Wojna-i-milosc.-Katarzyna-i-Igor---Jolanta-Maria-Kaleta(1).pdf

(2697 KB) Pobierz

„Wszystko ma swój czas, i jest wyznaczona

godzina na wszystkie sprawy pod niebem: jest czas

rodzenia i czas umierania, […] czas miłowania

i czas nienawiści, czas wojny i czas pokoju”.

Księga Koheleta 3, 1–2. 8

NIEZBĘDNIK HISTORYCZNY

Decyzje kongresu wiedeńskiego z 1815 roku, kończącego okres wojen

napoleońskich, ustanowiły nowy ład w Europie na blisko sto lat. Głos

decydujący należał do pogromców Napoleona – Rosji, Austrii, Anglii i Prus.

Teoretycznie władcy tych państw kierowali się trzema zasadami: restauracji,

co w praktyce oznaczało powrót na tron znienawidzonych przez poddanych

monarchów; legitymizmu, czyli nienaruszalności prawa dynastii do tronu, co

w praktyce oznaczało odebranie narodom pozbawionym własnych państw

prawa do ich odzyskania; oraz równowagi sił, co w praktyce oznaczało

dążenie do zdobycia przewagi nad pozostałymi państwami.

Na mocy decyzji kongresu – „tańczącego kongresu”, jak kpili niektórzy –

w miejsce Księstwa Warszawskiego powołano do życia Królestwo Polskie

połączone unią personalną z Rosją, co w konsekwencji świadczyło o braku

pełnej samodzielności politycznej nowego tworu politycznego. Z Krakowa

i okolic utworzono Wolne Miasto Kraków. Pozostałe ziemie polskie, które

znajdowały się pod zaborami, swego statusu zasadniczo nie zmieniły.

Na straży decyzji kongresu stanęło Święte Przymierze, powołane do życia

przez Austrię, Prusy i Rosję, zaborców ziem polskich. I to właśnie sprawa

Polski ów sojusz cementowała najmocniej – oprócz dążenia do izolacji

Francji oraz hamowania wszelkich prądów narodowowyzwoleńczych

i rewolucyjnych.

Wkrótce okazało się, że wieczysty pokój jest fikcją, a konflikty pomiędzy

mocarstwami i pozostałymi państwami Europy przybierają na sile. Nie udało

się także zahamować ruchów narodowych, co zaowocowało zjednoczeniem

Włoch w 1861 roku, utworzeniem dualistycznej monarchii austro-węgierskiej

w 1867 roku i zjednoczeniem Niemiec przez Prusy w 1871 roku. Na ziemiach