''Łyki'' i ''Kołtuny''. Pamiętnik mieszczanina podlaskiego (1790-1816).pdf

(5437 KB) Pobierz
„ŁYKI"
1
„KOŁTUNY"
„ŁYKI”
I
„KOŁTUNY”
Pamiętnik
mieszczanina
podlaskiego
(1790—1
816)
Wydał
a
rękopisu,
przypiskatni
i
wstępem
opatrzył
Kazimierz
Bartoszewicz
KRAKÓW
O
NAKŁAD
KSIĘGARNI
J.
CZERNECKIEGO
DAWNIEJ
KSIĘGARNIA SPÓŁKI
WYDAWNICZEJ
POLSKIEJ
WARSZAWA
o
KSIĘGARNIA
M.
ARCTA
(NOWY
ŚWIAT)
K-lfZWZ
^-2/
77^______
DRUKARNIA
LUDOWA
W
KRAKOWIE
Miasto
Bielsk
leży
w
części
Podlasia,
przyłączo­
nej
do
gubernii
grodzieńskiej,
w
pobliżu
puszczy
białowieskiej,
o
kilka
mil
od
granicy
Królestwa
polskiego.
Starożytna
to
osada
ziemi
niegdyś
Ja-
dźwingów.
Latopiscy
wspominają
o
niej
już
pod
r.
1253.
Władysław
Jagiełło
nadał
w
r.
1391
Bielsk,
Drohiczyn,
Suraż
i
Mielnik
Janowi
Ks.
Mazowie­
ckiemu
(Kodeks
dyplomatyczny
mazowiecki).
Witołd
nadał
Bielskowi
prawo
magdeburskie
(1430).
Na
sejmie
w
Bielsku
w
r.
1564
toczyły
się
układy
o
unię,
która
stanęła
w
roku
1569.
Na
pięć
mie­
sięcy
przed
tym
wielkim
faktem
dziejowym
Zygmunt
August
wcielił
Podlasie
do
Korony
(5
marca
1569).
Od
tej
chwili,
aż
do
upadku
Polski,
Bielsk
należał
do
województwa
podlaskiego.
Upadał
wciąż
od
roku
1664,
w
którym
został
spalony
i
splondrowany.
Za
Kościuszki
była
w
nim
główna
kwatera
korpusu
ks.
Franciszka
Sapiehy.
Po
rozbiorach
znalazł
się
pod
panowaniem
pruskiem,
a
w
r.
1807
przeszedł
pod
panowanie
rosyjskie
*).
O
Bielsku
bliższe
szczegóły
w
Starożytnej
Polsce
w
„Źródłach
dziejowych"
(Podlasie
Al.
Jabłonowskiego)
i
Sło­
wniku
geograficznym.
W
bibliografji
Finkla
podano
kilkanaście
innych
źródeł
do
historji
Bielska,
przyczem
popełniono
sporo
niedokładności.
Tak
np.
zanotowano
List
z
Bielska
J.
Jarosze­
wicza
(Bibl.
Warsz.
1845),
w
którym
to
liście
niema
ani
słowa
o
Bielsku,
oraz
artykuł
K. Wł.
Wójcickiego
„Sala
w
Bielsku"
6
W
Bielsku
urodził
się
w
r.
1793
Józef
Jarosze­
wicz
prof.
liceum
krzemienieckiego,
a
następnie
uni­
wersytetu
wileńskiego,
autor
„Obrazu
Litwy"
i
wielu
innych
prac
naukowych.
Po
zamknięciu
uniwersy­
tetu
wileńskiego,
powrócił
do
Bielska,
gdzie
zmarł
w
r.
1860.
Posiadam
jego
list
(bez
daty)
pisany
około
r.
1832—3
do
Ignacego
Daniłowieża,
w
któ­
rym
to
liście
piśze
między
innemi
:
„Przeglądając
archiwum
miasta
Bielska,
ważną
rzecz
znalazłem.
Ojciec
mój,
po
zaborze
kraju
przez
Prusaków,
sporządził
zbiór
przywilejów,
dekretów,
lustracyi,
plebiscytów
i
t.
d.
z
oryginałów
lub
au­
tentycznych
kopii
i
cały
ten
kodeks
pięknie
prze­
pisany
ofiarował
w
przedmowie
Magistratowi.
Przy­
wileje
zaczynają
się
od
lokacyjnego
przywileju
Wi­
tolda
1430
i
idą
koleją
królów
aż
do
Stanisława
Augusta.
Cały
ten
zbiór
tyleż
ważny
do
historyi
miast
naszych
co
Dubieńskiego,
wart
był
druku,
ale
o
tern
ani
myśleć.
Będzie
o
tym
kodeksie
wzmianka
w
III.
części
„Znicza".
W
Bielsku
koło
r.
1775
ujrzał
światło
dzienne
i
pan
Roch
Sikorski,
autor
niniejszego
pamiętnika.
(Kłosy,
VII.),
w
którym
jest
mowa
o
sali
zamkowej
nie
w
Biel­
sku,
lecz
w
Białe
Radziwiłłowskiej
Również
cytuje
Finkel opis
miasta
Bielska
w
Bibl.
W.
1867
i
1868
ale
to
znów...
trzecia
omyłka,
bo
takiego
opisu
nie
znalazłem.
Wreszcie
czytamy,
że
w
Gazecie
Warszawskiej
1854
nr.
180
jest
artykuł
o
fundacyi
kościoła
w
Bielsku,
a
tymczasem
znajdujemy
tam
artykulik
o
jakimś
nieistniejącym
monastyrze,
w
którym
to
artykuliku
wspomniano,
że
ks.
Włodzimierz
„był
dobrodziejem
kościołów
W
Bielsku"
—
oto
i
wszystko.
»

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin