznych w Poznaniu, który
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin