T. 5 Si - Z.pdf

(68046 KB) Pobierz
ILUSTROWANA
ENCYKLOPEDIA
TRZASKI,
EVERTA
I
MICHALSKIEGO
ILUSTROWANA
ENCYKLOPEDIA
TRZASKI,
EVERTA
I
MICHALSKIEGO
Z
WIELOMA
MAPAMI,
TABLICAMI
I
ILUSTRACJAMI
W
TEKŚCIE
OPRACOWANA
POD
REDAKCJĄ
Dra
STANISŁAWA
LAMA
TOM
PIĄTY
Si-Z
NAKŁADEM
KSIĘGARNI
TRZASKI,
EYERTA
I
MICHALSKIEGO
WARSZAWA,
KRAKOWSKIE-PRZEDMIEŚCIE
NR.
15
GMACH
HOTELU
EUROPEJSKIEGO
Si
WSZYSTKIE
PRAWA
ZASTRZEŻONE
TRZASKA,
EVERT
i
MICHALSKI,
SP,
AKC.
WARSZAWA
PRAWA
AUTORSKIE
NA
AMERYKĘ
ZASTRZEŻONO
NA
PODSTAWIE
PROKLAMACJI
PREZ.
ST.
ZJED.
AM.
PÓŁN.
z
d.
16/11
1927
(DZ.
URZ.
RZPL.
POL.
NR.
12
z
r.
1927)
COPYRIGHT
1928
BY
TRZASKA,
EYERT
&
MICHALSKI
SKŁADANO
I
ODBITO
TEKST
ORAZ
CZARNE
TABLICE
W
DRUKARNI
NARODOWEJ
W
KRAKOWIE
KLISZE
I
MAPY
CZĘŚCIOWO
WYKONANO
WEDŁUG
»BROCKHAUS
HANDBUCH
DES
WISSENS
IN
VIER
BANDEN
U
F.
A.
BROCKHAUSA
W
LIPSKU
INNE
U
»HELIOSA«
W
WARSZAWIE
*
Si,
symbol
chemiczny
pierwiastka
krzemu
(Silicium).
Si,
w
muzyce
nazwa
siódmego
stopnia
gamy,
urobiona
z
początkowych
liter
stów
Sancte-Jo-
hanes
(hymn
Gwidona
z
Arezzo);
zastąpiła
da­
wne
b.
ąuadratum
czyli
h.
Si
(tac.),
jeżeli.
Si
augur
augurem...
(tac.),
gdy
augur
spot­
ka
augura...;
wyrażenie
przypisywane
Katonowi
o
wróżbitach,
którzy
przy
spotkaniu
śmieją
się
ze
siebie.
Si
Deus
nobiscum,
quis
contra
nos?
(tac.),
jeżeli
Bóg
z
nami,
któż
przeciw
nam?
Słowa
św.
Pawła
w
liście
do
Rzymian
(VIII.
31).
Si
duo
iaclunt
idem,
non
est
idem
(tac.),
jeżeli
dwaj
robią
to
samo,
to
nie
jest
to
samo.
Si
fabuła
vera
(tac.),
jeżeli
prawdą
jest,
co
mówią.
Si
finis
bonus,
laudabile
totum
(tac.),
jeśli
zakończenie
jest
dobre,
chwalebna
jest
całość.
Si
fractus
illabatur
orbis...
(tac.),
choćby
się
cały
świat
rozpadał...
(człowiek
uczciwy
pozo­
stanie
niewzruszony);
cytata
z
Horacego.
Si
parva
licet
componere
magnis
(łac.),
je­
żeli
wolno
porównywać
rzeczy
małe
z
wiel-
kiemi.
Si
tacuisses,
phiiosophus
mansisses
(łac.),
gdybyś
byt
milczał,
pozostałbyś
filozofem.
.
Si
vis
me
flere,
dolendum
est
primum
ipsi
tibi
(łac.),
jeżeli
chcesz,
bym
plakat,
sam
mu­
sisz
cierpieć
przedtem;
rada
dla
poetów,
by
pisali,
przejęci
sami
uczuciem,
jeśli
je
chcą
wzbudzić
w
czytelnikach
(Horacy).
Si
yis
pacem,
para
bellum
(łac.),
jeżeli
pragniesz
pokoju,
szykuj
się
do
wojny.
Si
yis
yincere,
disce
pati
(łac.),
jeśli
chcesz
zwyciężyć,
naucz
się
cierpieć.
Sialkot,
ni'
w
p^n-
Pendżabie
(Indje
bryt.).
64.900
mieszk.;
miejsce
pielgrzymek.
Sialolity
czyli
p
t
y
a
1
o
1
i
t
y,
kamienie
śli-
niankowe,
twór
patologiczny;
składają
się
z
fo­
sforanów
wapnia,
magnezu
i
żelaza,
kształt
ma­
ją
wrzecionowaty;
umiejscawiają
się
w
przewo­
dach
wyprowadzających
większych
gruczołów
ślinowych.
Powodować
mogą
zastój
śliny.
Po-
wstają
jako
następstwo
zmian
zapalnych
w
śli­
niankach.
Sialon
(greek.),
ślina.
Sian
albo
Singan-fu,
stoi.
prow.
Szensi
(Chi­
ny
płn.),
900.000
mieszk.
Siano,
pasza
z
traw
łąkowych
lub
innych
roślin
pastewnych,
zachowana
na
pożywienie
dla
inwentarza.
S.
powstaje
przez
przesusze­
nie
pokosów,
gromadzenie
ich
w
wały,
ukła­
danie
w
kopice;
suszenie
s.
odbywać
się
mo­
że
na
tzw.
rogalach,
koźlinach
i
ostrzenkach,
co
jest
nawet
bardziej
celowe,
gdyż
s.
nie
u-
lega
kruszeniu
względnie
gniciu,
które
wystę­
puje
przy
suszeniu
na
pokosach.
Rośliny
trud­
no
schnące,
prasowane
w
większych
ilościach
dają
tzw
s.
brunatne;
najpospolitsze
jest
s.
łąkowe,
a
najlepsze
jego
gatunki
pocho­
dzą
z
łąk
górskich
i
żyznych
nizin.
Drugi
pokos
daje
tzw.
potraw
lub
otawę.
Siano
tzw.
kwaśne
(z
łąk
błotnistych)
nie
nadaje
się
do
żywienia
zwierząt,
gdyż
wywołuje
cho­
roby
przewodu
pokarmowego
i
moczowego.
Wartość
s.
zależna
jest
od
gleby,
nawozu
łąk,
pory
sprzętu
i
jego
sposobu
oraz
rodzaju
ro­
ślin,
które
wchodzą
w
skład
pokosu.
Siara,
ob.
k
o
1
o
s
t
r
u
m.
Siarczan
magnezu,
ob.
gorzka
sól.
Siarczana
wątroba,
mieszanina
siarczku
po­
tasu
(K2S)
i
wielosiarczków
potasowych
(np.
K2S5
i
in.),
otrzymywana
przez
prażenie
potażu
z
węglem
i
siarką;
barwa
brunatno-czerwona;
stosowana
w
lecznictwie.
Siarczane wody
mineralne,
wody
mineralne,
zawierające
znaczniejsze
ilości
siarkowo­
doru,
H2S
(przynajmniej
0,01
gr.
w
10
li­
trach
wody).
Ponadto
zawierają
siarczany
so­
du,
potasu,
wapnia
i
magnezu.
Stosowane
są
jako
woda
do
picia
(działanie
przeczyszczają­
ce)
oraz
jako
kąpiele
(działanie
drażniące
na
skórę,
przyśpieszanie
przemiany
materji).
Większość
wód
s.
są
to
cieplice.
W
Polsce
są
tylko
źródła
zimne:
Busk,
Solec,
Truska-
wiec,
Lubień,
Krzeszowice,
Swoszowice,
Nie-
mirów.
Siarczany,
sole
kwasu
siarkowego
(H2
SCh),
który,
jako
kwas
dwuwartościowy,
daje
dwa
szeregi
soli:
obojętne
czyli
normalne
—
XaSOł
oraz
kwaśne
XliSCh.
S„
z
wyjątkiem
siar­
czanów
strontu,
radu,
baru
i
ołowiu,
są
roz­
puszczalne
w
wodzie.
Siarczany
eter,
nieprawidłowa
nazwa
eteru
etylowego
(ob.
etery);
nazwa
ta
pochodzi
od
sposobu
otrzymywania
eteru
etylowego
przez
działanie
kwasu
siarkowego
na
alkohol
etylowy.
Siarczany
kwas,
nieużywana
obecnie
nazwa
kwasu
siarkowego.
1
<4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin