Historyczne Bitwy 086 - Zieleńce - Mir - Dubienka 1792, Piotr Derdej.pdf

(3393 KB) Pobierz
HISTORYCZNE
BITWY
PIOTR DERDEJ
ZIELEŃCE - MIR
- DUBIENKA 1792
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 2000
Dom
Wydawniczy
Bellona
prowadzi
sprzedaż
wysyłkową
swoich
od
książek za zaliczeniem
ceny detalicznej.
pocztowym
z 20-procentowym
rabatem
Nasz adres: Dom W y d a w n i c z y Bellona
ul. G r z y b o w s k a 77
00-844 W a r s z a w a
tel./fax 652-27-01
(Dział Wysyłki)
bezpłatna infolinia: 0-800-12-03-67
internet: www.bellona.pl
e-mail: biuro@ bellona.pl
Wydanie I
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Paweł Głodek
Redaktor: Z y g m u n t Banulski
Redaktor techniczny: Andrzej Wójcik
Korekta: Alina Przyborowska
© Copyright by Piotr Derdej, W a r s z a w a 2000
© Copyright by Dom W y d a w n i c z y Bellona, W a r s z a w a 2000
ISBN 83-11-09108-0
OD AUTORA
Są wydarzenia w naszej historii, którym poświęca się dużo
uwagi (czasy jagiellońskie, wiktoria wiedeńska, czasy Sejmu
Wielkiego — do Konstytucji 3 maja oraz insurekcja kościusz-
kowska). Są jednak i takie wstydliwe karty naszej historii,
których się nie opisuje zbyt dokładnie (czasy saskie, targowica,
bilans polityczny trzydziestoletnich rządów Stanisława Augusta
Poniatowskiego), bo nie należy to do dobrego tonu „nieroz-
drapywania ran narodowych". Ja jednak zaliczam się do
historyków odważnych, którzy nie unikają tematów drażliwych
i kontrowersyjnych, uważam bowiem, jako uczeń profesorów
Jerzego Łojka, Andrzeja Zahorskiego i Jerzego Skowronka, że
bez znajomości np. czasów saskich nie sposób wyjaśnić
przyczyn upadku Polski, a bez mówienia o targowicy nie
można wyjaśnić genezy powstania kościuszkowskiego.
Do pomijanych tematów należy niewątpliwie polityczno-
-wojskowe ujęcie historii upadku Konstytucji 3 maja
(1792-1793), co jest treścią mojej książki.
Na temat samej wojny w obronie Konstytucji 3 maja historycy
napisali bardzo mało. Pełny j e j opis znajdujemy w obszernej
pracy Adama Wolańskiego
Wojna polsko-rosyjska 1792 roku,
wydanej pod pseudonimem T. Soplica w 1906 roku w Krakowie,
które to dzieło do dziś jest podstawową lekturą dla zajmujących
się tym zagadnieniem. Tylko u Wolańskiego znaleźć można
6
szczegółowy opis kampanii 1792 roku na Litwie i bitwy pod
Mirem. Jest to jednak praca już bardzo stara i w świetle
nowszych badań po prostu trąci myszką, ponieważ autor nie miał
jeszcze dostępu do archiwów państw zaborczych, które otworzy-
ły się dla historyków dopiero po roku 1918. Ponadto dokumenty
zgromadzone przez samego autora uległy zniszczeniu w pożarze
jego dworu na Wołyniu i nikt poza nim już ich nie oglądał,
a więc wszyscy późniejsi historycy musieli z konieczności
powoływać się tylko na jego opracowanie, bez możliwości
weryfikacji zawartych tam cytatów źródłowych i opisów.
Następną monografią dotyczącą samej wojny jest praca K.
Górskiego
Wojna 1792 roku,
drugie wydanie w Krakowie
w 1917 r. Górski koncentruje się jednak tylko na działaniach
wojennych w Koronie, a o sytuacji w Wielkim Księstwie
Litewskim pisze mało i dosyć pobieżnie.
Zresztą ta pozycja również została napisana dość dawno i nie
uwzględnia nowszych badań w tym zakresie. Jest tak samo
niedostępna w zwykłych bibliotekach, jak książka Wolańskiego.
Trzecią pracą o działaniach wojennych 1792 roku, ale tylko
na Wołyniu, jest książka B. Pawłowskiego
Wojna polsko-
rosyjska 1792 r. na Wołyniu,
która została wydana w Równem
w 1936 roku, a jest przedrukiem z
Rocznika Wołyńskiego
t. V.
Jest to mała broszurka, której treść kończy się przed bitwą pod
Dubienką. Nie jest ona co prawda przestarzała, ale równie
trudno dostępna w bibliotekach.
Tyle opracowań całościowych. Po II wojnie światowej ukazało
się, co prawda, sporo prac o poszczególnych bitwach kampanii
koronnej, zwłaszcza o bitwie pod Dubienką (Sułek — Kraków
1984, Majewski — Warszawa 1992), ale opisania całości działań
wojennych w 1792 roku nikt się w naszych czasach nie podjął
(głównie z powodów politycznych). Materiały źródłowe, doty-
czące tego tematu, choć istniały, nie były obiektem specjalnego
zainteresowania, bo nie odpowiadało to ówczesnym, oficjalnym
poglądom na historię Polski końca XVIII wieku, a większość
z nich dotąd nie została zarchiwizowana.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin