Bogdan Fischer, Weronika Świerczyńska-Głownia - Dostęp do informacji ustawowo chronionych, zarządzanie informacją. Zagadnienia podstawowe dla dziennikarzy.pdf

(907 KB) Pobierz
Bogdan Fischer
Weronika Świerczyńska-Głownia
Dostęp do
informacj i
ustawowo
chronionych,
zarządzanie
informacj ą
zagadnienia podstawowe dla dziennikarzy
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Książka dofinansowana przez Uniwersytet Jagielloński ze środków
Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej oraz Instytutu Dziennikarstwa
i Komunikacji Społecznej
RECENZENT
Kazimierz Wolny-Zmorzyński
PROJEKT OKŁADKI
Marcin Bruchnalski
REDAKTOR
Agnieszka Stęplewska
KOREKTOR
Katarzyna
Świerk-Bożek
SKŁAD I ŁAMANIE
Hanna Wiechecka
© Copyright by Bogdan Fischer, Weronika Świerczyńska-Głownia & Wydawnictwo
Uniwersytetu Jagiellońskiego
Wydanie I, Kraków 2006
All rights reserved
Niniejszy utwór ani żaden jego fragment nie może być reprodukowany, przetwarzany
i rozpowszechniany w jakikolwiek sposób za pomocą urządzeń elektronicznych, mecha-
nicznych, kopiujących, nagrywających i innych oraz nie może być przechowywany
w żadnym systemie informatycznym bez uprzedniej pisemnej zgody Wydawcy.
ISBN 978-83-233-2322-8
www.wuj.pl
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Redakcja: ul. Michałowskiego 9/2, 31-126 Kraków
tel. 12-663-23-80, tel./fax 12-663-23-83
Dystrybucja: tel. 12-631-01-97, tel./fax 12-631-01-98
tel. kom. 506-006-674, e-mail: sprzedaz@wuj.pl
Konto: PEKAO SA, nr 80 1240 4722 1111 0000 4856 3325
Spis treści
Od Autorów ......................................................................................................
Rozdział 1
Informacja – pojęcia podstawowe ....................................................................
1.1. Definicja informacji .............................................................................
1.2. Funkcje informacji ...............................................................................
1.3. Rola informacji w procesie zarządzania ..............................................
1.4. Cechy użytecznej informacji ................................................................
Rozdział 2
Dziennikarz a ochrona i dostęp do informacji ustawowo chronionych
– wybrane zagadnienia .....................................................................................
2.1. Podstawowe regulacje prawne w zakresie dostępu do informacji .......
2.1.1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej .......................................
2.1.2. Unormowania międzynarodowe ..................................................
2.1.3. Regulacje ustawowe – wolność prasy .........................................
2.2. Tajemnice ustawowo chronione ...........................................................
2.2.1. Tajemnica dziennikarska .............................................................
2.2.2. Tajemnica autorska ......................................................................
2.2.3. Tajemnica przedsiębiorstwa ........................................................
2.2.4. Tajemnica skarbowa ....................................................................
2.2.5. Tajemnica lekarska, adwokacka i radcowska ..............................
2.2.5.1. Tajemnica lekarska .............................................................
2.2.5.2. Tajemnica adwokacka i radcowska ....................................
2.2.6. Informacje niejawne ....................................................................
2.3. Dobra osobiste i dane osobowe .............................................................
2.3.1. Dobra osobiste .............................................................................
2.3.2. Dane osobowe .............................................................................
2.4. Dostęp do informacji publicznej ..........................................................
Rozdział 3
Informacja jako towar .......................................................................................
7
9
9
10
10
11
13
14
14
15
16
17
18
21
21
24
25
26
29
29
33
34
37
45
51
6
Rozdział 4
Źródła informacji i bazy danych .......................................................................
4.1. Źródła informacji .................................................................................
4.1.1. Formalne źródła informacji .........................................................
4.1.2. Nieformalne źródła informacji ....................................................
4.2. Agencje ......................................................................................................
4.3. Koncerny medialne ....................................................................................
4.4. Internet .......................................................................................................
4.5. Ochrona baz danych ..................................................................................
4.5.1. Prawnoautorska ochrona baz danych ..........................................
4.5.2. Ogólna charakterystyka regulacji
sui generis
..............................
4.5.3. Zakres ochrony, podział baz danych ...........................................
4.5.4. Zawieranie umów ........................................................................
Rozdział 5
Współczesne koncepcje zarządzania informacją ..............................................
5.1. Organizacja oparta na wiedzy ..............................................................
5.2.
Benchmarking
......................................................................................
Rozdział 6
Informacja w systemie społecznym ..................................................................
Rozdział 7
Rola informacji w nowych formach komunikowania masowego .....................
7.1. Dezintermediacja: proces redefinicji elementów rynku medialnego ....
Bibliografia .......................................................................................................
Aneks ................................................................................................................
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe ..................................
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej ......
57
57
58
58
59
60
61
63
63
64
66
71
73
73
76
81
89
93
99
105
105
120
Od Autorów
Każdy podmiot, w tym również instytucja medialna, funkcjonuje w specy-
ficznym dla siebie otoczeniu informacyjnym. Przepływ i wymiana informacji
pomiędzy mediami a otoczeniem przebiegają dwukierunkowo. Z jednej strony
informację czerpie się z otoczenia, które warunkuje istnienie danej instytucji
medialnej na rynku. Z drugiej strony informacja po przetworzeniu jest zwrotnie
dostarczana do otoczenia. Podmiot działający na rynku przekazuje również uwa-
runkowane profilem działalności informacje o sobie, na przykład o kondycji
finansowej czy zdolnościach konkurencyjnych. Informacje stanowią podstawo-
we narzędzie wykorzystywane w procesie zarządzania każdą organizacją.
W wypadku pracy dziennikarza pozyskanie, przetworzenie i udostępnienie uzys-
kanych informacji licznym odbiorcom jest wręcz sensem zawodu. Istotne zna-
czenie w pozyskaniu, a następnie zarządzaniu znajdującą się w dyspozycji
dziennikarza informacją, ma świadomość obowiązującego prawa i w konsek-
wencji jego respektowanie. Odnosząc się do założeń warsztatu dziennikarskie-
go, należy wskazać na podstawę przekazu dziennikarskiego, którą jest obiek-
tywna, rzetelna informacja, przetwarzana z poszanowaniem prawa.
Na zdobycie obiektywnej informacji pozwala konstytucyjna zasada wolności
pozyskiwania i rozpowszechniania informacji oraz związana z nią wolność wy-
rażania swoich poglądów. Granice prawne wolności dziennikarza do pozyski-
wania i rozpowszechniania informacji wyznaczają tajemnice ustawowo chro-
nione, które staraliśmy się wyodrębnić i przeanalizować pod względem potrzeb
dziennikarza.
Niniejsza książka jest skierowana w szczególności do młodych adeptów
dziennikarstwa – stawiających w zawodzie pierwsze kroki, którzy na wstępnym
etapie pracy mogą wykorzystać zawarte w publikacji wskazówki dla określenia
swojego własnego sposobu postępowania z informacjami. Mamy również na-
dzieję, że wybrane przez nas zagadnienia będą pomocne nie tylko dla dziennika-
rzy, ale również dla każdego, kto jest zainteresowany granicami dostępu do
informacji, jej przetwarzaniem i zarządzaniem.
Autorzy
Zgłoś jeśli naruszono regulamin