O naturze badan naukowych - Sady, Wojciech.pdf

(1296 KB) Pobierz
Wojciech Sady
O NATURZE BADAŃ NAUKOWYCH
Spis treści
WSTĘP
Rozdział I.
KOLEKTYWY MYŚLOWE, STYLE MYŚLOWE I
PROBLEM DEMARKACJI
1. Obraz podmiotu jako bytu zamkniętego a narodziny i upadek kantyzmu
2. Okres degeneracji: empiryzm logiczny i falsyfikacjonizm
3. Ku obrazowi podmiotu jako bytu otwartego
4. Naukowe kolektywy myślowe
5. Elementy czynne i elementy bierne stylu myślowego
6. Narodziny naukowego stylu myślowego i faktów naukowych
7. Jak kolektyw myślowy wytwory swojej fantazji przeobraża w
„rzeczywistość”?
8. Niewspółmierność stylów myślowych
9. Jaką klasyfikację zdań sugeruje teoria stylów myślowych Flecka?
10. Pytanie o kryteria naukowości stylu myślowego
Rozdział II.
O NARODZINACH FIZYKI W XVII W. I O TYM, CO
UCZYNIŁO JĄ
NAUKOWĄ
1. Dlaczego
Rozmowy i dowodzenia matematyczne
Galileusza są naukowe,
a
Świat albo Traktat o świetle
Kartezjusza nie?
2. Tło historyczne: Arystotelesowskie zasady ruchów, teoria impetusu i
zasada ruchów
„bezwładnych”
3. Heliocentryzm a potrzeba nowej fizyki
4. Bezwładność kołowa czy bezwładność prostoliniowa?
5. Jakie zjawiska bada Kartezjusz, a jakie Galileusz?
6.
Komentarz metodologiczny:
naturalizm
Świata
i jego protonaukowy
charakter
7.
Komentarz metodologiczny:
jak być dobrym naukowcem?
8. Isaac Newton: na hipotezy w nauce miejsca nie ma
9.
Uwaga polemiczna:
empiryści logiczni i Popper o nieistnieniu logiki
odkrywania
10. Droga Newtona do prawa grawitacji
11. Racjonalna rekonstrukcja rozumowań wiodących do prawa grawitacji
12.
Komentarz metodologiczny:
indukcja, ale z czego?
Rozdział III.
ODKRYWANIE ELEKTRONU
1. Obraz świata fizyków I połowy XIX w.
2. Pierwsze badania nad promieniami katodowymi
3. Zmiany w obrazie świata fizyków w połowie XIX w.
4. Dalsze badania nad promieniami katodowymi
5.
Komentarz metodologiczny:
obraz świata a hipotezy naukowe
6. Strumienie naelektryzowanych cząstek czy fale w eterze?
7. Jak Röntgen
odkrył
promienie X?
8.
Komentarz metodologiczny:
dlaczego odkrycie Röntgena było
naukowe?
9. Dalsze systematyczne, i dlatego naukowe, badania nad promieniami X
10. Wyłanianie się nowej postaci i początkowy opór przed nią
11. J. J. Thomson odkrywa elektron
12.
Komentarz metodologiczny:
odkrycie naukowe jako niekończący się
proces
13. Badania nad elektronem w latach 1897-1902
1
Rozdział IV.
JAK I DLACZEGO W FIZYCZNYM OBRAZIE ŚWIATA
POJAWIŁY SIĘ
KWANTY?
1. Odwracalność w czasie procesów mechanicznych
2. Nieodwracalność w czasie procesów cieplnych
3. Początki kinetyczno-korpuskularnej teorii ciepła
4.
Komentarz:
nie ma królewskiej drogi do zrozumienia historycznego
rozwoju nauki
5. Pierwsze badania nad termicznym promieniowaniem ciał
6. Kinetyczna teoria ciepła Boltzmanna a paradoks Loschmidta
7. Reakcja Boltzmanna: ku czysto statystycznej analizie zjawisk cieplnych
8. Max Planck odrzuca atomizm
9. Ku eksperymentalnemu i teoretycznemu wyznaczeniu funkcji Kirchhoffa
10. Planck przyjmuje techniki statystyczne i „wyprowadza” prawo Wiena
11. Eksperymentatorzy kwestionują słuszność prawa Wiena
12. Planck, na podstawie pomiarów Rubensa, poprawia prawo Wiena
13. Planck stosuje Boltzmannowską definicję entropii – i wprowadza kwanty
do fizyki
14.
Komentarz metodologiczny:
nowe idee na przecięciu różnych stylów
myślowych
15. Badania nad elektronami, promieniami X i α oraz strukturą atomów
krzyżują się ze sobą i
łączą z ideami kwantowymi
16. Model atomu wodoru Bohra
17.
Komentarz metodologiczny:
sytuacje odkryciogenne a szansa na sukces
ZAKOŃCZENIE
1. Zasady racjonalności naukowej
2. O mechanizmie rewolucji naukowych
3. Naukowy obraz świata: obiektywny czy społecznie skonstruowany?
BIBLIOGRAFIA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin