Historia życia obiektu technicznego:
Właściwości materiałów brane pod uwagę podczas konstrukcji maszyn:
1) właściwości mechaniczne (sprężystość, plastyczność, twardość)
2) właściwości reologiczne (pełzanie, tłumienie wewnętrzne, odporność na zużycie)
3) właściwości wytrzymałościowe ( wytrzymałość doraźna, wytrzymałość zmęczeniowa)
4) właściwości fizyczne (rozszerzalność cieplna, przewodnictwo cieplne i
elektryczne)
5) właściwości technologiczne (skrawalność, tłoczność, spawalność)6) właściwości chemiczne (odporność na korozje, żaroodporność)METALE ŻELAZNE:
1) Żeliwo - stop żelaza z węglem, o zawartości 2-4% węgla oraz innych składników. Szeroko stosowane w postaci odlewów i stosunkowo tanie.
2) Stal konstrukcyjna - stop żelaza z węglem o zawartości do 2% węgla i innych składników. Jest wyrobem hutniczym wytwarzanym przez walcowanie, ciągnienie lub kucie.
3) Staliwo - stal w postaci lanej. Stosuje się tylko, gdy wytworzenie przedmiotu inna obróbką jest niemożliwe lub dużo droższe. Dość wysoki koszt.
METALE NIEŻELAZNE:
Stopy aluminium oraz stopy miedzi. Aluminium z taki pierwiastkami, jak: krzem, magnez, miedź cynk tworzy stop o wysokich właściwościach wytrzymałościowych i plastycznych.
TWORZYWA SZTUCZNE:
Materiały te są złożonymi związkami organicznymi otrzymywanymi drogą rożnych procesów chemicznych. Tworzą grupy: termoplastyczne i termoutwardzalne. Dobre właściwości elektroizolacyjne, mały ciężar właściwy, duża odporność chemiczna.
POŁĄCZNIA GWINTOWE:
Połączenia gwintowe są połączeniami kształtowo-ciernymi, w którym tarcie odgrywa role uboczną i przeważnie służy do zabezpieczania złącza przed samoczynnym odkręcaniem się.
Gwinty mogą być:
1) zewnętrzne i wewnętrzne 4) o zarysie symetrycznym i niesymetrycznym
2) metryczne i calowe 5) o normalnym skoku i drobnozwojne
3) jednozwojowe i wielozwojowe 6) prawozwojne i lewozwojne
Rodzaje nakrętek: sześciokątna zwykła, kwadratowa, sześciokątna koronowa, sześciokątna kapturowa
ZABEZPIECZENIA NAKRETEK PRZED: przeciw nakrętka, podkładka sprężysta, nakrętka z pierścieniem z tworzywa sztucznego, odginana podkładka blaszana, zabezpieczenie nakrętki wkrętem (promieniowo lub wzdłużnie).
Gwint jako maszyna prosta:
Dla α=0:
Dla α>0:
Moment na ruch prostoliniowy: Ruch prostoliniowy na moment:
Q- obciążenie gwintu Mc- moment całkowity
α- kąt zarysu gwintu Ms- moment na pow. gwintowych
ρ- kąt tarcia Mt- moment na pozostałych pow.
ρ’- pozorny kąt tarcia L- praca przy jednym obrocie
γ- kąt pochylenia gwintu η- sprawność gwintu
WYTRZYMAŁOŚĆ POŁĄCZEŃ GWINTOWYCH:
Q- obciążenie n- ilość zwoi pdop- naciski dopuszczalne
A- rzut na płaszczyznę prostopadłą do osi gwintu nośnej pow. 1 zwoju
CZTERY PRZYPADKI POŁĄCZEŃ GWINTOWYCH:
1) Śruba bez napięcia wstępnego zostaje obciążona siłą wzdłużną wywołująca jej ściskanie lub rozciąganie:
2) Śruba samohamowna lub niesamohamowna jest obciążona siła Q i momentem Ms powstałym przy skręcaniu:
3) Śruba samohamowna obciążona podczas skręcania siłą Q i momentem Ms, następnie złącze poddane jest dodatkowemu obciążeniu Qp:
λ- wydłużenie c- sztywność
4) Jak w nr 3, ale dodatkowe robocze obciążenie przyłożone jest prostopadle do osi śruby:
POŁĄCZENIA KSZTAŁTOWE:
W połączeniach kształtowych zasadniczą role przy przenoszeniu sił lub momentów pomiędzy dwiema połączonymi częściami odgrywają odpowiednio ukształtowane powierzchnie tych elementów. Wyróżnia się:
1) Połączenia pośrednie: wpustowe, klinowe, kołkowe
2) Połączenia bezpośrednie: wypustowe, wieloboczne
POŁĄCZENIE WPUSTOWE:
POŁĄCZENIA KLINOWE:
POŁĄCZENIA KOŁKOWE:
POŁĄCZENIA SWORZNIOWE:
POŁĄCZENIA WYPUSTOWE:
POŁĄCZENIA WCISKANE:
POŁĄCZENIA SPAWANE:
POŁĄCZENIA ZGRZEWANE:
POŁĄCZENIA LUTOWANE:
POŁĄCZENIA NITOWE:
ŁOŻYSKOWANIE:
ŁOŻYSKO ŚLIZGOWE:
ŁOŻYSKO TOCZNE:
Uszkodzenia łożysk tocznych:
OBLICZANIE ŁOŻYSK:
Dane: d, Pr, Pa, n, T
1) Wybrać typ łożyska
2) Przyjąć łożysko na podstawie średnicy wałka d
3) Odczytać dla danego łożyska C i C0
4) Obliczyć stosunek Pa/C0 i odczytać wartość pomocniczą e dla tego stosunku
5) Obliczyć stosunek Pa/Pr. Jeżeli Pa/Pr ≤ e to X=1 i Y=1. Jeżeli Pa/Pr > e to odczytać X i Y z tabeli
6) Obliczyć P ze wzoru P=Pr*X+Pa*Y
7) Obliczyć trwałość godzinową łożysk ze wzoru: Lh=16666nCPq8) Sprawdzić czy Lh>=T. Jeśli tak to dobrze, jeśli nie to przyjąć łożysko o większym C
Sprzęgła:
SPRZĘGŁA SZTYWNE:
Rodzaje: tulejowe, tarczowe, łubkowe
SPRZĘGŁA LUŹNE:
Rodzaje: Oldhama, Cardana
SPRZĘGŁA PODATNE:
Rodzaje: oponowe, palowe,
SPRZĘGŁA KŁOWE:
SPRZĘGŁA CIERNE:
Warunek cieplny:
Sprzęgło płaskie:
Sprzęgło stożkowe:
Sprzęgło wielopłytkowe:
WAŁY MASZYNOWE:
OBLICZANIE WAŁU:
alina_kujawa