Ewangelicy katalog.pdf
(
3101 KB
)
Pobierz
– w 500. rocznicę ogłoszenia tez Marcina Lutra
„Warownym grodem
jest nasz Bóg”
Wystawa i publikacja sfinansowana ze środków Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych
i Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Opolu
Wystawa przygotowana przez Archiwum Państwowe w Opolu
Koncepcja ideowa wystawy:
dr hab. Mirosław Lenart, prof. UO, Aleksandra Starczewska-Wojnar
Wybór i opracowanie materiałów:
Bernadeta Gurbierz, Dorota Kruba-Raczek, Maria Leśniowska,
Aneta Malik, Justyna Sowińska, Aleksandra Starczewska-Wojnar
Konsultacja merytoryczna:
ks. Wojciech Pracki - proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Opolu
dr Grzegorz Joachimiak - Instytut Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego
Patronat honorowy:
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce
Prezydent Miasta Opola
Patronaty medialne
TVP3 Opole, Radio Opole, Gość Niedzielny
Europejskie Dni Dziedzictwa
Redakcja tekstów:
dr Małgorzata Iżykowska
Tłumaczenia tekstów:
dr Małgorzata Blach-Margos
Projekt graficzny:
Mirosław Słomski
Druk:
Drukarnia Sady
Nakład:
500 egzemplarzy
Opole 2017
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce
Prezydent Miasta Opola
– w 500. rocznicę ogłoszenia tez Marcina Lutra
„Warownym grodem
jest nasz Bóg”
Wprowadzenie
ropozycja Archiwum Państwowego w Opolu, mająca na celu przywrócenie pa-
mięci o wspólnotach ewangelickich związanych z Opolszczyzną, sięga do głębi
duchowości ludzi, którzy pozostawili swój ślad w historii naszego regionu, prze-
chowywany pieczołowicie m.in. w zbiorach archiwalnych. Przewodnia idea eks-
pozycji, zawarta w pierwszych słowach hymnu ułożonego przez Marcina Lutra:
„Warownym grodem jest nasz Bóg”, odwołuje się do militarnych skojarzeń, cha-
rakterystycznych dla epoki zdominowanej przez ludzi parających się rzemiosłem
wojskowym. Przede wszystkim jednak słowa te osadzone są mocno w tekstach
biblijnych, gdzie poszukuje się wciąż odpowiedzi na pytania o to, w jaki sposób
bezpiecznie przejść przez życie w nadziei na osiągnięcie zbawienia. Dlatego też
w czasach ożywionych sporów teologicznych bardzo popularne było plastyczne
przedstawienie rycerza dającego odpór przeciwnikom, atakującym go w alegoryzo-
wanych postaciach: diabła, grzechu, śmierci, ciała i świata. Obraz ten nawiązywał
do opisu armatury zabezpieczającej człowieka przed złem, którą obrazowo przed-
stawił św. Paweł w 6 Rozdziale Listu do Efezjan:
weźcie całą zbroję Bożą, abyście mogli stawić opór w dniu złym i, doko-
nawszy wszystkiego, ostać się.
Stójcie tedy, opasawszy biodra swoje prawdą, przywdziawszy pancerz
sprawiedliwości
I obuwszy nogi, by być gotowymi do zwiastowania ewangelii pokoju,
A przede wszystkim, weźcie tarczę wiary, którą będziecie mogli zgasić
wszystkie ogniste pociski złego;
Weźcie też przyłbicę zbawienia i miecz Ducha, którym jest Słowo Boże.
(Ef. 6.13-17)
P
Nie bez powodu przytaczamy ten fragment zaczerpnięty z Pisma Świętego.
Odwoływali się bowiem do niego zarówno przedstawiciele Kościołów reformacyj-
nych, jak i Kościoła katolickiego w propagowaniu idei rycerza chrześcijańskiego
(Miles Christianus), tak bliskiego polskiej kulturze narodowej, opartej mocno na
ideach religijnych.
W okrągłą, 500. rocznicę reformacji, przypominamy o tych, którzy podążając
nowymi drogami wiary, składali się niegdyś na mozaikę kultur i religii obecnych
w naszym regionie, oraz ich dokonaniach poświadczonych w bogatej spuściźnie
przechowywanej w opolskim archiwum. Prezentacja tego znaczącego dorobku by-
łaby niepełna bez refleksji nad istotą sporu, którego jądrem było głębokie pragnie-
nie osiągnięcia zbawienia. To właśnie z gorliwości w sięganiu po to, co doskona-
łe zrodziły się reformy chrześcijaństwa (zarówno katolickie, jak i protestanckie),
o czym warto przypomnieć w bliskich nam czasach, kiedy doświadczenie wiary
zmieniło się w sposób radykalny. Dlatego tym bardziej warto sięgnąć do mate-
riałów archiwalnych, stanowiących swoistą duszę miasta i regionu, aby wydobyć
z nich świadectwa znaczącej obecności ludzi, którzy swoją działalnością w różnych
przestrzeniach życia wpisali się na trwałe w naszą wspólną historię. Religijny wy-
miar tej obecności odkrywamy biorąc do ręki druki pomagające przygotowywać
i przeżywać uczestnictwo w nabożeństwach, jak kancjonały, postylle czy zbiory
kazań. Wśród archiwaliów nie brak dokumentów dotyczących szkolnictwa czy też
aktywności na polu charytatywnym wspólnot ewangelickich. Mam nadzieję, że
ten skromny wkład Archiwum Państwowego w Opolu w obchody rocznicy refor-
macji oraz 800-lecia Opola zostanie przyjęty z zainteresowaniem i posłuży refleksji
nad potrzebą wartości religijnych czynioną w duchu prawdziwie ekumenicznym.
Mirosław Lenart
Einführung
iel dieser, vom Archiwum Państwowe in Opole organisierten, Ausstellung ist
die Wiederbelebung der Erinnerung an die evangelischen Gemeinden, die mit
Opole verbunden waren. Sie reicht weit in die Geistigkeit der Menschen, die ihre
Spuren in der Geschichte unserer Region hinterließen. Diese Spuren sind auch
in unserem Archivbestand zu finden. Den Leitfaden der Ausstellung bilden die
Wörter der Hymne von Martin Luther: „Ein feste Burg ist unser Gott”. Dieser
Satz erweckt militärische Assoziationen, die für die Epoche charakteristisch sind,
da sie von Menschen dominiert wurde, die das Militärhandwerk betrieben. Diese
Wörter sind aber hauptsächlich in biblischen Texten verankert, in denen stets nach
der Antwort gesucht wurde, wie der Mensch durch das Leben sicher gehen solle,
um den Heil der Seele zu finden. Populär war deswegen in der Zeit der lebhaf-
ten theologischen Streite, die plastische Darstellung eines den Feind abwehrenden
Ritters, der den Ritter in allegorischen Gestalten – Teufel, Sünde, Tot, Körper und
Welt – angriff. Dieses Bild knöpft an die Beschreibung der Armierung an, welche
den Menschen vor dem Bösen schützten soll und die bildhaft vom hl. Paulus im
sechsten Kapitel des Briefes an die Epheser dargestellt wurde:
Darum legt die Rüstung Gottes an, damit ihr am Tag des Unheils standhalten, alles
vollbringen und den Kampf bestehen könnt.
Seid also standhaft: Gürtet euch mit Wahrheit, zieht als Panzer die Gerechtigkeit
an
und als Schuhe die Bereitschaft, für das Evangelium vom Frieden zu kämpfen.
Vor allem greift zum Schild des Glaubens! Mit ihm könnt ihr alle feurigen Geschos-
se des Bösen auslöschen.
Nehmt den Helm des Heils und das Schwert des Geistes, das ist das Wort Gottes.
(Eph. 6.13-17)
Z
Nicht ohne Grund wird dieses Fragment aus der Heiligen Schrift zitiert, denn
sowohl die Vertreter der reformatorischen Kirchen, als auch die der katholischen
Kirchen knüpften daran an, als sie die Idee des christlichen Ritters (Miles Christia-
nus) verbreiteten. Dieses Konzept steht auch der polnischen Nationalkultur nahe,
weil es sich an die religiösen Ideen stark anlehnt.
Zum runden, 500-jährigen Jubiläum der Reformation, erinnern wir an die, wel-
che die neuen Wege des Glaubens beschritten, die einst eine Mosaik der Kultur und
Religionen, die in unserer Region präsent waren, bildeten, sowie an deren Errun-
genschaften, die im Bestand des Oppelner Archivs verzeichnet sind. Die Darstellung
dieses Werks wäre aber ohne die Reflexion über den Kern des Streits, zu dem das
starke Verlangen nach der Erlösung gehört, unvollständig. Eben aus diesem Eifer
das Vollkommene zu erlangen, entstanden die christlichen Reformen (die protes-
tantischen und katholischen). Daran sollte in den heutigen Zeiten erinnert wer-
den, da sich die Erfahrung des Glaubens drastisch änderte. Umso mehr bilden die
Archivmaterialien eine wichtige Wissensquelle, da sie die Seele der Stadt und der
Region bilden. In ihnen können wir Spuren von Menschen finden, die sich durch
ihr Wirken in unterschiedlichen Lebensbereichen fest in unserer gemeinsamen Ge-
schichte verankert haben. Bei der Entdeckung dieser Spuren und deren religiösen
Größe helfen uns Schriften, die zur Vorbereitung und Teilnahme am Gottesdienst
bestimmt sind, also Gesangbücher, Postillen oder Sammlungen von Predigten. Un-
ter den Archivalien sind auch Unterlagen zum Schulwesen oder zur Wohltätigkeit
der evangelischen Gemeinden zu finden. Ich hoffe das der kleine Beitrag des Archi-
wum Państwowe in Opole zu den Feierlichkeiten des Jahrestages der Reformation
und des 800. Jubiläums der Stadt Opole, mit Interesse angenommen wird und zur
Reflexion über das Grundbedürfnis nach religiösen Werten bewegt.
Mirosław Lenart
Plik z chomika:
Klaryssas
Inne pliki z tego folderu:
Billeter Max - Chrzescijanin i rodzina.pdf
(204 KB)
Briem Christian - Tam jestem posrod nich.pdf
(10732 KB)
Doskonalosc ofiary Chrystusa.pdf
(516 KB)
Gitt Werner - Czlowiek fascynujaca istota.pdf
(4293 KB)
Gitt Werner - Gdyby zwierzeta mogly mowic.pdf
(299 KB)
Inne foldery tego chomika:
Amorth Gabriele - Wyznania Egzorcysty AudioBook
Anna Katarzyna Emmerich
Apokryfy
Audiobooks (Religijne)
Audycje
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin