Życie polskie w XIX wieku - Stanisław Wasylewski.pdf

(7645 KB) Pobierz
Spis treści
JANUSZ TAZBIR Opus vitae Stanisława Wasylewskiego
UWAGI WYDAWNICZE
Od autora
ROZDZIAŁ PIERWSZY Jeszcze Polska nie umarła
ROZDZIAŁ DRUGI Osiągnięcia i klęski epoki Księstwa
ROZDZIAŁ TRZECI Czasy Królestwa Kongresowego 1815-1830
ROZDZIAŁ CZWARTY Naród w klatce Świętego Przymierza
ROZDZIAŁ PIĄTY Tułactwo obejmuje ster
ROZDZIAŁ SZÓSTY Ubiory – przybory – amulety
ROZDZIAŁ SIÓDMY Rozumni szałem
ROZDZIAŁ ÓSMY Kobieta w walce
ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Romantyczna miłość i kobieta
ROZDZIAŁ DZIESIĄTY Teatr
ROZDZIAŁ JEDENASTY Muzyka
ROZDZIAŁ DWUNASTY Od Orłowskiego do Matejki
ROZDZIAŁ TRZYNASTY Literatura
ROZDZIAŁ CZTERNASTY Czasopisma, książki, wydawcy
ROZDZIAŁ PIĘTNASTY Różnice dzielnicowe i Niemcy na ziemiach naszych
ROZDZIAŁ SZESNASTY Obyczaje i sztuka ludu
ROZDZIAŁ SIEDEMNASTY Walka o zniesienie pańszczyzny
ROZDZIAŁ OSIEMNASTY Życie i fanaberie magnatów
ROZDZIAŁ DZIEWIĘTNASTY Zamki, pałace, salony, dworki
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY Przeciw ideałom i w zgodzie z nimi
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIERWSZY Miasta i mieszczaństwo
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY DRUGI Emigracja przymusowa i zarobkowa
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY TRZECI Nowości XIX wieku w obyczajach
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY CZWARTY Komunikacja i oświetlenie
ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIĄTY Ogrody i cmentarze
Zamknięcie
STANISŁAW SŁAWOMIR NICIEJA Casus Stanisława Wasylewskiego
PRZYPISY
Obrazy
Przypisy
Opra​co​wa​nie gra​ficz​ne: An​drzej Ba​rec​ki
Wy​bór ilu​stra​cji: Ma​ciej By​li​niak
In​deks: Ja​nusz Ta​zbir
Zdję​cie na ob​wo​lu​cie: Mi​le​na Zyga, ZA ZA Stu​dio
Ilu​stra​cja na okład​ce: Uro​czy​sty wjazd Mi​cha​ła Ka​zi​mie​rza Ra​dzi​wił​ła do Rzy​mu w 1679 r. Ry​su​nek Ste​fa​na Del​la
Bel​li
Ma​te​riał ilu​stra​cyj​ny zo​stał za​czerp​nię​ty z na​stę​pu​ją​cych ksią​żek i źró​deł: Wła​dy​sław Ło​ziń​ski, Po​
lni​sches Le​b en in
ver​g an​g e​n en Ze​iten, Georg Mül​
ler, Mo​na​chium; Wła​dy​sław Ło​ziń​ski, Zy​
cie pol​skie w daw​n ych wie​k ach, H. Al​
ten​‐
berg – Gu​bry​no​wicz i Syn, Lwów; Jan Sta​ni​sław By​stroń, Dzie​
j e oby​cza​j ów w daw​n ej Pol​sce, wiek XVI-XVII,
Pań​stwo​wy In​sty​tut Wy​daw​ni​czy, War​sza​wa; Ma​ria i Bog​dan Su​cho​dol​scy, Pol​
ska. Na​ród a sztu​k a, Ar​
ka​dy, War​‐
sza​wa; Po​
la​k ów por​tret wła​sny, red. Ma​
rek Ro​stwo​row​ski, Ar​ka​dy, War​sza​wa; Bi​blio​te​ka Na​ro​do​wa, Bi​blio​te​ka
Uni​wer​sy​te​tu War​szaw​skie​go, ar​chi​wum Wy​daw​nic​twa Iskry
Co​py​ri​ght © by Wy​daw​nic​two ISKRY, War​sza​wa 2006
Wy​da​nie I
ISBN 978-83-244-0289-2
Wy​daw​nic​two ISKRY
ul. Smol​na 11, 00-375 War​sza​wa
e-mail: iskry@iskry.com.pl
www.iskry.com.pl
Przy​go​to​wal​nia: NO​
TUS, War​
sza​wa
Skład wersji elektronicznej:
Virtualo Sp. z o.o.
JANUSZ TAZBIR
Opus vitae
Stanisława Wasylewskiego
Ma​rze​niem nie​mal każ​de​go hu​ma​ni​sty, w sze​ro​kim sło​wa tego zna​cze​niu, jest zo​sta​‐
wie​nie po so​bie „dzie​ła ży​cia” (opus vi​
tae), któ​
re by z jed​nej stro​ny sta​no​wi​ło sumę
jego do​rob​ku, z dru​giej zaś zna​la​zło się w pod​ręcz​nym księ​go​zbio​rze wie​lu po​ko​leń
ba​da​czy. Rów​nież Sta​ni​sła​wo​wi Wa​sy​lew​skie​mu (1885-1953) nie wy​star​cza​ła sła​wa
zna​ko​mi​te​go ese​isty, jaka ota​cza​ła go w la​tach II Rze​czy​po​spo​li​tej. Był po​rów​ny​wa​ny
do Ste​fa​na Zwe​iga i An​dré Mau​ro​is, au​to​rów tak po​pu​lar​nych wów​czas ese​jów o wy​‐
bit​nych po​sta​ciach z róż​nych epok hi​sto​rii
1
. Po​dob​nie i Wa​sy​lew​ski, naj​chęt​niej i naj​‐
czę​ściej pi​szą​cy o ro​man​ty​zmie, się​gał tak​że i do śre​dnio​wie​cza czy – pi​sząc o Ślą​sku
Opol​skim – do dzie​jów naj​now​szych.
O ile jed​nak za​rów​no Zwe​ig, jak i Mau​ro​is nie pró​bo​wa​li nig​dy swo​ich sił na polu
ese​ju, to au​tor książ​ki o mi​ło​ści ro​man​tycz​nej już w 1921 r. za​po​wia​dał wy​da​nie syn​te​‐
zy uka​zu​ją​cej ży​cie pol​skie w XIX wie​ku. Jak twier​dził Zbi​gniew Ja​błoń​ski, jej pierw​‐
sza re​dak​cja była go​to​wa oko​ło 1936 r. Za​pla​no​wa​na na trzy lub czte​ry tomy mia​ła się
uka​zać w zna​nej se​rii Ru​dol​fa We​gne​ra „Cuda Pol​ski”, wy​da​wa​nej w Po​zna​niu. W niej
to zresz​tą Wa​sy​lew​ski ogło​sił książ​kę o Lwo​wie (Po​znań 1931), wzno​wio​ną po sześć​‐
dzie​się​ciu la​tach (Wro​cław 1990).
Hi​sto​ria się wszak​że sprzy​się​gła prze​ciw​ko Wa​sy​lew​skie​mu. Wy​buch II woj​ny
świa​to​wej unie​moż​li​wił nada​nie jego syn​te​zie osta​tecz​ne​go kształ​tu. We wrze​śniu 1939
r. mu​siał opu​ścić Po​znań, po​zo​sta​wia​jąc tam gro​ma​dzo​ną la​ta​mi bo​ga​tą bi​blio​te​kę.
Z niej to przede wszyst​kim czer​pał ma​te​ria​ły do
Ży​cia pol​skie​go w XIX wie​ku.
Nie
mógł więc z nich ko​rzy​stać w la​tach 1941-1946, kie​dy to wła​śnie „Wa​sy​lew​ski po​pra​‐
wiał, zmie​niał, uzu​peł​niał ma​szy​no​pi​sy, przy​go​to​wu​jąc je do dru​ku. Przy​go​to​wań tych
jed​nak nie do​pro​wa​dził do koń​ca”
2
. Nie​do​koń​czo​ny za​rys upo​rząd​ko​wał kon​struk​cyj​nie
Zbi​gniew Ja​błoń​ski, za​opa​tru​jąc książ​kę w bar​dzo ob​szer​ne przy​pi​sy, ka​len​da​rium i in​‐
deks osób. W od​sy​ła​czach spro​sto​wał nie​któ​re po​mył​ki au​to​ra; da​le​ko wię​cej zna​leź​li
ich re​cen​zen​ci książ​ki, któ​ra uka​za​ła się w Kra​ko​wie w 1962 r., a więc w trzy​dzie​ści
lat po roz​po​czę​ciu pra​cy nad Ży​
ciem pol​skim…
O po​dob​ne uzu​peł​nie​nia i spro​sto​wa​nia wzbo​ga​cił Ma​rian Kwa​śny książ​kę Wa​sy​‐
lew​skie​go o Ka​ro​li​nie So​bań​skiej, wy​da​ną po​śmiert​nie w 1959 r. Ła​twym za​da​niem

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin