jura krakowsko-częstochowska. travelbook. wydanie 1 cała książka.pdf

(69817 KB) Pobierz
ZAMKI I PA
ŁA
CE, KTÓRE KONIECZNIE TRZEBA ZOBACZYĆ
AM
A
Ł
ACE, KTÓR KONIECZN
ŁACE
CZ
RZEB OBACZ
Ć
EBA
CZYĆ
PERŁ
PE R
Ł
ARCHIT EK TU RY AKRALN EJ
PE RŁY ARCHIT EK TU RY SAKRALN E J
RŁY
ITEK TUR
KTU
AKRALNEJ
RAL
Kościół w Paczółtowicach
Drewniany gotycki kościół prześlicznie wy-
gląda w promieniach zachodzącego słońca.
Wewnątrz znajduje się m.in. łaskami słynący
cudowny obraz Matki Boskiej Paczółtowskiej.
Kościółek św. Marka w Rodakach
Miejscowość znajduje się na Szlaku Architek-
tury Drewnianej i faktycznie warto tu przyje-
chać dla drewnianego kościółka, który posta-
wiono prawdopodobnie w XVI w. Ciekawostką
jest, że w konstrukcji kościoła nie znajdziemy
ani jednego gwoździa.
Klasztor i sanktuarium Matki
Boskiej Szkaplerznej i św. Rafała
Kalinowskiego w Czernej
Położone w malowniczej dolinie. Miejsce
szczególnie warte polecenia dla osób szuka-
jących ciszy i spokoju, panuje tu idealna at-
mosfera do modlitwy i kontemplacji.
Klasztor i kościół Norbertanek
w Imbramowicach
Położone na uboczu; widać tu wpływ mo-
numentalnych założeń rzymskich budowli,
a piękna, późnobarokowa polichromia w ko-
ściele dopełnia wrażenia niesamowitości.
Jasna Góra
Centrum pielgrzymkowe, do którego każdego
roku przybywa kilka milionów osób, by mo-
dlić się w Kaplicy Cudownego Obrazu. Boha-
terską obronę Jasnej Góry rozsławił Henryk
Sienkiewicz w „Potopie”.
Ogrodzieniec
Ruiny zamku nawet dzisiaj pokazują, jak po-
tężny musiał być to zamek w czasach swojej
świetności. Doskonałe miejsce na rodzinną
wycieczkę, oferujące wiele niecodziennych
atrakcji w okolicy.
Atrakcje Jury
Pałac Potockich w Krzeszowicach
Usytuowany w parku krajobrazowym wyłania
się nagle spomiędzy drzew i przykuwa wzrok
swoją renesansową elegancją. Wciąż piękny,
zdaje się opowiadać historie sprzed lat, któ-
rych był niegdyś świadkiem. Trzeba się tylko
dobrze wsłuchać w jego głos…
Bobolice
Prywatny właściciel dokonał niemożliwego –
z kompletnych ruin, przy pomocy specjali-
stów, zrekonstruował i całkowicie odbudo-
wał zamek. Efekt? Niesamowity.
Zamek w Siewierzu
Zastaniemy tu dobrze zachowane ruiny zamku
książęcego, który następnie był siedzibą bisku-
pów krakowskich. Do bramy głównej popro-
wadzi nas drewniany most zwodzony.
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Atrakcje Jury
Pałac Padniewskich w Pilicy
Liczne zdobienia na ścianach i gzymsach.
Sfinksy pilnujące wejścia sprawiają, że obiekt –
choć niszczejący – przenosi nas w bajkowe
krainy.
Piesko a ka ł
Pie skowa Skała
ieskowa
k
Jeden z nielicznych zamków polskiego odro-
ed z nielicznyc zamków po sk ego od o-
e
ie nych mk po ki go o-
m
ol kiego
dzenia. To nakr o o wie scen nieza-
dzenia. T tu nakręcono wiele scen do nieza-
kręco w
e
iez -
ez
e
pomnianyc eriali a c k
J os St w
pom
pom nych seriali takich jak
Janosik
ii  
Stawka
ych
s S
wię
większa niż życie
.
żż e
MI ASTA KTÓR
M I ASTA , KT ÓRE
TA,
A
ÓR
WART
WART O ODWIEDZIĆ
RTO
E
Ojców
Zasługuje na uwagę nie tylko ze względu na
e na
e ylk ze względu a
ylk
zgl du
g
sw
sw
swoje położenie w Dolliniie Prądnika,, ale także
ołoż niie
ołożenie Dolin rądnika ale także
łoż
olin ąd i
in ą
ni
za sprawą ma owniczy uin zamku
za sprawą malowniczych ruin zamku.
p w m ownic
pr wą ma ownii y
in
trakcj
Wawel
tego zabytku nikomu nie trzeba reklamo-
wać – to klasa sama w sobie i oczywiście obo-
y
wiązkowy punkt każdej wycieczki do Krakowa.
Wolbrom
Małe kamienice, parterowe budynki z profi-
l
lowanymii gzymsamii i sieniamii na przestrzał.
i i i
t ł
Ta małomiasteczkowa zabudowa starej czę-
ści miasta sprawia wrażenie, jakby czas zatrzy-
mał się tu w miejscu.
Sławków
Znane jest z najstarszej działającej karczmy, ale
przyjemnie jest się też przespacerować jego
uliczkami z niską zabudową – bardzo uroz-
maiconą zarówno pod względem a chitek-
pod względem arch k
tury jak ii daty powstania budynków.
ury, k daty pow
Krzeszowice
Koniecznie trzeba pospacerować miejską
t
trasą t t
turystyczną prowadzącą po najciekaw-
d
ji k
szych miejscach.
Częstochowa
Kojarzona głównie z Jasną Górą. Warto jed-
nak trochę czasu poświęcić na spacer często-
chowskimi ulicami i poznać jej pozostałe za-
bytki, a tych – wbrew pozorom – jest niemało.
K ków
Krakó
To miasto o pięknej duszy, w którym z każ-
w którym z
dego zakątka tchnie powiew historii. Um -
w istorii. Umi
łow li poec artyśc ró ow e. Hiistoryczne
łowalii je poeci, artyścii, króllowiie. Historyczne
owali
ow
ci,
c rty c ról wi H sto ycz
w
yczne
centru m asta p ane ostało L st
centrum  miiasta wpiisane zostało na Liistę
rum
Świato
Św atowego Dziedz c t wa NESCO, sa-
Świiatowego Dziiedziict wa UNESCO, a sa-
zied
z edzictwa
SCO
mych bytkó k s  Krakow e aj
mych zabytków klasy ‘’ w  Krakowie znaj-
ków
dz emy
dz emy aż 
dziiemy aż !
zi m
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
Atrakcje Jury
Pałac czyński h w Z ło
Pałac Raczyńskich w Z łotym Pot oku
k
ot
Potoku
Dob z zachowa y przepiękny pała usytu-
Dobrze zachowany, przepiękny pałac usytu-
chowan
h
ep
ałac y
owany
owany nad stawem w parku Wystarc tro-
sta
a ku. y rczy o
chę wyobraźni by zobaczyć siedzące na tara
wyobraźni,
tara-
sie damy w przepysznych toaletach.
Z e w Olsz y
Zam ek w Olsztynie
s
Piękne, omantyczn i ta emnicze m ejsce
Piękne, romantyczne i  tajemnicze miejsce,
ękne
ntyc n taje icze mie ce,
t
e
z którego roztacza się malowniicza pano-
kt reg rozt c ię malownicz pano
t
o c
no-
rama od Jury Wieluńskiej po wzgórza w oko-
w oko
licy Złotego Potoku. O bohaterskiej obronie
zamku i jego dowódcy Kacprze Karlińskim pi-
sali Aleksander Fredro i Władysław Syrokomla.
Ża
Ża i
Żarki
U e miasteczko z liczn
Urocze miiasteczko z licznymi pozostałościamii
mi c
m astecz
oz stałoś iami
zo łościam
po kulturze żydowskiejj.
kultur
turze d wskie
66
To piękny region. Trudno tego nie do-
strzec, spoglądając na okolicę choćby
ze szczytu Zielonej Góry, skąd rozciąga
się rozległa panorama. Wśród zieleni re-
zerwatów połyskują w słońcu jaskrawo-
białe, skaliste wspomnienia dawnych
umocnień. Z daleka rozpoznawalne roz-
ległe ruiny zamku w Olsztynie z charak-
terystyczną cylindryczną wieżą zakoń-
czoną ceglaną dobudówką, pozostało-
ści po wspaniałych zamkach w Mirowie
i Bobolicach oraz ukryte szczątki twier-
dzy w Ostrężniku pobudzają wyobraź-
nię. Krążące o nich legendy sprawiają,
że cała okolica oddycha niedopowie-
dzianą historią. Poddając się urokowi
krajobrazu, każdy stara się usłyszeć
smutne zawodzenia zranionych serc
i potępionych dusz.
Najciekawsze miasta regionu to Czę-
stochowa i Żarki. Perłą regionu jest nie-
wątpliwie klasztor jasnogórski z prze-
pięknym cudownym obrazem Matki
Boskiej Częstochowskiej. Niezwykłe
i pełne romantyzmu są okolice Zło-
tego Potoku, gdzie znajdują się Mu-
zeum Zygmunta Krasińskiego i źródła
Wiercicy. Na uwagę zasługują miej-
scowości: Święta Anna i Mstów, które
jako miejsca szczególnego kultu maryj-
nego, rokrocznie odwiedzane są przez
rzesze pielgrzymów.
67
Częstochowa
Obecnie Częstochowa jest największym
w Polsce ośrodkiem kultu religijnego. Przy-
bywa tu rocznie –�½ mln pielgrzymów z ca-
łego świata. Jest to także duży ośrodek ży-
cia kulturalnego. Odbywają się tu ciekawe
imprezy o zasięgu ogólnopolskim i między-
narodowym, m.in.: Międzynarodowy Festi-
wal Muzyki Sakralnej Gaude Mater, Triennale
Sztuki Sacrum, Międzynarodowy Plener Ju-
rajski, Plener Miejski, Międzynarodowy Fe-
stiwal Wiolinistyczny im. Bronisława Huber-
mana, Częstochowskie Spotkania Gitarowe,
Dzień Papieski, Dni Kultury Chrześcijańskiej.
Częstochowa należy do aktywnych człon-
ków Związku Miast Polskich i Związku Gmin
Jurajskich. W  r. odbył się w Częstocho
o-
wie VI Światowy Dzień Młodzieży i spotka
a-
nie młodych z całego świata z Ojcem Świę
ę-
tym na Jasnej Górze.
W latach –�½ miasto zostało nagro-
dzone Honorową Flagą Rady Europy i Hono-
rową Tablicą Rady Europy, a w  r. uho-
norowane Prix de l’Europe’ . W Często-
chowie mieszka obecnie ok.  tys. ludzi.
Po zmianach ustrojowych na początku lat
. wiele zakładów przemysłowych zlikwi-
dowano. Powstają jednak nowe inwestycje
dające zatrudnienie mieszkańcom, np. no-
woczesna huta szkła Guardian, powstała
w latach –.
Miasto od wieków stanowi centrum
ruchu pielgrzymkowego. W ostatnich la-
tach wyraźnie zmienia wizerunek – staje
się kolorowe i coraz ładniejsze. Szczegól-
nie piękną wizytówką jest aleja Najświęt-
szej Maryi Panny, prowadząca do stóp ja-
snogórskiego klasztoru.
Rezerwat
Zielona Góra
HISTORIA
Nazwa Częstochowa pochodzi przypusz-
czalnie od słowiańskiego imienia Częstoch.
Pierwsza wzmianka o Częstochowie znajduje
się w dokumencie biskupa krakowskiego Iwo
Odrowąża z  r. Istniały wówczas dwie
blisko siebie położone osady. Jedna – Czę-
stochowa – usytuowana na lewym brzegu
Warty, gdzie przecinały się główne szlaki
handlowe (okolice dzisiejszego kościoła
św. Zygmunta), a druga – Częstochówka –
umiejscowiona na zboczu górującego nad
okolicą wzniesienia (dzisiejsza Jasna Góra).
Losy obu miejscowości niemal od początku
są ze sobą silnie powiązane.
Częstochowa otrzymała prawa miej-
skie już między  a  r. W XVI stule-
ciu uchodziła za dość spore i silne gospo-
darczo miasto. Miała przywilej urządzania
Konopisk
Konopis a
no sk
o
T
RY
ARNE
W
O
Sieraków
Sie
w
Rezerwat
Sokole Góry
A
Apolonka
Rezerwat
Parkowe
Rezerwat
Bukowa
Kępa
By
Bys
ystrzanowice
yst
Wiielka
Wielk
elk
a
Z
Z
Z
Północna część Wyżyny
Częstochowskiej
0
5 km
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
PÓŁNOCNA CZĘŚĆ WYŻYNY CZĘSTOCHOWSKIEJ
| CZĘSTOCHOWA
Wa
rta
68
targów i jarmarków oraz prawo pobiera-
nia myta mostowego na Warcie. Szybki
rozwój Częstochowy został powstrzymany
przez potop szwedzki w �½�½ r., który do-
szczętnie zniszczył miasto (Jasna Góra wy-
trzymała oblężenie  dni).
W  r. Władysław Opolczyk, spełnia-
jąc wolę Ludwika Węgierskiego, sprowadził
do miejscowości Częstochówka paulinów.
W tym okresie książę podarował zakonnikom
słynący już wówczas łaskami cudowny obraz
Matki Bożej. Przywilej kolejnego władcy –
Kazimierza Jagiellończyka – zezwalający na
sprzedaż pasz i wiktuałów pielgrzymom co-
raz liczniej odwiedzającym zakon, przyspie-
szył rozwój miejscowości.
W    r. Częstochówka otrzymała
prawa miejskie i od tego momentu nazy-
wana była Nową lub Górną Częstochową.
Dotychczasowa Częstochowa otrzy-
mała miano Starej. W  r. wytyczono aleję
Najświętszej Maryi Panny, stanowiącą trakt
łączący oba miasta.  VIII  r. nastąpiło
formalne połączenie Starej i Nowej Często-
chowy oraz przyjęcie nazwy – Częstochowa.
nazwy
Dokładnie w połowie drogi (obecny plac Bie-
gańskiego) wybudowano ratusz.
) wybudowano ratusz
Rok  przyniósł ożywienie gospodar-
cze. Poprowadzono tędy kolej żelazną (War-
szawa – Wiedeń), dzięki której nastąpił szybki
rozwój przemysłu. Ważną rolę odegrały złoża
rudy, wapienia, gliny i żwirów. Zaczęły po-
wstawać w mieście nowe fabryki, rozwinął
się przemysł włókienniczy, metalowy, che-
miczny i galanteryjny. Rosły nowe dzielnice
i osiedla fabryczne oraz mieszkaniowe. W la-
tach . XIX w. zaczęto organizować strajki.
W �½ r. w wyniku ostrych starć manife-
stantów robotniczych z władzami carskimi
aresztowano i zesłano na Sybir wiele osób.
W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili
tu pogrom ludności. Częstochowian ma-
sowo wysyłano do Rzeszy. Na miasto nało-
żono kontrybucję, a fabryki unieruchomiono.
Gdy po zawierusze wojennej Często-
chowa zaczęła podnosić się z upadku, wy-
buchła II wojna światowa. Już  IX  r. roz-
poczęły się masowe egzekucje ludności cy-
wilnej, w tym dzieci. Od  r. do więzie-
nia na Zawodziu zwożono częstochowską
inteligencję, by potem rozstrzelać ją w lasku
pod Olsztynem. W  r. utworzono w mie-
W  r.
w mie
ście dzielnicę niemiecką, z której masowo
wysied o udność polską W tym amym
wysiedllano lludność polską. W t samy
roku zlikwidowano getto żydowskie miesz-
czące się w obrębie starego miasta. Spalono
obóz pracy przymusowej, tzw. małe getto,
kilkuset Żydów wymordowano, a ok.  tys.
wywieziono do obozu zagłady w Treblince.
Rankiem  I �½ r. oddziały radzieckie wy-
zwoliły miasto spod okupacji hitlerowskiej.
Bardzo prawdopodobne jest, że to pa-
nujący wówczas w kraju Ludwik Węgier-
ski był inicjatorem całego przedsięwzię-
cia i że to z jego woli paulini zostali spro-
wadzeni do Polski. Do zadań Władysława
Opolczyka miało należeć znalezienie od-
powiedniego miejsca dla ich osadzenia. Ro-
dzi się pytanie: dlaczego Ludwik Węgierski
chciał założyć klasztor zakonu paulinów na
ziemiach polskich? Odpowiedź nasuwa się
sama. Król był nie tylko władcą Polski, ale
także monarchą Węgier, gdzie zakon pau-
linów rozwijał się i działał bardzo prężnie
dzięki ogromnej przychylności władzy kró-
lewskiej. Sprowadzając do Polski zaprzyjaź-
niony zakon oraz szerokim gestem fundując
klasztor, Ludwik Węgierski prawdopodobnie
liczył na poparcie duchowieństwa w ważnej,
aczkolwiek delikatnej sprawie. Nie posiada-
jąc bowiem męskiego potomka, zamierzał
osadzić na tronie królewskim (po swojej
śmierci) jedną z córek.
Kiedy ziemie częstochowskie wraz
z klasztorem przejął w posiadanie Władysław
Jagiełło (zaciekły wróg Opolczyka), paulini za-
za
częli obawiać się o swoją przyszłość. Zupełnie
niepotrzebnie, bo już w  r. król potwier
b j ż
 r król p wier-
dził
dził wcześniiejsze przywileje oraz powięk-
eś ejsze przywileje oraz powięk-
szył majątek kościoła nowymi darowizna i.
k kościoła nowym
owiznam
T z i j tywy k ólewskich małżonkó Ja-
To z iinicjatywy królewskich małżonków Ja-
yw
wskich  ma nków
k ch m
dwigi i Władysł
dwigi i Władysława dobudowano w XV w. ka-
sława dobu ow no w XV w a-
budowa
owano V w
p
pl C down
plicę Cudownego Obrazu. Za sprawą łaskami
n
O razu. spr ą łaskam
sprawą skami
69
PÓŁNOCNA CZĘŚĆ WYŻYNY CZĘSTOCHOWSKIEJ
| CZĘSTOCHOWA
Sanktuarium na Jasnej Górze
a ktuarium n asnej Górze
ne ó
Przybycie paulinów na ziemię częstochow-
ską jest nierozerwalnie związane z księciem
Władysławem Opolczykiem. To on w  r.
przekazał zakonnikom niewielki drewniany
kościółek położony w osadzie zwanej póź-
niej Częstochówką. Nadał mu liczne dzie-
sięciny i kilka wsi, aby zapewnić braciom
byt materialny.
Legenda głosi, że gdy książę Włady-
sław wracał z Rusi, wiózł ze sobą z Bełza cu-
downy obraz Najświętszej Panienki. Konie
ciągnące wóz zatrzymały się w okolicy ma-
łego kościółka i nie chciały dalej iść. Uznano
zatem, że to właśnie miejsce wybrała sobie
Matka Boża na siedzibę. Historycy skłaniają
się ku bardziej realistycznej hipotezie, we-
dług której Opolczyk nakłonił ówczesnego
któr j O
k
plebana małe kościółk
plebana małego k ściółka na d iisiiejszym ja
bana małego
iółk
dzisi
dz ejszym ja-
snogórski wzgó d
snogórskim wzgórzu do przeniesienia para-
sk
k
zgórzu
i i
fii do kościoła w Częstochowie. Pleban zgo-
kościoł Cz stocho
cioła
c
Pleban zgo-
dzi się i w zamian to został z łas sięcia
dził się i w zamian za to został z łaski księcia
ę za
z
ł
ę ia
k onikie
kanonikiem gnieźnieńskim i krakowskim.
kiem eźn eńskim i k akowskim.
ni ńs
kowski
Kup książkę
Poleć książkę
Kup książkę
Poleć książkę
PÓŁNOCNA CZĘŚĆ WYŻYNY CZĘSTOCHOWSKIEJ
| CZĘSTOCHOWA
JASNA GÓRA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin