!Bystron J S_Megalomania narodowa.pdf

(73058 KB) Pobierz
ďan Stanislaw Bystroń
MEGALOMANIA
NARODOWA
Na okładce portret Damiana Tyszkiewicza, pędzla nieznanego malarza z XVIII w.
Okładkę i strony tytułowe projektował:
Jeizy Rozwadowski
Redaktor:
Barbara Tarasiewicz
Korekta:
Ewa Dmowska
Teresa Steinhagen
Redaktor techniczny:
Krzysztof Krempa
Na podstawie edycji Towarzystwa Wydawniczego „Rój"
z 1935 roku
© Copyright by Wydawnictwo „Książka i Wiedza", Warszawa 1995
Wydawnictwo „Książka i Wiedza"
Warszawa 1995
Obj. ark. druk. 11,75
Skład: Computext - DTP, Pabianice, ul. Cisowa 15
Druk i oprawę wykonała Drukarnia Okręgowego Przedsiębiorstwa
Geodezyjno-Kartograficznego „OPeGieKa" w Elblągu ul. Tysiąclecia 11
Trzynaście tysięcy dwieście pięćdziesiątą publikacja
„KiW"
PRZEDMOWA
Słowo megalomania, czyli „przesadne i nieuzasadnione przekonanie o wła-
snej wartości ze skłonnością do przeceniania swoich możliwości i swego zna-
czenia", wywodzi się z języka greckiego, gdzie znaczyło dosłownie „szaleń-
stwo wielkości" (od
megaleios
„wielki, wspaniały" i
mania
„szaleństwo, pa-
sja"). Profesor Jan Stanisław Bystroń wyprowadza
megalomanią
z pojęcia
wiary we własne siły, jednakże wiary wypaczonej, patologicznej. We wstę-
pie do prezentowanej książki pisze: „Wiara we własne siły jest koniecznym
warunkiem powodzenia zarówno dla jednostek, jak i dla całych grup spo-
łecznych (...) Od realnej oceny łatwo jednak przejść do przeceniania samego
siebie, do idealizacji grupy, a więc do megalomanii osobistej i społecznej".
Prowadzi to do imperializmu. „W miarę coraz to większego zaślepienia stop-
niowo zaczyna upadać kultura, a państwo idzie ku kataklizmowi". I dalej:
„Stąd też może nie od rzeczy będzie przypomnienie pewnej liczby faktów i
zwrócenie uwagi na kilka zagadnień łączących się ze zjawiskiem megaloma-
nii narodowej, zwłaszcza że w Polsce zjawia się ona w najrozmaitszych for-
mach od czasów najdawniejszych aż po dziś dzień". Spostrzeżenia te są ak-
tualne i w chwili obecnej, tj. po sześćdziesięciu latach od ukazania się
Mega-
lomanii narodowej.
Zanim przedstawimy bardziej szczegółowo wznawianą książkę profesora,
przypatrzmy się bliżej jej autorowi. Jan Stanisław Bystroń urodził się 20 gru-
dnia 1892 roku w Krakowie, zmarł 18 listopada 1964 roku w Warszawie w
wieku 72 lat. Studiował w Krakowie, Paryżu i Wiedniu, habilitował Się w roku
1918 na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w roku następnym objął katedrę etno-
logii na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1925—1934 wykładał w Uni-
wersytecie Jagiellońskim, także jako kierownik katedry etnologii; od roku 1934
(również po wojnie) kierował katedrą socjologii w Uniwersytecie Warszaw-
skim. W roku 1938 otrzymał Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury, a
w 1952 roku — członkostwo tytularne PAN. W roku 1949 z powodu choroby
wycofał się z czynnego życia naukowego.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin