RP-2016-4.pdf

(1097 KB) Pobierz
PEDAGOGICZNY
4
WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA ZNP
Rok LXXXVII Warszawa 2016
Skład redakcji:
Natalia Bednarska (pedagogika), Andrzej Hankała (psychologia),
Elżbieta Hoffman (sekretarz redakcji; język polski), Bogumiła Kwiatkowska-Kowal(pedagogika),
Timothy Lomas (język angielski), Ludmiła Marnej (język rosyjski),
Stefan Mieszalski (redaktor naczelny), Swietłana Sysojewa (pedagogika),
Bartłomiej Walczak (socjologia)
Redaktor statystyczny:
Bolesław Niemierko
Rada naukowa:
Przewodniczący: Tadeusz Lewowicki (Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP),
Członkowie: Wojciech Kojs (Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej),
Wasyl G. Kremień (Narodowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy),
Jacek Kurzępa ( Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej we Wrocławiu),
Jerzy Nikitorowicz (Uniwersytet w Białymstoku),
Wiktor O. Ogniewjuk (Kijowski Uniwersytet im. Borysa Grinczenki),
Andrzej Radzewicz-Winniki (Uniwersytet Zielonogórski),
Andrzej Sadowski (Uniwersytet w Białymstoku),
Petro Sauch (Uniwersytet im. Iwona Franki w
Żytomierzu),
Bronisław Siemieniecki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika)
Recenzenci:
Tadeusz Gałkowski, Maria Machalova, Bogusław Milerski, Ewa Ogrodzka-Mazur,
Rafał Piwowarski, Julius Sekera, Mirosław J. Szymański, Frank Tosch
Adres redakcji:
„Ruch Pedagogiczny”, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP
ul. Smulikowskiego 6/8, 00-389 Warszawa
Tel. 22 330 57 46
e-mail:
rektor@wsp.edu.pl
Uwagi i informacje dla autorów znajdują się na stronie internetowej „ Ruchu Pedagogicznego”:
www.rp.edu.pl
SPIS TREŚCI
ARTYKUŁY
Wojciech Kruszelnicki
– Henry Giroux i „Królewska droga” pedagogiki.
Wstęp do analizy związków między pedagogiką krytyczną a studiami
kulturowymi …………………………………………………………..……… 5
Marek Piotrowski
– Błędne podstawy edukacji matematycznej i sposoby ich
naprawienia …………………………………………………………………. 17
RELACJE Z BADAŃ
Halina Król
– Poczucie jakości
życia
młodzieży związane ze zdrowiem
fizycznym ……………………………………………………………..…….. 41
Ryszard Kałużny
– Aktywność pozalekcyjna i pozaszkolna uczniów
gimnazjów –zagospodarowanie czasu wolnego …………………………….. 59
Natalia Bednarska
– Aktywność gimnazjalistów w Internecie a ich
spostrzeganie pracy domowej ………………………………………………. 75
REFLEKSJIE METODOLOGICZNE
Alina Górniok-Naglik
– Pytania o autokreację w perspektywie działań
twórczych …………………………………………………………..……….. 93
STUDIA I OPINIE
Jakub Jerzy Czarkowski, Maciej Tanaś
– Rodzinna piecza zastępcza
wobec internetu ………………………………………………………...….. 111
ARTYKUŁY
RUCH PEDAGOGICZNY 4/2016
Wojciech Kruszelnicki
Dolnośląska Szkoła Wyższa
HENRY GIROUX I „KRÓLEWSKA DROGA”
PEDAGOGIKI.
WSTĘP DO ANALIZY ZWIĄZKÓW MIĘDZY
PEDAGOGIKĄ KRYTYCZNĄ A STUDIAMI
KULTUROWYMI
I.
Bogata i wielowątkowa twórczość naukowa Henry’ego A. Giroux -
wiodącego
przedstawiciela
amerykańskiej
pedagogiki
krytycznej
i prominentnego krytyka kultury - domaga się głębszych studiów,
rozpatrujących ją jako spójną, acz percepcyjnie niezwykle szeroko zakrojoną,
całość, definiowaną jako konsekwentne „badanie splatających się relacji między
materialnymi formacjami władzy a pedagogiczną siłą polityki kulturalnej”
(Giroux, 2006, s. 3). Jednocześnie, warto mieć na uwadze, iż ów szeroki projekt
Giroux, w ramach którego „próbuje się zrozumieć, jaki użytek można zrobić
z pedagogiki - rozważanej w kontekście szkolnym, tudzież pozaszkolnym - w
celu połączenia idei uczenia się ze zmianą społeczną, teorii z praktyką, badań
naukowych z wyzwaniami
życia
publicznego, oraz edukacji z obietnicą
radykalnej i włączającej demokracji” (tamże, s. 4), realizowany jest przezeń
w kilku etapach - jak można zrazu sądzić - w wielu, nieraz zaskakujących,
odsłonach i, oczywiście, na wielu różnych polach dyskursywnych.
Spójrzmy pokrótce na mapę myśli Giroux, by zaznaczyć w niej
najważniejsze wątki i dokładniej określić miejsce, jakie w sposób wiodący - co
spróbujemy pokazać - zajmuje w niej namysł nad pedagogiką kultury oraz
polityką kulturalną w zderzeniu z oddziaływaniem
środowiska
wychowawczego, jakim
kultura
w coraz wyraźniejszym stopniu współcześnie
jawi się dla aktorów społecznych.
Wczesna twórczość Giroux, przypadająca na lata siedemdziesiąte
i osiemdziesiąte ubiegłego wieku, skupia się na opracowywaniu ideologicznych
podstaw dyskursu pedagogiki radykalnej, który ewoluując w stronę krytycznej
teorii edukacji, rozbudowuje się nie tylko w opozycji wobec zastanych teorii
pozytywistycznych i funkcjonalistycznych, lecz również w rewizyjnym dialogu
5
z neomarksistowską analityką strukturalnych powiązań między systemem
oświaty
a ekonomią polityczną (zob. Giroux, 1981; 1983; Aronowitz, Giroux,
1985).
Krytyczna teoria edukacji w dekadach 1985-2005 zostaje uzupełniona
o koncepcję „nauczycieli jako intelektualistów” (Aronowitz, Giroux, 1985;
Giroux, 1988), rozszerzaną od postulowania transformatywnej roli nauczycieli,
przez przypisanie im roli „intelektualistów publicznych” (zob. Aronowitz,
Giroux, 1991), aż po włączenie w tę grupę wszelkich aktywistów społecznych,
działających na różnych polach oddziaływania pedagogicznego tak w szkole,
jak i poza nią, i ostatecznie określanych mianem „adwokatów kultury” (cultural
workers)
(zob. Giroux, 2005a).
Kwestia istnienia wielu różnorodnych pól edukacji i oddziaływania
wychowawczego oznaczała dla Giroux konieczność wyjścia wraz z myśleniem
pedagogicznym poza kontekst szkolny. Kultura popularna stawała się dlań
centralną kategorią pozwalającą akcentować istotną rolę edukacyjną, jaką
odgrywa kultura w swoim szerokim znaczeniu, oraz wskazać na wagę nowego
typu wykształcenia w zakresie wiedzy o mediach i umiejętności krytycznego
odczytywania ich przekazów, czyli tzw.
critical media literacy.
W latach
dziewięćdziesiątych Giroux zaczyna intensywnie czytać prace teoretyków
związanych ze studiami kulturowymi (cultural
studies)
- zróżnicowaną
i cokolwiek eklektyczną dyscypliną, w ramach której badacze tacy jak Stuart
Hall, Larry Grossberg, Douglas Kellner i inni podejmują „krytyczne analizy
uwikłania instytucjonalnych i symbolicznych form kulturalnych i mechanizmów
władzy
w proces konstruowania osobowości, typów politycznej podmiotowości
oraz
świata
społecznego jako takiego” (Giroux, 2004a, s. 59; por. Kellner,
1995). Giroux szczególnie interesuje kwestia pedagogicznego oddziaływania
mediów, a precyzyjniej mówiąc, kultury medialnej czy też kultury komercyjnej,
w dobie neoliberalizmu. W centrum swoich studiów stawia on młodzież, będącą
obecnie celem wzmożonych zabiegów ze strony medialnych „pedagogii
komodyfikacji” (Giroux, 2009), które już to czynią z niej rynkowy towar, już to
postrzegają ją jako intratną, gdyż najbardziej podatną na perswazję, grupę
konsumencką. Dla Giroux tymczasem, młodzi ludzie stanowią „kluczowy
społeczny surowiec (social
resource),
będący w każdym zdrowym
społeczeństwie przedmiotem etycznej i politycznej troski o jakość
życia
publicznego (...) oraz o rolę państwa jako strażnika interesów publicznych”
(Giroux, 2003a, s. 33). Media, tj. szczególnie film, muzyka, a ogólnie przemysł
rozrywkowy, stanowi w oczach Giroux zagrożenie dla młodzieży wtedy, gdy
produkuje i emituje w społeczeństwo szczególnego rodzaju narracje czy
przekazy, jakimi są reprezentacje kultury młodzieżowej oparte na
stereotypowych wyobrażeniach o różnicach płciowych, klasowych i rasowych,
a także na retoryce moralnej paniki i bigoteryjnej troski o jej rzekome zepsucie.
Ten sam showbiznes atakuje młodzież w inny jeszcze sposób: nie poprzez
6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin