Pobieranie materiału do badań bakteriologicznych.doc

Zasady prawidłowego pobierania i transportu materiałów do badań bakteriologicznych

Sposób pobierania materiału do badań mikrobiologicznych ma zdecydowany wpływ na wynik końcowy i jego przydatność do postępowania leczniczego.

Przypadkowo pobrany materiał, w sposób niejałowy, czy w nieodpowiednim czasie (np. w trakcie antybiotykoterapii ), lub źle przechowywany do momentu dostarczenia do laboratorium, powoduje, iż otrzymujemy wyniki fałszywie dodatnie lub fałszywie ujemne.

Taki wynik wymaga powtórzenia badania, a to wiąże się z zaangażowaniem czasu i środków niezbędnych na jego powtórzenie celem zmniejszenia prawdopodobieństwa błędnej interpretacji.

Pobieranie i przesyłanie

moczu do badania bakteriologicznego

Metody pobierania:

1.Mikcja- naturalne oddanie moczu;

pobrać środkowy strumień do jałowego pojemnika- pojemnik należy pobrać z pracowni bakteriologicznej.

Mocz należy oddać po przerwie nocnej, minimum 4 godziny od ostatniej mikcji, po odpowiednim przygotowaniu się  pacjenta:

·         należy najpierw dokładnie umyć ręce, następnie:

·         umyć wodą z mydłem – u kobiet okolice krocza i cewki moczowej, u        

   mężczyzn po odprowadzeniu napletka umyć żołądź prącia

·         wypłukać resztki mydła strumieniem wody bieżącej 

·         nie wycierać okolic moczowo- płciowych  wielorazowym ręcznikiem

·         oddać pierwszy strumień moczu do ubikacji, a następnie nie przerywając strumienia pobrać parę mililitrów moczu do sterylnego naczynia nie dotykając jego brzegów i  wewnętrznej powierzchni

·         szczelnie zamknąć pojemnik i dostarczyć do laboratorium

Uwaga: W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszczalne jest pobranie moczu  niezależnie od pory dnia.

1a. Metoda zanurzeniowa ( podłoże transportowo- wzrostowe);

·         przygotować pacjenta i pojemnik jak w metodzie klasycznej

·         uzyskany mocz posiać na podłoża ( Uromedium, Uricult) zgodnie z instrukcją producenta.

·         podłoże przesłać do laboratorium zgodnie z zaleceniami producenta

2.Cewnikowanie pęcherza moczowego( tylko w przypadku niemożności  

    oddania  przez pacjenta moczu naturalnie)-przygotować pacjenta jak w  

    punkcie1. Założyć cewnik. Po odrzuceniu pierwszej porcji moczu pobrać z

    cewnika 5-10 ml mocz do jałowego pojemnika.

2a.Cewnikowanie długotrwałe –pobrać mocz ze świeżo założonego cewnika ,  

     nie pobierać moczu ze starego układu drenującego

Przesyłanie materiału do laboratorium:

1.Mocz w jałowym pojemniku

·         Jak najszybciej po pobraniu (do 2 godzin)

·         Jeżeli to niemożliwe , mocz do czasu transportu należy przechowywać w temperaturze 40C ( do 4 godzin)

2. Mocz na podłożu transportowo- namnażającym( metoda zanurzeniowa)

·         Przesłanie w temp. pokojowej

·         Przechowywanie do czasu transportu w temp. 370 C

Pobieranie i przesyłanie

krwi do badania bakteriologicznego

A . Materiał : Krew

B . Metody pobierania:

1.Czas pobierania krwi na posiew;

·         W sytuacji, kiedy można przewidzieć czas pojawienia się gorączki ,optymalny moment pobrania krwi to 30 minut wcześniej ( w tym czasie w krążeniu obwodowym pojawiają się bakterie w największym stężeniu) –wskazane jest pobranie 2 próbek krwi z dwóch różnych wkłuć.

·         Jeśli trudno uchwycić ten moment, krew należy pobierać w zależności od sytuacji klinicznej:

a)      Ostry przebieg z gorączką, o domniemanym tle infekcyjnym

( np. zapalenie opon mózgowo –rdzeniowych, zapalenie płuc, zapalenie kości i szpiku)- krew należy pobrać 2-3 próbki z odrębnych wkłuć bezpośrednio po sobie; przed podaniem antybiotyku ; w takich sytuacjach istnieje bezwzględna konieczność rozpoczęcia terapii empirycznej po pobraniu  krwi , a następnie skorygowanie z uzyskanym wynikiem badania bakteriologicznego

b)     Gorączka o nieznanej etiologii:

            należy pobrać 2 próbki  w odstępach około godzinnych z dwu różnych wkłuć, a wrazie

            potrzeby powtórzyć   badanie po 24 i 48 godzinach;

c)      Podejrzenie endocarditis:

     minimum 2- 3 próbki w ciągu doby

·         Ostre – 3 próbki z różnych wkłuć  w ciągu 1-2 godzin, przed podaniem leku

·         Podostre- 3 próbki z różnych wkłuć  w ciągu doby przed podaniem leku

·         Kontrola – 2 próbki w ciągu doby  przez trzy dni

  Pojedyncza próbka krwi nie jest badaniem miarodajnym

   2. Postępowanie pielęgniarki  przy pobieraniu

·         Pielęgniarka zakłada pacjentowi opaskę uciskową.

·         Myje i dezynfekuje ręce.

·         Nakłada sterylne rękawiczki.

·         Odkaża skórę pacjenta jałowym gazikiem, nasączonym środkiem odkażającym obowiązującym w danym szpitalu ( zgodnie z obowiązującą procedurą)

·         Pobiera odpowiednią  ilość krwi od pacjenta.

·         Uciska sterylnym gazikiem miejsce wkłucia –zabezpiecza przylepcem.

Uwaga – Nie wolno pobierać krwi bezpośrednio z cewnika i dojść założonych na stałe.

                Krew należy pobrać bezpośrednio z naczynia krwionośnego.

Rodzaje butelek:

·         butelki  z niebieskim korkiem SA( dla dorosłych) do hodowli bakterii tlenowych  we krwi i innych płynach ustrojowych np. płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn stawowy, płyn opłucnowy

·         butelki z żółtym korkiem PF ( pediatryczne ) do hodowli bakterii tlenowych  we krwi i  płynie  mózgowo-rdzeniowym u dzieci

·         butelki z zielonym korkiem- FA( z inhibitorem antybiotyków)- do hodowli bakterii tlenowych  we krwi i innych płynach ustrojowych np. płyn mózgowo-rdzeniowy, płyn stawowy, płyn opłucnowy; u pacjentów w trakcie antybiotykoterapii

·         butelki z pomarańczowym korkiem- FN( z inhibitorem antybiotyków)- do  

hodowli bakterii beztlenowych  we krwi i innych płynach ustrojowych;

Butelki na oddziałach szpitalnych należy przechowywać w temp. pokojowej               

(15 – 300C)

Przy przenoszeniu krwi do odpowiednich podłoży należy przestrzegać następujących zasad:

·         Zdjąć zabezpieczający firmowy kapsel

·         Zdezynfekować gumowy korek butelki jałowym gazikiem nasączonym 70% alkoholem etylowym, lub innym płynem do odkażania, stosowanym w szpitalu.

·         Wprowadzić krew do butelki

      Należy pamiętać o zachowaniu  odpowiedniego stosunku ilości materiału do ilości  

      podłoża

-butelki SA: Zaleca się pobieranie krwi  do butelek SA  przed rozpoczęciem  antybiotykoterapii, a w przypadku kiedy to nie jest możliwe, krew należy pobrać  przed podaniem kolejnej dawki

      Zalecana ilość materiału Krew- 7 do 9 ml  ( nie przekraczać 10 ml ),

      inne płyny ustrojowe 4-6 ml

      -butelki PF

     Można pobierać krew w trakcie antybiotykoterapii, gdyż butelki zawierają 

     neutralizator antybiotyków

     Zalecana ilość materiału: od 2 do 3 ml -  nie przekraczać 4 ml

-butelki FA Służą do pobierania krwi do hodowli w warunkach tlenowych, w trakcie antybiotykoterapii, gdyż butelki zawierają neutralizator antybiotyków

      Zalecana ilość materiału Krew- 7 do 9 ml  ( nie przekraczać 10 ml ),

      inne płyny ustrojowe 4-6 ml

-butelki FN: Służą do pobierania krwi do hodowli w warunkach  beztlenowych, w trakcie antybiotykoterapii, gdyż butelki zawierają neutralizator antybiotyków

Zalecana ilość materiału Krew- 7 do 9 ml  ( nie przekraczać 10 ml ),

      inne płyny ustrojowe 4-6 ml

    Kolejność wstrzykiwania krwi do butelek:

    Jeżeli pobieramy krew na badania w kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych, to

     po pobraniu- krew ze strzykawki  w pierwszej kolejności wstrzykujemy do butelki na

     bakterie beztlenowe, a następnie na bakterie tlenowe

.

·         Po wprowadzeniu krwi ostrożnie wymieszać zawartość .

·         Ponownie zdezynfekować korek butelki

·         Zabezpieczyć korek butelki sterylnym gazikiem

·         Butelkę podpisać w miejscu oznaczonym prostokątem- ( nazwisko pacjenta, data i godz. pobrania krwi)

·         nie naklejać na powierzchni butelek żadnych plastrów, ani nie dokonywać opisów poza miejscem wyznaczonym.

     Kody kreskowe muszą pozostać odsłonięte i nienaruszone !!!

·         Wypełnić druk skierowania

C.  Przesyłanie materiału do pracowni

·         Pobrany materiał należy bezzwłocznie  dostarczyć do Pracowni

·         Poza godzinami pracy Pracowni Bakteriologicznej, pobrany materiał należy dostarczyć do    Laboratorium Analitycznego , lub przechowywać na oddziale w temp. pokojowej  optymalna temp. 20-250C ; czas 24 godziny

·         Nie wolno dopuścić do ochłodzenia podłoża z pobraną krwią, gdyż może to uniemożliwić wyhodowanie drobnoustrojów  wrażliwych na wahania temperatury  

Pobieranie i przesyłanie

materiałów w zakażeniach odcewnikowych

A. Materiał:

·         Krew – patrz-  Pobieranie i transport krwi na posiew

·         Końcówka cewnika naczyniowego ( jeśli usunięcie cewnika jest możliwe)

·         Wymaz z okolicy miejsca wprowadzenia cewnika naczyniowego

Wskazania do pobrania materiałów w kierunku diagnostyki zakażeń odcewnikowych

      1.   Nagły wzrost temperatury powyżej 380C bez widocznych i udowodnionych innych

źródeł  zakażenia przy założonej linii naczyniowej.

2.      Występowanie zmian zapalnych w okolicy miejsca wprowadzenia  cewnika

B. Metody pobierania:

·         Jednoczesne pobranie krwi przez cewnik i z odrębnego obwodowego dojścia

·         Końcówkę cewnika naczyniowego(o dług. 3-5 cm) po usunięciu z naczynia krwionośnego odciąć jałowym skalpelem lub nożyczkami, z zachowaniem aseptyki i przenieść do jałowego pojemnika.

·         Wymaz z okolicy miejsca wprowadzenia cewnika pobrać sterylną wymazówką zwilżoną jałową solą fizjologiczną .

C. Przesyłanie materiału do laboratorium:

·         Krew ( Pobieranie i transport krwi na posiew )

·         Końcówkę cewnika naczyniowego – przesłać natychmiast do badania aby nie dopuścić do wyschnięcia. W przypadku konieczności dłuższego transportu (ponad 2 godziny) końcówkę cewnika należy zalać 5 ml jałowej soli fizjologicznej, lub umieścić w probówce transportowej tuż nad podłożem( bez zanurzania w podłożu)

...