nerwica-lekowa-i-fobie.pdf

(2765 KB) Pobierz

Nerwica lękowa

i fobie

Jak radzić sobie z problemami

i jak rozmawiać o nich z bliskimi

www.zdrowiewpraktyce.pl

Nerwica lękowa i fobie. Jak radzić sobie z problemami i jak rozmawiać o nich z bliskimi

Wstęp

Coraz więcej osób zaczyna cierpieć na zaburzenia lękowe, czyli nerwice. Można wręcz powiedzieć, że za-

burzenia te stały się zmorą cywilizacji.

Naukowcy dowiedli, że lęk towarzyszący nerwicy nie jest pojęciem czysto psychologicznym, ale odzwier-

ciedla też pewne zaburzenia funkcji mózgu. W wyniku dalszych badań okazało się, że zmiany w mózgu

u chorych z nerwicą są podobne do tych charakteryzujących depresję. A główną cechą różnicującą obie

choroby jest ich nasilenie i przebieg.

Niestety, do tej pory nie wiadomo, co jest przyczyną zaburzeń lękowych, jednak można przypuszczać, że

na ich występowanie ma wpływ styl naszego życia. Zmaga się z nimi coraz więcej ludzi młodych, którzy nie

potrafią sprostać wymogom czasów.

Dlatego warto sobie w porę pomóc, pójść do psychologa lub psychiatry. Mimo że zaburzenia lękowe nie

należą do chorób ciężkich, pogarszają jakość życia, czasem towarzyszą lub prowadzą do innych zaburzeń

psychicznych, np. depresji, więc należy je leczyć.

Problem zaburzeń lękowych przybliża właśnie ta publikacja. Czym są zaburzenia lękowe, jakie można wy-

różnić ich rodzaje, jakie są dostępne terapie i jak to wygląda w Polsce, dowiesz się z tego e-booka.

Życzymy inspirującej lektury

Zespół Zdrowia w praktyce

SP IS TREŚ CI

WPROWADZENIE

CZYM SIĘ RÓŻNI STRACH OD LĘKU

RODZAJE ZABURZEŃ LĘKOWYCH

RODZAJE LECZENIA

MOŻLIWOŚCI I DOSTĘP DO LECZENIA W POLSCE

JAK MOŻNA POMÓC OSOBIE ZMAGAJĄCEJ SIĘ Z ZABURZENIAMI LĘKOWYMI

O autorce

STOPKA REDAKCYJNA

ISBN:

E-book nr:

Wydawnictwo:

Adres:

Kontakt:

NIP:

Nr rejestrowy BDO:

Numer KRS:

978-83-269-8174-6

2ZM3

Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a

Telefon 22 518 27 22, faks 22 617 60 10, e-mail: cok@wip.pl

526-19-92-256

000008579

0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy

XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2019

Nerwica lękowa i fobie. Jak radzić sobie z problemami i jak rozmawiać o nich z bliskimi

WPROWADZENIE

Zaburzenia lękowe, potocznie nazywane nerwicami,

są, obok zaburzeń afektywnych, czyli depresji, najczę-

ściej występującymi zaburzeniami psychicznymi. Cier-

pi na nie przynajmniej raz w ciągu swojego życia aż od

15 do 20% ludzi, chorują dzieci, młodzież i dorośli, czę-

ściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Co różni za-

burzenia lękowe od zwykłego strachu? Strach jest natu-

ralnym stanem emocjonalnym, racjonalną i niezbędną

do przetrwania człowiekowi reakcją obronną organi-

zmu na obiektywnie zagrażający bodziec, na przykład

agresywnego psa na ulicy czy niedźwiedzia stojącego

na naszej drodze w lesie. Na widok czegoś, co jest dla

nas realnym niebezpieczeństwem, w mózgu zacho-

dzi wiele reakcji mających na celu obronę organizmu.

W sytuacji zagrożenia nie ma czasu na rozważenie „za”

i „przeciw” oraz zdecydowanie, co będzie w danej sytu-

acji dla nas najlepsze. Ta decyzja musi zapaść w ułamku

sekundy. Dlatego nasz mózg, biorąc pod uwagę wszyst-

kie okoliczności sytuacji, oceniając naszą szansę, decy-

duje w pewnym sensie za nas, czy lepiej uciekać, wal-

czyć czy zastygnąć w bezruchu. Boimy się, bo strach

nas mobilizuje do określonego działania i ratuje nasze

zdrowie lub życie. W przypadku lęku nasze odczucia

płynące z ciała są bardzo podobne do tych, które od-

czuwamy, kiedy się czegoś boimy. Serce zaczyna bić

szybciej, pocimy się, napinają nam się mięśnie, może-

my odczuwać mrowienie lub drżenie, oddech staje się

szybki i płytki.



CZYM SIĘ RÓŻNI STRACH OD LĘKU

Strach przeżywamy, kiedy coś naprawdę nam za-

graża, lęk natomiast jest emocjonalną reakcją na bo-

dziec neutralny, czyli na sytuację, która nie jest dla

nas niebezpieczna i nie wymaga wyzwolenia auto-

matycznej reakcji naszego mózgu, a jednak tak się

dzieje. Kiedy lęk jest nieracjonalny, nieadekwatny

i niewspółmierny do sytuacji, znacząco utrudnia lub

uniemożliwia normalne funkcjonowanie oraz jest

źródłem cierpienia psychicznego, możemy mówić

o zaburzeniach lękowych. Istnieje kilka rodzajów tych

zaburzeń, jednak są pewne cechy wspólne, określo-

ne objawy, które łączą je wszystkie. Należą do nich:

• nadmierne odczuwanie lęku w sytuacjach nieza-

grażających,

• wzmożona czujność na sytuacje lękowe,

• uczucie zagrożenia i niepokoju

• nerwowość i drażliwość.

Ponadto problemy z koncentracją i pamięcią, zmęcze-

nie bez fizycznej przyczyny, trudności w relaksowaniu się

oraz odpoczywaniu. Zaburzeniom lękowym towarzyszą

także objawy somatyczne, czyli płynące z ciała. Należą

do nich: stałe napięcie mięśni, problemy z zasypianiem

i częste wybudzanie, bóle różnych części ciała, głów-

nie głowy i żołądka, kołatanie serca, uczucie duszności,

szybki i płytki oddech, uderzenia gorąca, ucisk w gardle

lub klatce piersiowej, nadmierna potliwość, drżenie lub

mrowienie w różnych częściach ciała.



Nerwica lękowa i fobie. Jak radzić sobie z problemami i jak rozmawiać o nich z bliskimi

RODZAJE ZABURZEŃ LĘKOWYCH

GAD – NAJPOWSZECHNIEJSZE ZABURZENIE

Do najbardziej rozpowszechnionych zaburzeń lę-

kowych należy zespół lęku uogólnionego (ang. gene-

ralized anxiety disorder, GAD). Osobę chorującą na to

zaburzenie charakteryzuje stałe odczuwanie lęku zwią-

zanego z codziennymi wydarzeniami i trudnościami,

którego źródłem nie jest żadna konkretna sytuacja czy

obiekt. Zamartwia się sprawami, które mogłyby przy-

trafić się jej lub bliskim jej osobom. Towarzyszy jej stałe

napięcie, nerwowość, uczucie zagrożenia, drażliwość

oraz wewnętrzny niepokój utrudniający podejmowanie

codziennych aktywności i niemożliwy do opanowania.

Chory może także odczuwać liczne objawy somatycz-

ne: bóle głowy, brzucha, nadmierne pobudzenie, na-

pięcie mięśni czy mdłości.

FOBIE

Zaburzenia lękowe występują także w postaci fobii,

które różnią się od siebie źródłem odczuwanego lę-

ku, czyli tym, czego dana osoba się boi. Tutaj wyróż-

nić możemy: fobię społeczną, agorafobię oraz fobie

specyficzne, w psychologii i psychiatrii nazywane izo-

lowanymi. Fobia społeczna jest lękiem odczuwanym

w sytuacjach społecznych. Osoba z fobią społeczną

obawia się znalezienia w centrum uwagi, zachowania

się w sposób kompromitujący lub kłopotliwy. Innymi

słowy, boi się ośmieszenia lub oceny ze strony innych

ludzi. Aby zminimalizować odczuwany lęk, unika sy-

tuacji społecznych, nie tylko tych, w których mogłaby

bezpośrednio narazić się na ośmieszenie, jak wystą-

pienia, ale także jedzenia w miejscach publicznych,

rozmawiania w grupach ludzi w szkole lub pracy czy

spotkań towarzyskich. W skrajnych przypadkach fobii

społecznej lęk może być tak silny, że chorzy w ogóle

nie opuszczają swojego domu. W sytuacjach odczu-

wanych jako zagrażające osoba chora czerwieni się,

poci, dygocze, może mieć mdłości.

AGORAFOBIA

Agorafobia to lęk przed tłumem, miejscami pu-

blicznymi, środkami komunikacji, samotnym podró-

żowaniem lub podróżowaniem z dala od domu, czyli

przed znalezieniem się w miejscu lub sytuacji, z któ-

rych ucieczka może być trudna (lub kłopotliwa) al-

bo w których pomoc może nie być dostępna. Chory

boi się, że zemdleje, dostanie zawału serca, zostanie

uwięziony, straci kontrolę lub wydarzy się inna przy-

kra albo katastroficzna w skutkach sytuacja. Strach

Nerwica lękowa i fobie. Jak radzić sobie z problemami i jak rozmawiać o nich z bliskimi

powoduje intensywne unikanie tych miejsc, a na samą

myśl o opuszczeniu miejsca, w którym czuje się bez-

piecznie, odczuwa objawy somatyczne.

Specyficzne postacie fobii dotyczą konkretnych rze-

czy, zdarzeń lub sytuacji wywołujących nieadekwatny

lęk. Do najczęściej występujących należą: zwierzęta,

np. ptaki czy owady, wysokość, małe, ciasne, zamknię-

te pomieszczenia takie jak windy czy tunele, siły przy-

rody, na przykład burza lub woda, a także krew, leka-

rze, zastrzyki czy szpitale.

NATRĘCTWA

Lęk może również objawiać się w postaci kompul-

sji i obsesji, czyli czynności przymusowych i natręt-

nych myśli. Chorzy na zaburzenia obsesyjno-kompul-

syjne odczuwają przymus wykonywania określonych

czynności, których zaniechanie wiąże się z uczuciem

silnego niepokoju i nadchodzącej katastrofy. Najczę-

ściej obsesje dotyczą bakterii i brudu, co wiąże się

z nadmiernym dbaniem o higienę, np. obsesyjnym

myciem rąk czy unikaniem dotykania klamek w miej-

scach publicznych z obawy przed ubrudzeniem, bez-

pieczeństwa – sprawdzaniem, czy zamknąłem drzwi

lub zakręciłem gaz, potrzebą regularności lub syme-

trii – ustawianie przedmiotów w określony sposób,

według jakiegoś schematu. Chorzy mogą również

doświadczać natrętnych, powracających myśli, które

mogą dotyczyć sfery religijnej, moralności lub śmier-

ci. Obsesje i kompulsje w znaczący sposób zaburza-

ją normalne funkcjonowanie nie tylko z powodu do-

świadczanych w związku z nimi emocji, ale także przez

to, że zwykle zajmują większość dnia, uniemożliwiając

wykonywanie czynności dnia codziennego.

ZABURZENIE STRESOWE POURAZOWE

Szczególną formą nerwicy jest zaburzenie stresowe

pourazowe (ang. posttraumatic stress disorder, PTSD).

Zaburzenie to powstaje na skutek silnego stresu spo-

wodowanego obiektywnie traumatycznym wydarze-

niem, które przekracza możliwości poradzenia sobie

z nim, np. wypadki komunikacyjne, katastrofy natural-

ne, działania wojenne, gwałt, napaść czy porwanie.

Osoba, która brała udział lub była świadkiem szcze-

gólnie przerażającego wydarzenia, może doświadczać

wielu nieprzyjemnych objawów. Wydarzenie to może

powracać w pamięci tej osoby w postaci tzw. flash-

backów – przebłysków i „żywych wspomnień”, a tak-

że w postaci koszmarów nocnych oraz silnego lęku

w przypadku zetknięcia się z czymś, co przypomina

o zdarzeniu np. osobą albo miejscem. Osoby zmaga-

jące się z PTSD zwykle unikają sytuacji, które mogłyby

przypominać o traumie, mogą być zdezorientowani,

drażliwi i wybuchowi, reagować nadmiernie na zasko-

czenie.



nerwica-lekowa-i-fobie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: