Piastowskie_strony_Przewodnik_po_nowym_Szlaku_Piastowskim_e_0wc4.pdf

(42 KB) Pobierz
P
amiętam to niesamowite uczucie sprzed lat, kiedy trzymałam w dłoniach
mozaikowe kostki… Miały ponad tysiąc lat… Rozsypane lśniły w słońcu. I po-
budzały wyobraźnię… Były namacalnym dowodem na istnienie kaplicy Dąb-
rówki na poznańskim Ostrowie Tumskim, choć jeszcze wtedy archeolodzy pra-
cujący pod kierunkiem prof. Hanny Kóčki-Krenz jej poszukiwali. Odnalezione
i badane już było palatium Mieszka I…
Miałam szczęście. Mogłam dotknąć kamieni z  pałacu Mieszka, zobaczyć
ogromny wykop z potężnymi wałami obronnymi z czasów Mieszka i Chrobre-
go w Poznaniu, oglądać relikty grodu i rotundy w Łeknie, być przy pierwszych
badaniach, które Olgierd Brzeski rozpoczynał w Grzybowie, zajrzeć do odsło-
niętego wnętrza kamiennego, XI-wiecznego kościoła pw. św. Jana Chrzciciela
w Gieczu… Długo mogłabym wymieniać.
Oglądałam tereny wykopalisk, prowadziłam niekończące się rozmowy
z  archeologami, którzy zarażali mnie swoją pasją odkrywania świata sprzed
wieków. Dlatego w tej książce są rozmowy z niektórymi z nich – byś Czytelniku,
zanim wyruszysz na szlak, zrozumiał, jak ich badania zmieniają naszą wiedzę
o początkach polskiej państwowości, jak obalają mity, jak odsłaniają rąbka ko-
lejnych tajemnic…
Szlak Piastowski to jedna z  najpopularniejszych i  najstarszych tras tury-
stycznych w Polsce, która po ponad 40 latach istnienia wymagała odświeżenia.
Dlatego w 2011 roku, z inicjatywy Marszałka Województwa Wielkopolskiego,
marszałkowie województw wielkopolskiego i  kujawsko-pomorskiego powo-
łali Radę Programowo-Naukową ds. Szlaku Piastowskiego, która opracowała
nową jego koncepcję, a rok później podpisali list intencyjny w sprawie resty-
tucji Szlaku Piastowskiego. W 2016 roku w celu koordynacji działań na rzecz
rozwoju i  promocji tej trasy 18 wielkopolskich samorządów założyło Klaster
Turystyczny
Szlak Piastowski w Wielkopolsce.
Nowy Szlak Piastowski składa się z  dwóch tras. Jedna biegnie z  zachodu
na wschód, druga z południa na północ – obie przecinają się w Gnieźnie. Szlak
„oczyszczono” z naleciałości, którymi obrósł przez dziesięciolecia. Pozostawio-
no jedynie obiekty, które powstawały do 1370 roku, czyli do śmierci ostatniego
króla z  dynastii Piastów, Kazimierza Wielkiego, oraz instytucje współczesne,
które wiedzę o piastowskich czasach popularyzują.
I tych zasad starałam się trzymać, pisząc przewodnik, choć wprowadzając
doń pewne modyfikacje. Trudno mi bowiem zrozumieć, by zwiedzanie Szlaku
Piastowskiego zaczynać (w  przypadku trasy pierwszej) od Lubinia. Dlatego
książkę rozpoczyna rozdział, w  którym opisane są Poznań, Ostrów Lednicki,
Giecz i Gniezno, czyli najważniejsze grody piastowskiej domeny – terenu, na
którym Piastowie budowali swoje państwo. Stąd też tytuł tej części publikacji –
W sercu piastowskiego państwa.
Wydaje mi się też, że nie można czekać, aż na Klasztorku w Łeknie powsta-
nie udostępniony do zwiedzania rezerwat archeologiczny, by miejsce to wpisać
na Szlak. Turyści, mając świadomość, że na razie jest tam jedynie teren poroś-
nięty trawą (relikty grodu i opactwa cysterskiego tkwią pod ziemią), nie muszą
jechać do Łekna, ale powinni wiedzieć, jak ważne było to miejsce w początkach
polskiej państwowości, jakich fantastycznych odkryć dokonali tam archeolo-
dzy pod kierunkiem prof. Andrzeja Marka Wyrwy. I tę wiedzę znajdą w moim
przewodniku.
Wędrówka przez piastowskie ziemie to wyprawa w  odległą przeszłość.
Wybierając się na nią, musimy sobie zdawać sprawę, że zachowane obiekty
oglądamy dziś w innym krajobrazie. W piastowskich czasach, gdy dominowa-
ło budownictwo drewniane, kamienne budowle fundowane przez władców
i możnych symbolizowały nowy świat, były wyznacznikiem tworzącej się pań-
stwowości i nowej religii. Do ich wznoszenia i dekorowania ściągano artystów
z zachodniej Europy. Dzięki poczynaniom wczesnopiastowskich elit Polska bar-
dzo szybko weszła w krąg kultury łacińskiej. Po tysiącu lat historia zatoczyła
koło – znów jesteśmy w zjednoczonej Europie, a unijne fundusze wspomagają
modernizację infrastruktury instytucji sprawujących pieczę nad piastowskimi
zabytkami i  konserwację najstarszych reliktów (m.in. we wszystkich oddzia-
łach Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, w  Muzeum Archeologicznym
w Biskupinie) oraz powstawanie nowych obiektów (np. Rezerwat Archeologicz-
ny
Genius loci
w Poznaniu czy planowana ekspozycja reliktów palatium Miesz-
ka I na Ostrowie Tumskim w Poznaniu).
Ślady po działaniach piastowskich elit znajdziemy zarówno w Wielkopol-
sce, jak i na Kujawach – w budowlach, dziełach sztuki, wydobywanych i odsła-
nianych z ziemi reliktach… Piastowie są tu niemal na wyciągnięcie ręki. Trze-
ba tylko umieć patrzeć. Chciałabym, aby Czytelnicy, którzy zawędrują z  tym
przewodnikiem w piastowskie strony, odnaleźli dzięki niemu drogę do świata
sprzed tysiąca lat…
Anna Plenzler
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin