Z_czego_sie_smiano_w_sredniowieczu_e_0ux8.pdf

(1677 KB) Pobierz
Aleksandra Niedźwiedź
Z czego się śmiano
w średniowieczu?
2
Kup książkę
Autor:
Aleksandra Niedźwiedź
Redakcja:
Antoni Olbrychski
Korekta: Justyna Piątek
Skład i łamanie: Tomasz Kiełkowski
Projekt okładki: Tomasz Kiełkowski
ISBN: 978-83-65156-21-1
All rights reserved.
Copyright © 2018 by
PROMOHISTORIA Michał Świgoń
Warszawa 2018
e-mail: redakcja@histmag.org
www: https://histmag.org
Wydanie elektroniczne. Jeśli posiadasz ten egzemplarz z naruszeniem praw
autorskich, zachęcamy: kup oryginalny e-book i wesprzyj jego twórców.
Wszystkie wykorzystane ilustracje znajdują się w domenie publicznej
bądź też na wolnej licencji:
Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)
<https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en>.
Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported (CC BY-SA 3.0)
<https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/>.
3
Kup książkę
Spis treści
Czy w średniowieczu było miejsce na śmiech?
W krzywym zwierciadle
Karnawał. Czas, kiedy świat staje na głowie
Śmiech jako instytucja, czyli rzecz o średniowiecznym błaźnie
Misteria i intermedia
5
10
23
35
47
50
69
74
80
88
93
102
115
117
Fabliaux
– powiastki uciesznea swawolne
Waganci – średniowieczni buntownicy
Drôlerie – żart zakamuflowany w sztuce sakralnej
Figle artystów
Nie taki diabeł straszny, jak go malują
Humor skatologiczny
Poczucie humoru a Kościół
Zakończenie. Granice tego, co dozwolone
Bibliografia
4
Kup książkę
Śmiech jako instytucja,
czyli rzecz o średniowiecznym błaźnie
Kluczową postać karnawału stanowił błazen. Śmiech, żarty i wygłupy w jego
wypadku były obowiązkiem zawodowym. Wolno mu było więcej. Jego wygląd
również musiał być niepoważnie groteskowy. Ubiór błazeński często składał
się z nieprzystających do siebie elementów (il. 20). Znakiem rozpoznawczym
była czapka o trzech rogach zakończonych dzwoneczkami – trzy rogi symbo-
lizowały ośle uszy i ogon, które dawniej były przez błaznów przyczepiane. Na
niektórych przedstawieniach zresztą widać błaznów z oślimi uszami (il. 21).
Oprócz tego błaźni charakteryzowali się kolorowym, krzykliwym strojem
i często towarzyszyło im specjalne berło zwieńczone wyrzeźbioną głową.
Wbrew pozorom błazen nie jest wynalazkiem średniowiecza. Jest jedną
z najstarszych postaci w literaturze. Wspominają o nim już pisma starożytne-
go Wschodu, szczególnie Mezopotamii, a także starożytnej Grecji i Rzymu.
Pliniusz Starszy pisał o kró-
lewskim błaźnie (planus
re-
gius)
na dworze Ptolemeusza
I. Oczywiście jednak to ze
średniowieczem kojarzy się
najbardziej.
Zawód ten nie wymarł
jednak wraz z nastaniem epo-
ki nowożytnej. Długo jeszcze
swoim bogatym repertuarem
zabawiali oni gości dworu an-
gielskiego, pojawiali się jesz-
cze w sztukach Shakespeare’a.
Kres wygłupom położyła do-
Il. 20. Błazen (Bible Historiale, Paryż i Clairefontaine,
piero wojna domowa, kiedy
1411, Royal MS 19 D III, fol. 266r).
35
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin