Beauvois Daniel - Walka o Ziemię 1863 - 1914.pdf

(14905 KB) Pobierz
Daniel
Beauvois
WALKA
O
ZIEMIĘ
Szlachta
polska
na
Ukrainie
prawobrzeżnej
pomiędzy
caratem
a
ludem
ukraińskim
1863
-
1914
z
języka
francuskiego
przełożył
Krzysztof
Rutkowski
POGRANICZE
sejny
1996
Dziękujemy
Ambasadzie
Francuskiej
w
Warszawie,
Instytutowi
Francuskiemu
w
Warszawie,
oraz
Fundacji
Kultury
za
pomoc
w
wydaniu
i
promocji
książki
Tytuł
oryginału:
"LA
BATAILLE
DE
LA
TERRE
EN
UKRAINE
1863-1914
Les
Połonais
et
les
conflits
socio-ethniques"
©
Copyright
for
the
polish
edition
by
Fundacja
"Pogranicze",
Sejny
1996
Opracowanie
graficzne:
Cezary
Kielar
Korekta:
Janina
Zgrzębska
Na
okładce:
L.M.
Żemczużnikow
Muzyk
na
szlaku
ISBN
83-901303-8-6
Wydawca:
Fundacja
"Pogranicze",
Sejny
Biuro:
16-400
Suwałki,
ul.
Kościuszki
71
tel./fax
087.666587
Druk:
HELDRUK,
82-200
Malbork,
ul.
Partyzantów
3
tel./fax
(055)
72 74
02
WPROWADZENIE
7
lutego
1992
roku
Francja
podpisała
traktat
o
przyjaźni
z
Rosją
“przyjmując
do
wiadomości,
że
Federacja
Rosyjska
jest
państwem
powstałym
ze
Związku
Sowieckiego...
i
uznając
istnienie
Wspólnoty
Niezależnych
Państw”.
Francuscy
dyplomaci
nie
dostrzegli
w
powyższych
formułach
contradictio
in
adjecto.
Ja­
ki
bowiem
typ
niezależności
Francja
przypisuje
Ukrainie
otwierając
w
Kijowie
ambasadę,
skoro
za
jedynego
dziedzica
imperium
uznaje
wyłącznie
Rosję?
Czyż­
by
francuscy
mężowie
stanu,
umieszczając
traktat
o
przyjaźni
w
polu
“tradycji”
francusko-rosyjskiego
traktatu
z
roku
1892
zapomnieli,
że
złoto
i
“rosyjska
po­
życzka”
udzielona
Rosji
przez
Francję
stała
się
bardzo
podejrzaną
formą
popie­
rania
najbardziej
znienawidzonej,
zachowaczej,
ksenofobicznej
i
antysemickiej
autokracji
w
Europie?
W
roku
1919
odstąpiliśmy
pod
wpływem
Dmowskiego
od
pomysłów
popierania
niepodległości
Ukrainy.
Francuska
ignorancja
w
spra­
wach
dotyczących
realiów
i
aspiracji
Europy
Wschodniej
zawiera
w
sobie
coś
nieprzezwyciężalnego.
Konieczna
wydaje
się
zatem
próba
odtworzenia
niektórych
realiów
rosyjskie­
go
imperium
sprzed stu
lat
dla
lepszego
zrozumienia
natury
i
ciągłości
rosyj­
skiego
imperializmu
oraz
dla
wzbogacenia
wiedzy
historycznej.
W
celu
uchwy­
cenia
całej
złożoności
rosyjskiego
imperium
należy
zrezygnować
z
optyki
“ro-
syjskocentrycznej”
tak
charakterystycznej
dla
większości
rozpraw
napisanych
na
Zachodzie.
Zdaję
sobie
sprawę,
że
w
ciągu
stulecia
zmieniło
się
wiele.
Rosyj­
ski
imperializm
musiał
zmagać
się
ówcześnie
z
przeciwnikiem,
który
teraz
prze­
stał
istnieć
w
zachodnich
prowincjach
dawnego
imperium:
z
Polakami,
którzy
dominowali
ekonomicznie
i
społecznie
na
Ukrainie
od
400
lat
posługując
się
równie
siłowymi
metodami.
Niniejsza
książka
dotyczy
ostatniego
okresu
polskiej
obecności
na
Ukrainie
prawobrzeżnej.
Po
napisaniu
książki
zatytułowanej
Lumieres
et
Socićtć
en
Europe
de
lEst
1803-1832,
Lille-Paris
1977
(przekład
polski:
Szkolnictwo
polskie
na
ziemiach
litewsko-ruskich
1803-1832,
T.
I:
Uniwersytet
Wileński,
T.II:
Szkoły
podstawo­
we
i średnie,
Rzym-Lublin
1991),
w
której
starałem
się
przedstawić
kulturalną
obecność
i
umacnianie
polskich
wpływów
w
dziewięciu
litewskich,
białoru­
skich
i
ukraińskich
prowincjach
zabranych
Rzeczypospolitej
na
skutek
rozbio­
rów,
postanowiłem
zbadać,
w
jaki
sposób
szlachta
polska
na
Ukrainie,
wzięta
w
dwa
ognie
przez
chłopstwo
ukraińskie
i
przez
carski
aparat
ucisku,
opierała
się
wynarodowieniu
i
wydziedziczeniu.
Wynikiem
mych
studiów
stała
się
książ­
ka:
Le
Noble,
le
serf
et
le
revisor.
La
noblesse
polonaise
entre
le
tsarisme
et
les
masses
ukrainiennes,
Paris
1985
(przekład
polski:
Polacy
na
Ukrainie
1831-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin