Dr. Józef Feldman - Dziesięciolecie badań historycznych w Polsce Odrodzonej.pdf

(18427 KB) Pobierz
J
Ó
Z
E
F
F
E
L
D
M
A
N
DZIESIĘCIOLECIE
BADAŃ HISTORYCZNYCH
W POLSCE ODRODZONEJ
K
r
a
k
ó
w
1
9
2
9
o
b
J
Ó
Z
E
F
F
E
L
D
M
A
N
DZIESIĘCIOLECIE
BADAŃ HISTORYCZNYCH
W POLSCE ODRODZONEJ
K
R
A
K
Ó
W
1
9
2
9
ODBITKA Z .PRZEGLĄDU POWSZECHNEGO”.
W
Ji
r.tsa.m
SrbJjotelca Narodowa
Warszawa
D rukarnia .P rzeglądu Powszechnego”.
fl
Dziesięciolecie badań historycznych
w Polsce Odrodzonej.
i.
Zbyt k ró tk i o k re s dzieli nas od chwili w skrzeszenia państw o­
wości polskiej, by m óc ocenić wpływ tego fak tu na historjografję.
D otychczasow y rozwój polskiej myśli historycznej wykazał, że w wyż­
szym m oże stopniu niż gdzieindziej kształtow ała się ona pod
ciśnieniem w ielkich przew rotów dziejowych. W iadom o, jaki wpływ
w ywarły dążenia polityczne doby stanisław ow skiej, n astęp n ie zaś
up ad ek państw a na form ow anie się szkoły naruszew iczow skiej,
ja k z pogrom u 1863 r. w yrosła szkoła historyczna krakow ska.
Za naszych dni m ogliśm y śledzić, .w yraźnie oddziaływ anie wojny
światowej na ew olucję poglądów w spraw ie przyczyn u padku
P olski. N ie ulega też wątpliwości, że fak t ta k przełom ow y, jak
odzyskanie niepodległości, wywrze na rozw ój nauki historycznej
wpływ decydujący. P ow stanie własnego państw a zm ieni zasadniczo
psychologię dziejopisarstw a, sprow adzi przew artościow anie dotych­
czasow ych w artości, stw orzy now e p u n k ty w idzenia i k ry terja,
zepchnie zczasem w cień dom inujące d otąd zagadnienia, wysunie
natom iast na pierw szy plan inne, k tó re staną się osią zain te re­
sowań naukow ych. O b o k tego m om entu ideow o - politycznego
w chodzą w grę nowe w arunki pracy historycznej, jak ie stw orzyło
odzyskanie niepodległości. Zam iast dotychczasow ego gnębienia
i ham ow ania tw órczości naukow ej przez rządy zaborcze, m am y
patronat, roztoczony nad w iedzą historyczną przez w łasne p ań ­
stwo, k tó re użycza jej p oparcia m aterjalnego i au to ry tetu , zw ła­
szcza w sto sun kach m iędzynarodow ych i po p iera bardzo inten-
zywnie, pew ne gałęzie (np. historję wojskowości). P ow stanie sze-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin