Siericiński Teodoz. Grammatyka polska.pdf

(4343 KB) Pobierz
(UlllTTEi
POLSKA
WYDANA
W
SKRÓCENIU
Teodozego
Sierociskiego
Professora
jzyka
Polskiego
i
literatury
w
Instytucie-
Alexandryskira.
WYDANIE
CZWARTE.
WARSZAWA.
W
Drukarni
Stanisawa
Strbsltieffo*
1845.
R]O
1H
1
I.
KI
I
M
Wolno
drukowa,
exemplarzy.
z
warunkiem
zoenia
w
Komitece
Cenzury,
'po
wydrukowaniu,
prawem
przepisanej
liczby
W
Warszawie
dnia
8
/i9
Maja
1845.
Ceyizor
ftiezabitowski.
2,f4*ft
Korrekla
podug
pisowni
autora
WSTP.
Grammatyka
Polska
Polskiego,
zawiera
czyli
Grammatyka
Jzyka
i
w
sobie
prawida
mówienia
pisania
po
polsku.
Wszystkie
wyrazy
w
jzyku
polskim
dzielimy
na
om
czci
mowy,,
z
których
cztery
zowi
si
odmienne^
a
cztery
nieodmienne.
Czci
mowy
odmienne
tak
si
nazywaj,
e
mog
odmienia
pierwotne
swoje
zakoczenie
bez
adnej
od-
miany
znaczenia,
a
nieodmienne
zachowuj
zawsze
jedno
i
to
samo
zakoczenie.
Czci
mowy
Imi
tey,
2.
odmienne.
1.
czowiek,
dobry,
sdzia,
sprawiedli-
ciana,
biaa.
np.
ty,
Zaimek
np.ja,
icasz.
on,
ten,
mój
,
twój
,
nasz,
3.
4.
§Iowo
np.
czy
tac,
rachowa,
pisa
,
szyc.
imiesów
np.
czytajcy
,
czytany,
piszcy,
pisa-
ny,
szyjcy,
szyty.
4
nieodmienne.
Czci
mowy
1.
Przyimek
np.
cianie,
w
od
czowieka,
do
czowieka;
przy
cianie
na
cianie.
:
2.
Spójnik
np.
ja
i
ty;
ani
on,
ani
ona.
czyta
,
3.
4.
Przysówek
Wykrzyknik
np.
zawsze
ach
!
nigdy
nie
pisze.
np.
hej!
ROZDZIA
§
-
I.
1.
O
imieniu
w
ogólnoci.
która
oznacza
rzecz
Imi
jest
cz
mowy
odmienna,
i
albo
przymiot
rzeczy
jakiej.
Dwojakie
tedy
jest
imi:
rzeczowne
przymiotne,
i
albo
krócej
mówic,
rzeczo
wnik
przymiotniki
fik
w
nastpujcych
przykadach:
czowiek
dobry,
ciana
biaa
drzewo
twarde,
wy-
razy
czowiek
ciana,
drzewo,
s
rzeczownikami;
a
wyrazy
dobry,
biaa,
twarde,
s
przymiotnikami.
,
,
§
2.
Róne
gatunki
i
nazwiska
grammatyczne
ich
znaczenie.
imion
ze
1.
wzgldu
na
ywotne,
,
ludzkie
lub
Nieywotne,
oznaczaj
ale
tylko
które
i
nie
zwierzce
które
oznacza-
ludzi
zwierzt
j
ludzi
lub
zwierzta,
a
czci
ciaa
ludz-
5
nawet
same
i
tylko
wize-
,
kiego
lub
zwierzcego,
albo
i
te
roliny
rzeczy
niey-
ich
nazwiska
np.
czowiek,
jce
np.
oko
ucho,
drze-
pan,
pani,
ko,
pies,
wó,
wo,
db,
stó,
ciana,
runki
ludzi
zwierzt
albo
,
g,
2.
dama
(w
kartach).
czyli
góra,
dolina.
Pospolite
które
czyli
Wasne
które
szcze-
ogólne,
oznacze-
je-
gólne,
su
wy-
su
do
cznie
jednej rzeczy
np.
Jan,
nia
wszystkich
rzeczy
Fredro,
Potocka,
Julia,
dnego
gatunku
w^.czowiek,
Warszawa,
Wisa,
Wa-
kobieta
,
wel,
Liban,
Polska
An-
kraj.
,
miasto
,
góra,
glia
(*}.
y
3.
Pierwotne,
z
których
Pochodne,
czyli
które
s
u-
si
formuj
inne
pochodne-
formowane
mi
zwane
np.
ojciec,
z
pierwotnych,
pan,
od
nich
,
pochodz
np:
brat
ojcowski
paski,
które
i
pa-
zna-
stwo,
braterski.
o
np.
nie,
Zdrobniae,
które
znacz
pieszczot
albo
ma-
4.
czyli
Zgrubiae,
cz
wielko
,
razem
nie*
rzeczy
np.
drobno
rzeczy
zgrabno
jakiej
Ja,
Zosia
kanar
e-
chop
czy
sko
ksieczka.
wilczysko.
,
czek,
5.
Swojskie,
czyli
wa-
Cudzoziemskie
z
obcego
czyli
ciwie
polskie
np.
mieszka-
jzyka
do
polskie-
te-
dwór,
sprzty.
go
przybrane
np.
sala,
atr,bal.
6.
Liczebne
albo
liczbo-
które
Porzdkowe,
które
ozna-
we
ry,
,
oznaczaj
liczb
czaj
porzdek,
jakim
id
rzeczy
jedne
po
drugich
np.
np.
jeden,
dwa,
trzy,
czte-
sto,
ty-
pi,
i
dziesi,
pierwszy,
drugi,
i
trzeci,
sic,
L
d.
t
d.
(*J
Imiona
wasne
Fredro,
Potocka,
nazywaj
si.
inaczej
rodowe, bo
oznaczaj
ród
czyli
familia
szczególn.
V
Zgłoś jeśli naruszono regulamin