NOTA HISTORYCZNA I NIEKTÓRE DANE O DRODZE NEOKATECHUMENALNEJ
1. Początki: Synteza teologiczno katechetyczna
Na początku lat 60-tych Kiko Argüello, hiszpański malarz, przebywszy głęboki kryzys egzystencjalny odkrył w cierpieniu prostych ludzi porażające misterium Chrystusa ukrzyżowanego, obecnego w "ostatnich tej ziemi". To doświadczenie doprowadziło go do decyzji by zostawiwszy wszystko i naśladując Karola de Foucauld, żyć między biednymi w barakach w "Palomeras Altas" na peryferiach Madrytu. Carmen Hernández (również hiszpanka) magister chemii, mająca podówczas poprzez liturgistę Farnesa Scherera kontakt z odnową Soboru Watykańskiego II a, będąc powołaną przez Biskupa, usiłowała zebrać pewną grupę by iść ewangelizować górników w Oruro w Boliwii - poznała Kiko Argüello.
Środowisko baraków było jednym spośród najbardziej zdegenerowanych w społeczeństwie: składało się z cyganów i "quinquis" (nomadów białej rasy) w większości analfabetów, włóczęgów, złodziei, prostytutek, młodocianych przestępców itd.
Temperament artystyczny Kiko, jego doświadczenie egzystencjalne, jego formacja jako katechisty w "Cursillos de Christianidad", poryw ewangelizacyjny Carmen, jej formacja w instytucie "Misioneras de Christo Jesus", jej przygotowanie teologiczne (licencjat z Teologii), znajomość Misterium Paschalnego i Soborowej odnowy liturgicznej oraz środowisko "najbiedniejszych tej ziemi", ukonstytuowało "humus", to "laboratorium", które dało początek teologiczno-katechetycznej syntezie kerygmatycznej, która stała się kręgosłupem tego procesu ewangelizacyjnego dorosłych, jakim jest Droga Neokatechumenalna.
2. Dla Kościoła i z Kościołem
Ta synteza kerygmatyczna, przyjęta przez biednych, którzy nie bronili się wobec niej i którzy odpowiadali z ogromną wdzięcznością tworząc pierwszą wspólnotę chrześcijańską, zrodziła pierwsze nasienie, pierwsze "ziarnko gorczycy", które dziś widzimy rozwinięte w ogromne drzewo pełne owoców. To ziarnko zostało rozpoznane przez Arcybiskupa Madrytu Casimiro Morcillo, który przychodząc do baraków przekonał się o działaniu Ducha Świętego, bronił, pobłogosławił to dzieło widząc w nim urzeczywistnienie Soboru, w którym uczestniczył jako jeden z sekretarzy generalnych i wysłał to ziarnko do parafii Madrytu pod warunkiem, że proboszcz byłby w centrum, i zaaprobował "ad experimentum" adaptacje liturgiczne konieczne dla wtajemniczenia chrześcijańskiego: Słowo, Liturgię i Wspólnotę.
3. Od baraków do parafii
Droga, która rodziła się w bardzo licznych cierpieniach między najbiedniejszymi, poprzez Biskupa Casimiro Morcillo była zaniesiona do parafii. Pierwsza parafia była parafią klasy średniej. Ponieważ proboszcz był zachwycony mocą Liturgii w barakach Kiko, Carmen i niektórzy biedni bracia z baraków byli przez niego posłani by mówić o Eucharystii. Później byli posłani do Zamory, do pewnej wiejskiej parafii złożonej z rolników, bardzo religijnych. Gdy wrócili do Madrytu mieli jeszcze dwa doświadczenia: w parafii "Piusa XII" klasy wyższej i w Canillejas, na peryferiach nowych osiedli, "sypialniach wielkich miast" a później w wielu innych parafiach.
4. Pojawia się itinerarium
W wyzwaniu, któremu była poddana ta synteza katechetyczna, noszona przez grupę z baraków z Madrytu, można było szybko zauważyć jak w parafiach owe katechezy były używane do "ubierania się", traktowane jako konferencje, które oświetlały rozum i wzbogacały kulturę i z pewnością nie jako droga "ogołocenia się" i kenozy, gdzie stary człowiek może powoli umierać, by być napełnionym nowym stworzeniem w Duchu Świętym. Sytuacja społeczeństwa już była tak ciężka, że jasno było widać potrzebę dojrzewania chrześcijanina, który by umiał odpowiadać na znaki czasów.
W taki sposób ujawniło się powoli odnowienie chrztu jako itinerarium, i drogi fundamentalnej by dojść do dojrzałej wiary, zdolnej odpowiadać na następujące epokowe zmiany.
W parafiach wiele uczestniczących w sakramentach osób, było niewystarczająco katechizowanych i ignorowało głębokie znaczenie Chrztu. Realizując drogę wtajemniczenia chrześcijańskiego osoby te znajdują itinerarium typu katechumenatu pochrzcielnego - możliwość ponownego przejścia przez etapy - otrzymanego już w dzieciństwie - chrztu.
Co do procesu neokatechumenalnego - jego etapy fundamentalne: wychowanie stałe - katechumenat dla nie ochrzczonych - i służba dla katechezy, można zobaczyć w tytułach Statutu.
5. Pierwsze uznanie Drogi Neokatechumenalnej
30 sierpnia 1990 Papież Jan Paweł II w liście Ogniqualvolta (AAS-82.90, 1513-1515) skierowanego do Biskupa Paula Josefa Cordesa, ówczesnego Wiceprzewodniczącego Papieskiej Rady do Spraw świeckich i delegata "ad personam" dla Apostolatu Wspólnot Neokatechumenalnych mówił:
"Po więcej niż dwudziestu latach istnienia Wspólnot rozsianych na pięciu kontynentach
- biorąc pod uwagę nową życzliwość parafii, zapał misyjny i owoce nawrócenia, które rodzą się z gorliwości katechistów wędrownych, a ostatnio są dziełem rodzin ewangelizujących zdechrystianizowane obszary Europy i całego świata;
- bioąc pod uwagę powołania , wzbudzone przez te Drogę , do życia zakonnego i do prezbiteratu oraz narodziny kolegiów diecezjalnych formacji do prezbiteratu dla nowej ewangelizacji, jak "Redemptoris Mater" w Rzymie;
- po zapoznaniu się z dokumentacją przedstawioną mi przez Waszą Ekscelencję;
przyjmując prośbę do mnie skierowaną, uznaje Drogę Neokatechumenalną jako itinerarium formacji katolickiej ważne dla współczesnego społeczeństwa i dla naszych czasów.
Życzę zatem, by Bracia w Biskupstwie docenili i wspomagali razem ze swymi prezbiterami to dzieło nowej ewangelizacji, aby ono realizowało się zgodnie z liniami zaproponowanymi przez Inicjatorów, w duchu posługi Ordynariuszowi miejsca i jedności z nim oraz w kontekście jedności Kościoła lokalnego z Kościołem Powszechnym."
24 grudnia 1997 roku podczas audiencji dla inicjatorów Drogi Neokatechumenalnej o dla katechistów wędrownych, Ojciec Święty zachęcił do kontynuowania pracy nad redakcją "Statutu Drogi".
6. Seminaria "Redemptoris Mater"
Narodziły się one szczególnie dzięki odwadze, wizji prorockiej i żarliwości Papieża Jana Pawła II, a także dzięki zapałowi misyjnemu rodzin (najczęściej wielodzietnych) na misjach, których świadectwo wiary było fundamentalne, by reewangelizować i formować nowe parafie. Z tego powodu zauważano konieczność otwierania seminariów dla formacji prezbiterów gotowych prowadzić nowe parafie otwarte dzięki misji rodzin. Jest to jeden z powodów powstania Diecezjalnych Seminariów Misyjnych "Redemptoris Mater".
Cechy charakterystyczne seminariów "Redemptoris Mater", które maja swoje Statuty i swoje Reguły Życia uznane przez erygującego je miejscowego biskupa, mogą się grupować wokół czterech inspiracji fundamentalnych: Droga Neokatechumenalna, diecezjalność, misyjność, międzynarodowość.
Seminaria "Redemptoris Mater" są diecezjalne, czyli są erygowane przez biskupów diecezjalnych we współpracy z Międzynarodową Ekipą Odpowiedzialnych Drogi i kierują się istniejącymi normami dla formacji i inkardynacji kleru diecezjalnego.
Są misyjne, poprzez dyspozycyjność by zostać wysłanymi przez Biskupa w każdą część świata.
Są międzynarodowe: pochodzą z różnych krajów i kontynentów, zarówno jako konkretny znak misyjności, jak i znak dyspozycyjności, by być posłanymi dokądkolwiek.
Jednak najbardziej znaczącą cechą tych Seminariów jest związek z Droga Neokatechumenalną, to znaczy z Drogą dojrzewania do wiary; Drogą, która w wielu młodych przygotowuje i wzbudza powołania do wstąpiena do Seminariów, towarzyszy im w czasie ich formacji i kiedy stają się prezbiterami dalej podtrzymuje ich permanentną formację. Ta sama Droga staje się później środkiem ewangelizacji oddalonych, instrumentem "implantatio ecclesiae", poprzez rodziny, które towarzyszą i pomagają im w ich misji. Do dzisiaj otwarto już 46 seminariów "Redemptoris Mater" na pięciu kontynentach.
7. Niektóre dane o Drodze
Po ponad trzydziestu latach dzieła ewangelizacji, Droga Neokatechumenalna rozprzestrzeniła się w 105 krajach na pięciu kontynentach. W końcu 2001 roku ponad 16.700 wspólnot było obecnych w blisko 5.000 parafii w 880 diecezjach, z czego około 8.000 w Europie, 7.300 w Amerykach, około 800 w Azji i Australii i 600 w Afryce.
Blisko 1.500 seminarzystów przygotowuje się, aby stać się prezbiterami dla nowej ewangelizacji w 46 Seminariach diecezjalnych misyjnych "Redemptoris Mater", które Droga Neokatechumenalna pomagała otworzyć i z których 32 są już kanonicznie erygowane. Powstały one na życzenie wyrażone przez tyluż biskupów i w taki sposób są rozmieszczone: 20 w Europie, 14 w Ameryce, 6 w Azji, 1 na Bliskim Wschodzie, 3 w Afryce i 2 w Australii. Od roku 1989 zostało już wyświęconych 731 prezbiterów formowanych w seminariach "Redemptoris Mater".
Ponadto 2000 młodych, którzy w różnych centrach powołaniowych wspomagani przez ich katechistów i niektórych prezbiterów, pierwszy raz poważnie weryfikując swoje powołanie, przygotowują się by wstąpić do jednego z seminariów "Redemptoris Mater". Liczne są także około 4.000 dziewczęta pochodzące ze Wspólnot Neokatechumenalnych które w tych latach wstąpiły do klasztorów przeważnie klauzurowych.
kl.grzegorz