Kurczewski J. Święci biskupi i apostołowie Litwy i Rusi (1913).pdf

(826 KB) Pobierz
ŚWIĘCI
BISKUPI I APOSTOŁOWIE
LITWY I RUSI LITEWSKIEJ
KS. J A N
KUR CZEW SKI.
DRUK JO Z E F A ZAW AD ZKIEGO W W ILNIE
1913 ROKU
R E J E S T R .
s
tr.
Św. Anzgary i A dalbert, biskupi apostołowie L i t w y ................................. 6
Sw. Wojciech, biskup praski, apostoł P r u s .................................................
7
Św. Bruno, biskup m ę c z e n n i k ..............................................................................12
Św. Bonifacy, biskup męcz. apostoł R u s i .............................................
15
Sw. Oław, król norweski, apostoł Litw y i R u s i .....................................
19
M ejnhard, biskup, apostoł Łotyszów i L itw in ó w ............................................. 22
Berthold, biskup i n f l a n c k i ......................................................................................27
Albert, biskup, założyciel m. Rygi .....................................................................30
Chrystjan, biskup chełm iński, apostoł Prus. Zakony rycerskie i krzy­
żacy ...................................................................................................................... 34
Założenie zakonu D om inikanów i Franciszkanów , apostołów Litwy
i Rusi, św. Jacek i jego powołanie ................................. ....
39
Św. Jacek apostołuje w Tyrolu, w Polsce, na Litw ie i R u s i .................44
Błogosł. W it i Chrystjan, biskupi lite w sc y ......................................................... 50
Jeńcy, apostołowie L i t w y .............................• ........................................................
5 9
P iotr G asztold i męczennicy f r a n c is z k a ń s c y ..................................................... 65
Jagiełło, król polski, wielki książę litewski. Andrzej Wasiłło, pierwszy
biskup wileń. Chrzest L i t w y ...................................................................... 71
Święci biskupi i apostołowie Litwy
i Rusi Litewskiej.
Kraje przylegające do morza Bałtyckiego między ujściem
rzek Dźwiny zachodniej i Wisły, nad Wilją, Niemnem i Bu­
giem, zamieszkiwał liczny naród litewski, podzielony na różne
plemiona i prowincje, jako to: Litwinów, Żmudzinów, Łoty-
szów, czyli Kuronów, Liwonów, Prusów i inne. Przez osiem wie­
ków po Narodzeniu Chrystusa nie dochodziła nauka Chrystu­
sowa do Litwinów, żyjących w bałwochwalstwie, oddających
cześć boską bogom wymyślonym, bałwanom, wężom i innym
płazom ziemskim i drzewom. Kiedy w VII w. nawrócili się
sąsiedni z nimi Giermanowie, a następnie światło Chrystusowe
z Grecji i z zachodu zaczęło przenikać do Słowian południo­
wych: Morawów, Bułgarów, Czechów, a potem do Polaków
i Rusinów, rozrzuconych szeroko nad brzegami Wisły, Dnie­
pru i Wołgi; Litwini, chociaż od czasu do czasu słyszeli naukę
Chrystusową od swych sąsiadów Giermanów, czyli Niemców
i od Słowian; jednakże w ciągu pięciu wieków jeszcze się
uparcie trzymali bałwochwalstwa, pod kierunkiem swych ka­
płanów i naczelnika ich, najwyższego kapłana, zwanego Kry-
we-Krywejto.
„Lud litewski, będący pod prawami rządu arcykapłana
swego, jak mówi Narbutt, nie mogąc odmienić wierzenia bez
wywrócenia swych porządków towarzyskich, chociaż słyszał
wyrazy prawdy świętej, zawsze powracał do swego zwyczaju
i trzymać się musiał religji ojców swoich“ *).
*) Teodor N arbutt opisał historję Litwy w 9 tomach, pod tytułem :
„Dzieje N arodu Litew skiego“, w tom ie 3-cim i
i
opisuje prace pierwszych
apostołów Litwy.
6
Zwyczaje Litwinów i dzieje ich pierwotne opisali wstę­
pujący do Litwy duchowni chrześcijańscy, z Niemiec i Rusi,
w kronikach swoich, czyli latopisach, które nam dają możność
poznać, jak życie Litwinów w poganizmie, tak ich nawróce­
nie, oraz prace apostolskie na Litwie mężów świętych.
Według tych kronik pierwszym apostołem Litwy był
św.
Ansgary,
rodem Francuz, apostoł Szwecji, arcybiskup bremeń-
ski, który około roku 850 po Narodzeniu Chrystusa opowia­
dał Ewangelję Kuronom, czyli Łotyszom i założył biskupstwo
w Piltynie. Biskupstwo to jednak po jego śmierci podupadło,
z powodu braku odpowiednich mu następców i wzmożenia się
ruchu pogańskiego.
Przeszło w sto lat potem apostołował na Litwie południo­
wej
św. Adalbert,
arcybiskup magdeburski. B}rł on na Litwie
z następującego powodu. Księżna Kijowska Olga, będąc chrze­
ścijanką i chcąc podwładnych sobie Rusinów nauczyć zasad
wiary Chrystusowej, prosiła cesarza Ottona II o wysłanie do
Kijowa kapłanów katolickich, którzyby się tego podjęli. Cesarz
chętnie się zgodził i wysłał wspomnianego arcybiskupa w
roku 960. Lecz Rusini, przywiązani do swych wierzeń bałwo­
chwalczych, nieżyczliwie przyjęli św. Adalberta, i zaczęli czy­
nić zasadzki na jego życie. Opuścił więc tych ludzi nieprzy­
jaznych Chrystusowi św. Adalbert i w drodze powrotnej przez
Litwę opowiadał wiarę Chrystusa. Ilu nawrócił, trudno wie­
dzieć, bo nawróconjmh nie zapisywano wówczas, a zresztą na­
wróceni ci ukrywać się musieli przed poganami, by ich nie
zamordowali, jako odstępców od bogów pogańskich. W każdym
razie przygotowany był grunt do pracy przyszłym apostołom.
W lat 30 potem ukazał się w zachodniej Litwie, miano­
wicie w Prusiech, nowy apostoł Chrystusowy, uczeń wspomnia­
nego św. Adalberta, św. Wojciech, biskup praski.
Św. Wojciech biskup praski, apostoł Prus.
0 pochodzeniu jego pisze o. Piotr Skarga w Żywotach
Świętych, co następuje: „Sława i światłość wielkich narodów,
Czeskiego, Polskiego i Węgierskiego, przenajchwalebniejszy
mąz, kapłan i męczennik Chrystusów, Wojciech, to jest: woj­
sko cieszący, z narodu onego, od sławy nazwanego Słowień-
skiego, z Czech idący; zacnych i z królami krwią złączonych
miał rodziców, których on chwalę i stan wielki świecki świę­
tym i dziwnym żywotem przyozdobił i wsławił“.
Urodził się św. Wojciech około roku 956 w Czechach
z ojca Sławnika hrabiego na Libiczu, blizkiego krewnego cesa­
rza Henryka i z matki Strzeżysławy, niewiasty znamienitej
rodem, pobożnością i świątobliwością życia. Gdy w niemo­
wlęctwie ciężko zachorował, a życiu jego śmierć zagrażała,
zrozpaczona matka jego uciekła się z prośbami o ratunek do
Matki Boskiej, ofiarując swe dziecię umierające na służbę
Bożą. Modlitwa jej i ofiara zostały przyjęte, dziecię wyzdro­
wiało. Gdy tak ofiarowany na służbę Bożą Wojciech doszedł lat,
w których rozpoczynano naukę, rodzice oddali go na wycho­
wanie do biskupa magdeburskiego, wspomnianego wyżej Adal­
berta. W owym czasie szkoły, jak początkowe, tak i wyższe
były tylko przy kościołach, klasztorach i katedrach biskupich.
Pozostawał wtedy w nauce młodociany Wojciech przez
lat 9; dla swoich zdolności, pilności w naukach i przykładnego
życia, został ulubieńcem biskupa Adalberta, który chcąc mu
wykazać miłość ojcowską, nadał przy bierzmowaniu imię swoje;
dla tego to św. Wojciech nazywa się w rzymskim kalendarzu
' Adalbertem. Po skończeniu nauki wrócił do ojca. Otoczony
bogactwy i zbytkiem, nie mając zajęcia, dał się uwieść swa­
wolnej młodzieży.
Wkrótce jednak dzięki modlitwie i napomnieniom świą­
tobliwej matki, jakoteż poruszony przykładami strasznej śmierci
grzeszników, porzucił towarzyszów swawoli, a zwrócił się do
Boga, do pracy i życia cnotliwego. Przykladnem życiem zwró­
ci! na siebie uwagę wszystkich, a gdy osierocone zostało bi­

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin