Wpływ czynników demograficzno-społecznych na kształtowanie bezpieczeństwa zdrowotnego państwa.pdf

(3695 KB) Pobierz
SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK
Ewa Zieliński
WPŁYW CZYNNIKÓW
DEMOGRAFICZNO-SPOŁECZNYCH
NA KSZTAŁTOWANIE
BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
PAŃSTWA
Łódź 2018
Recenzenci:
dr hab. Weronika Jakubczak Prof. SGSP
dr hab. Piotr Rozwadowski, Prof. SAN
Spis treści
Wstęp
........................................................................................
7
Rozdział 1. Reagowanie na zagrożenia bezpieczeństwa
zdrowotnego państwa
......................................................................21
1.1. Bezpieczeństwo i zagrożenie bezpieczeństwa państwa ....................21
1.2. Bezpieczeństwo zdrowotne jako komponent
bezpieczeństwa państwa ...................................................................39
1.3. Polityka zdrowotna państwa jako istotny element jego
Społeczna Akademia Nauk
Łódź 2018
bezpieczeństwa ................................................................................ 47
1.4. Czynniki demograficzno-społeczne a bezpieczeństwo państwa ......61
Rozdział 2. Organizacja systemu opieki zdrowotnej
w wybranych państwach
................................................................71
ISBN 978-83-64971-52-5
2.1. Systemy opieki zdrowotnej ...............................................................71
2.2. Organizacja systemu opieki zdrowotnej w Polsce ............................81
2.3. Organizacja systemu opieki zdrowotnej w Niemczech ....................85
Redakcja:
Ewa Zieliński
Liczba znaków ze spacjami: 459 081. Liczba obrazów: 0 x 1000 znaków
(ryczałt) = 0 000 znaków.
Łącznie liczba znaków ze spacjami i obrazami: 459 081 = 11,477 arkuszy
wydawniczych.
2.4. Organizacja systemu opieki zdrowotnej w Szwecji .........................89
2.5. Organizacja systemu opieki zdrowotnej w Ghanie ..........................94
Rozdział 3. Zagrożenia zdrowotne w Ghanie
...................... 109
3.1. Republika Ghany w ujęciu socjogeograficznym ............................109
3.2. Bezpieczeństwo w Republice Ghany w ujęciu
Nakład 50 egz.
wielowymiarowym .........................................................................117
3.2.1. Brak wiedzy o zachowaniach prozdrowotnych jako istotny
element zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego ..............117
3.2.2. Zagrożenie bezpieczeństwa zdrowia wynikające z narażenia
na trwałe zanieczyszczenia organiczne ................................125
3.2.3. Zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego wynikające ze
spalania e-śmieci ..................................................................129
3.2.4. Zagrożenia wynikające z narażenia na metale ciężkie ........134
3.2.5. Zagrożenia wynikające z zanieczyszczeń gleby i wód
gruntowych na obszarach e-wysypisk śmieci ......................138
3.2.6. Bezpieczeństwo pieszych w krajach rozwijających się na
przykładzie Ghany ...............................................................142
3.3. Przeciwdziałanie zagrożeniom bezpieczeństwa zdrowotnego .......146
3.3.1. Szkolenie zespołów ratownictwa medycznego w Ghanie w
celu podniesienia bezpieczeństwa obywateli .......................146
3.3.2. Telemedycyna w Ghanie i Kenii jako element podniesienia
bezpieczeństwa świadczenia usług medycznych .................153
Rozdział 5. Kierunek zmian systemu bezpieczeństwa
zdrowotnego w Ghanie
................................................................ 237
5.1. Zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego poprzez zmianę
organizacji służby zdrowia .............................................................237
5.2.
Metody
reagowania na zagrożenie bezpieczeństwa zdrowotnego . .245
Zakończenie
......................................................................................255
Bibliografia
.......................................................................................267
Spis tabel
..............................................................................301
Spis map i rysunków
......................................................................307
Załączniki
............................................................................309
Załącznik 1. Formularz ankiety o antybiotykoterapii ....................309
Załącznik 2. Formularz ankiety o lekach antymalarycznych .........310
Załącznik 3. Zgoda Komisji Bioetycznej .......................................313
Rozdział 4. Wyniki badań empirycznych nad
bezpieczeństwem zdrowotnym w Ghanie
..............................167
4.1. Czynniki wpływające na nieprawidłową antybiotykoterapię
w Ghanie .........................................................................................167
4.2. Przyczyny nadużywania leków antymalarycznych przez
mieszkańców Ghany .......................................................................180
4.3.
C
zynniki socjogeograficzne stosowania środków
antymalarycznych i antybiotyków oraz wiedza o udzielaniu
pomocy przez paramedyków ..........................................................192
Wstęp
Do
najistotniejszych
potrzeb
człowieka
należy
potrzeba
bezpieczeństwa – jako druga co do ważności po potrzebach
fizjologicznych. Bezpieczeństwo jest ważnym celem człowieka i grup
społecznych
1
, należy więc traktować je podmiotowo
2
, jako ciągły proces
społeczny nakierowany na: „zaspokojenie potrzeb: istnienia, przetrwania,
pewności, stabilności, całości, tożsamości, niezależności, ochrony
poziomu i jakości życia”. Jego brak powoduje niepokój i poczucie
zagrożenia
3
.
Poczucie
zamieszkania,
bezpieczeństwa
statusu
nie
jest
zależne
od
miejsca
materialnego,
poziomu
wykształcenia.
Bezpieczeństwo – postrzegane jako brak zagrożenia – w znaczącym
stopniu oddziałuje na psychikę człowieka. Ten brak zagrożenia może
dotyczyć wielu aspektów życia – zarówno indywidualnego, jak
i zbiorowości. Według Andrzeja Misiuka na poziomie indywidualnym
będzie to z pewnością bezpieczeństwo rozumiane jako stan psychiczny
jednostki znamionujący brak zagrożenia życia i zdrowia, bezpieczeństwo
terytorialne,
bezpieczeństwo
socjalne
4
.
Państwo
ma
zapewnić
J. Stańczyk,
Współczesne pojmowanie bezpieczeństwa,
Warszawa 1996, s. 18:
https://pl.scribd.com/doc/203092659/Sta%C5%84czyk-Wspo%C5%82czesne-
pojmowanie-bezpiecze%C5%84stwa-pdf (dostęp: 20.12.2016).
2
Szerzej: R. Zięba,
O tożsamości nauk o bezpieczeństwie,
„Zeszyty Naukowe AON”
2012, nr 1 (86), s. 7 i n.
3
R. Zięba,
Pojęcie, istota bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych
,
„Sprawy Międzynarodowe” 1989, z. 10, s. 50.
4
A. Misiuk,
Rzecz o bezpieczeństwie – geneza, istota, rozwój,
[w:]
Bezpieczeństwo
państwa,
Wyd. e-Politikon Ośrodek Analiz Politologicznych UW, Warszawa 2012, s. 9.
1
7
wewnętrzne i zewnętrzne warunki do rozwoju oraz ochronę przed
zagrożeniami
5
, w tym bezpieczeństwo obywateli
6
.
Realizacja
określonych
potrzeb
i
celów
wymaga
zinstytucjonalizowanych organizacji, a te tworzą pewien system
obejmujący podmioty publiczne, gospodarcze i instytucje pozarządowe
7
.
Zagrożenia bezpieczeństwa mają uwarunkowania cywilizacyjne
8
. System
bezpieczeństwa narodowego – i wchodzący w jego skład system
bezpieczeństwa wewnętrznego – jest sformalizowany, a sprawy
wewnętrzne
obejmują
sprawy
bezpieczeństwa
publicznego
państwo
oraz
ma
przez
bezpieczeństwa
zagwarantować
9
powszechnego.
uporządkowany,
skoordynowany
całościowy
układ
zbiór
np.
reguł
postępowania,
logicznie
przedmiotów – lub też zespół zadań połączonych, ewentualnie
elementów,
tworzący
pewną
uporządkowaną całość
.
W
Strategii Bezpieczeństwa Narodowego
Rzeczpospolitej Polskiej
z 2014 r.
11
(Strategia) określono interesy
narodowe w dziedzinie bezpieczeństwa – z ochroną indywidualną
i zbiorową obywateli przed zagrożeniami dla ich życia i zdrowia oraz
przed naruszeniem, utratą lub degradacją istotnych dla nich dóbr
materialnych i niematerialnych. Obejmują one:
doskonalenie i rozwój krajowego systemu zarządzania kryzysowego
oraz systemu ochrony ludności i obrony cywilnej;
pogłębianie świadomości społecznej w sferze bezpieczeństwa oraz
zwiększanie kompetencji obywateli w zakresie reagowania na sytuacje
kryzysowe;
zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego poprzez doskonalenie
Demokratyczne
poziom
bezpieczeństwa
akceptowany
społeczeństwo, pozwalający na egzystowanie na odpowiednim do
rozwoju cywilizacyjnego poziomie
10
.
Sprawy bezpieczeństwa osób
przebywających na obszarach Rzeczypospolitej Polskiej (RP) zostały
uregulowane ustawą o państwowym ratownictwie medycznym (PRM).
Wyraz „system” pochodzi z języka greckiego (gr.
systematios)
i oznacza „zestawiony”. Jest także definiowany jako ustalony porządek
wykonywania
tworzących
5
krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (KSRG) oraz systemu
monitorowania,
powiadamiania,
ostrzegania
o
zagrożeniach
i likwidowania skutków klęsk żywiołowych oraz katastrof
12
.
Przedstawienie jednej, uniwersalnej definicji bezpieczeństwa jest
kłopotliwe, ponieważ termin ten wydaje się niejednoznaczny i w dużym
zakresie zależy od rodzaju nauki, na gruncie której jest rozpatrywany
13
.
Obecnie obserwuje się na świecie tendencję do zmiany poglądów
czegoś,
jakąś
zasady
funkcjonowania,
ten
zbiór
twierdzeń
bywa
jako
teorię.
Termin
tłumaczony
R. Jakubczak,
Obrona narodowa w tworzeniu bezpieczeństwa III RP: Podręcznik dla
studentek i studentów,
Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2003, s. 61.
6
Szerzej:
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej,
Warszawa
2014, https://www.bbn.gov.pl/ftp/SBN%20RP.pdf (dostęp: 15.12.2015).
7
Z. Nowakowski,
Bezpieczeństwo narodowe – ewolucja pojęcia i zakresu,
[w:]
Bezpieczeństwo narodowe i zarządzanie kryzysowe Polsce w XXI wieku – dylematy
i wyzwania,
red. T. Jemioła, K. Rajchel, Warszawa 2008, s. 87.
8
K. Jałoszyński,
Charakterystyka współczesnych zagrożeń,
w:
Teoretyczne aspekty
strategii bezpieczeństwa państwa,
red. A. Szerauc, Wydawnictwo Naukowe NOVUM,
Płock 2010, s. 29 i n.
9
Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z 1997 r. nr
141, poz. 943, ze zm.) – art. 29 ust 1.
10
B. Wiśniewski, S. Zalewski (red. ),
Bezpieczeństwo wewnętrzne RP w ujęciu
systemowym i zadań administracji publicznej,
Bielsko-Biała 2006, s. 23.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej,
Biuro
Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2014, https://www.bbn.gov.pl/ftp/SBN
%20RP.pdf (dostęp: 30.12.2015 r.), s. 3 i n.
12
Ibidem, pkt 1.2.11-13.
13
E. Moczuk,
Społeczne poczucie bezpieczeństwa. Studium socjologiczne
i kryminologiczne na podstawie badań mieszkańców województwa podkarpackiego
(rps), Rzeszów 2005, s. 130–216.
11
8
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin