P-18-082-LRZ-01-01.pdf

(229 KB) Pobierz
LRZ.410.004.01.2018
P/18/082
WYSTĄPIENIE
POKONTROLNE
I. Dane identyfikacyjne kontroli
Numer i tytuł kontroli
Jednostka
przeprowadzająca
kontrolę
Kontroler
P/18/082 – Nadzór nad stosowaniem dodatków do żywności
1
.
Najwyższa Izba Kontroli
Delegatura w Rzeszowie
Dagmara Mazurkiewicz-Karasińska, główny specjalista kontroli państwowej,
upoważnienie do kontroli nr LRZ/58/2018 z dnia 6 kwietnia 2018 r.
(dowód: akta kontroli str. 1-2)
Jednostka
kontrolowana
Kierownik jednostki
kontrolowanej
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Przemyślu, ul. Biskupa Jakuba
Glazera 9, 37-700 Przemyśl (dalej PSSE)
Barbara Honicka, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Przemyślu od 1
stycznia 2017 r. (dalej Powiatowy Inspektor Sanitarny). W okresie wcześniejszym (od
14 lutego 2013 r.) funkcję tą sprawował Adam Sidor.
(dowód: akta kontroli str. 3-4)
II. Ocena kontrolowanej działalności
Ocena ogólna
W zakresie nadzoru nad jakością zdrowotną żywności pod względem zawartych
w niej substancji dodatkowych PSSE realizowała zadania zgodnie z wytycznymi
Głównego Inspektora Sanitarnego (dalej GIS) oraz zasadniczymi przedsięwzięciami
ustalonymi przez Podkarpackiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Rzeszowie (dalej PPWIS)
2
.
Zadania w zakresie nadzoru i kontroli stosowania w produktach spożywczych
substancji dodatkowych realizowali pracownicy Oddziału Higieny Żywności,
Żywienia i Przedmiotów Użytku na podstawie ogólnie zakreślonych zakresów
obowiązków i wytycznych GIS w ramach urzędowej kontroli żywności. W oparciu
o wytyczne zawarte w Planach Zasadniczych Zamierzeń PSSE obejmowała
szczególnym nadzorem przedsiębiorców stosujących w procesach technologicznych
substancje dodatkowe. Corocznie kontrolowano więc działalność wszystkich
zarejestrowanych producentów żywności i w miarę możliwości kadrowych –
dystrybutorów w ramach podstawowych kontroli sanitarnych
3
, których łącznie
wykonano 791, w tym 25 producentów żywności stosujących dodatki do żywności.
Żadna z przeprowadzonych przez PSSE kontroli nie wykazała nieprawidłowości
w odniesieniu do dodatków do żywności. Nie realizowano kontroli wyłącznie pod
kątem bezpieczeństwa stosowania w żywności substancji dodatkowych.
PSSE realizowała plany poboru prób produktów zawierających dodatki do żywności
zgodnie z wytycznymi GIS. W okresie objętym kontrolą dla PSSE zaplanowano
Lata objęte kontrolą: 2016-2018 – I kwartał
Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości,
negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie
dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę
opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie
3
Łącznie w latach 2016-2018 – I kwartał PSSE wykonała 791 kontroli podstawowych
1
2
2
jedynie w 2017 r. pobranie 7 próbek na obecność substancji konserwującej -
dwutlenku siarki (SO
2
) w przetworach i produktach warzywnych oraz 11 próbek
celem określenia parametrów czystości substancji dodatkowych i rozpuszczalników
ekstrakcyjnych. PSSE nie wykonywała badania prób żywności w kierunku substancji
dodatkowych poza planem, jak również nie inicjowała dodatkowych badań
w kierunku substancji dodatkowych i nie wykonywała kompleksowych badań prób
w kierunku wszystkich zawartych w próbkach żywności substancji dodatkowych.
Stwierdzona w wyniku kontroli nieprawidłowość polegająca na nierzetelnym
prowadzeniu rejestru zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu
żywność zawierającą substancje dodatkowe, podlegających urzędowej kontroli
organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, nie miała istotnego wpływu na
sprawowany przez PSSE nadzór nad stosowaniem dodatków do żywności.
III. Opis ustalonego stanu faktycznego
1. Przygotowanie organizacyjne do wykonywania zadań
i sprawowanie nadzoru nad stosowaniem substancji
dodatkowych w żywności.
Opis stanu
faktycznego
1. Terytorialny zakres działania PSSE obejmował obszar miasta Przemyśla oraz
powiatu przemyskiego w ramach województwa podkarpackiego. Nadzór
merytoryczny i instancyjny nad PSSE sprawował PPWIS. Do zadań PSSE, zgodnie
ze Statutem
4
, należało m.in. sprawowanie nadzoru nad warunkami bezpieczeństwa
żywności, żywienia, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością. Zadania te PSSE realizowała m.in. poprzez: prowadzenie spraw
związanych z wykonywaniem czynności kontrolnych, wykonywanie badań i analiz
laboratoryjnych
5
, inicjowanie, organizowanie, koordynowanie, prowadzenie
i nadzorowanie działalności na rzecz promocji zdrowia.
Zadania związane z nadzorem nad stosowaniem w żywności substancji
dodatkowych realizowane były w komórce organizacyjnej pod nazwą: Oddział
Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku (dalej Oddział Higieny Żywności).
Działania merytoryczne w ww. komórce organizacyjnej wykonywało siedmiu
pracowników. Zarówno w ich zakresach obowiązków, jak również w opisie zadań
Oddziału Higieny Żywności nie ujęto zadań związanych z dodatkami do żywności.
Każdy z pracowników Oddziału Higieny Żywności w ramach obowiązków
o charakterze szczegółowym zobowiązany był do wykonywania następujących
zadań: prowadzenie ewidencji oraz kontrole obiektów wyznaczonych planem pracy,
analiza i rozpracowywanie materiałów z kontroli, pobieranie próbek do badań
zgodnie z planem pracy, załatwianie skarg i wniosków w zakresie przydzielonych
czynności służbowych, opracowywanie informacji, wystąpień, planów pracy,
sprawozdań, współpraca z innymi komórkami Stacji zgodnie z aktualnym planem
działania, udział w szerzeniu oświaty zdrowotnej w zakresie zagadnień związanych
z pracą Oddziału Higieny Żywności, nadzór nad normami.
W 2016 i 2017 r. PPWIS zorganizował dwa szkolenia dla pracowników pionu
Higieny Żywności i Żywienia PSSE województwa podkarpackiego na temat: „Nadzór
organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej nad bezpieczeństwem żywności”.
Statut stanowił załącznik do zarządzenia Wojewody Podkarpackiego nr 342/09 z dnia 28 grudnia 2009 r.
W strukturze PSSE w Przemyślu nie było laboratorium, badania laboratoryjne, w tym pobieranych prób żywieniowo-
żywnościowych komórka Oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku zlecała „na zewnątrz”
4
5
3
W tematyce tych szkoleń poruszane były zagadnienia dodatków do żywności, tj.
„Substancje dodatkowe w suplementach diety, w środkach spożywczych
specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz w żywności wzbogaconej”
6
,
„Substancje dodatkowe, aromaty, enzymy”
7
. Dwóch pracowników z PSSE w ww.
latach oddelegowano do uczestnictwa w szkoleniach, a następnie osoby te
przeprowadziły szkolenia wewnętrzne tzw. kaskadowe z wybranego zakresu dla
pracowników tut. Oddziału Higieny Żywności.
(dowód: akta kontroli str. 5-18, 529-531)
Powiatowy Inspektor Sanitarny wyjaśnił, że: (…) w latach 2016-2018 (I kwartał) nie
występowały sytuacje stwierdzenia niewystarczającego zatrudnienia do realizacji
zadań związanych z nadzorem nad żywnością w aspekcie stosowanych w niej
substancji dodatkowych. Nadzór nad stosowaniem dodatków do żywności stanowi
jedno z zadań wyznaczonych do realizacji przez PSSE w Przemyślu w planie
zasadniczych przedsięwzięć na dany rok. Jest to zadanie, do realizacji którego nie
wyznaczono konkretnego pracownika, zadania w tym zakresie były realizowane
przez wszystkich pracowników komórki organizacyjnej. Oddziału Higieny Żywności.
(dowód: akta kontroli str. 96-97)
W okresie objętym kontrolą PSSE nie otrzymała dodatkowych środków finansowych
na realizację zadań związanych z nadzorem nad stosowaniem dodatków do
żywności.W związku z powyższym nie było możliwości wydzielenia z budżetu PSSE
środków finansowych przeznaczonych na zadania związane z nadzorem nad
stosowaniem w żywności substancji dodatkowych, gdyż nie księgowano ich
w układzie funkcjonalnym. Szacunkowe wielkości wydatkowanych środków
finansowych w latach objętych kontrolą dla Oddziału Higieny Żywności kształtowały
się odpowiednio: 2016 r. – 80.841, 52 zł (plan wydatków – 1.747.105,00 zł
8
), 2017 r.
– 83.106,98 zł (plan wydatków – 1.850.830,00 zł
9
), I kwartał 2018 r. – 24.859,67 zł
(plan wydatków – 1.767.000,00 zł
10
).
(dowód: akta kontroli str. 96-100)
2. PSSE opracowała plany zasadniczych przedsięwzięć na poszczególne lata objęte
kontrolą (dalej plan). Plany te były zgodne z wytycznymi GIS. W kolejnych latach
zaplanowano do realizacji przedsięwzięcia związane z bezpieczeństwem żywności
zawierającej substancje dodatkowe. Ich treść dotyczyła objęcia szczególnym
nadzorem przedsiębiorców zajmujących się produkcją, importem, obrotem
i stosowaniem substancji dodatkowych z uwzględnieniem kryteriów czystości, termin
realizacji – na bieżąco, według planu kontroli. W planie nie wskazano sposobu
realizacji ww. zagadnienia, jak również mierników do weryfikacji stopnia realizacji
zadań związanych z oceną jakości zdrowotnej żywności zawierającej substancje
dodatkowe.
Z pełnionego nadzoru nad przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, importem,
obrotem i stosowaniem substancji dodatkowych w ramach realizacji planu, PSSE
sporządzała sprawozdania
11
i przekazywała je do PPWIS. Sprawozdania zawierały
wyniki kontroli zakładów produkcji żywności i/lub substancji dodatkowych oraz
importerów substancji dodatkowych za zgodność z wymaganiami rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
w sprawie dodatków do żywności
12
(dalej rozporządzenie (WE) nr 1333/2008
Szkolenie w dniu 10.10.2016 r.
Szkolenie w dniu 02.10.2017 r.
8
Plan po zmianach dla PSSE w Przemyślu na 2016 r.
9
Plan po zmianach dla PSSE w Przemyślu na 2017 r
10
Plan po zmianach dla PSSE w Przemyślu na 2018 r.
11
Za 2016 r. – sprawozdanie sporządzono dnia 2.12.2016 r., za 2017 r. – 29.11.2017 r.
12
Dz. U. UE L 354 z 31.12.2008, s. 16 ze zm.
6
7
4
w sprawie dodatków do żywności. W latach 2016-2018 (I kwartał) objęto kontrolą
odpowiednio: 11, 10 , 4 producentów żywności. W trakcie kontroli sprawdzano:
- specyfikacje dla dodatków do żywności – zgodność ich stosowania
z rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności,
w zakresie ilości, rodzaju, pełnionej funkcji, rodzaju środka spożywczego,
- znakowanie środka spożywczego, znakowanie substancji dodatkowych –
zgodność etykiety z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 23 grudnia
2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych
13
.
W wyniku kontroli ww. producentów nie stwierdzono nieprawidłowości i w związku
z tym nie podjęto działań.
(dowód: akta kontroli str.19-23, 37-78, 101-111, 527, 534)
3. PSSE opracowała plany kontroli, w tym zakładów produkujących
i wprowadzających do obrotu żywność zawierającą substancje dodatkowe zgodnie
z wytycznymi PPWIS do planowania i działalności Inspekcji Sanitarnej na kolejne
lata (dalej wytyczne). W planach kontroli nie ujmowano sprzedawców internetowych,
z uwagi na ich brak na terenie powiatu przemyskiego. W planach kontroli ustalono
harmonogram prowadzenia kontroli tych podmiotów – raz w roku w wybranych
miesiącach. Częstotliwość prowadzenia kontroli wynikała z kategoryzacji zakładów
produkcyjnych sektora spożywczego objętych nadzorem PIS na podstawie oceny
ryzyka z uwzględnieniem mikrobiologicznych i chemicznych kryteriów żywności.
Przy ustalaniu częstotliwości i zakresu przeprowadzanych kontroli uwzględniano
zagadnienia wymienione w instrukcjach planowania kontroli
14
.
W załącznikach do zarządzeń GIS z 8 maja 2017 r. i 1 lipca 2014 r. zawarto
instrukcje planowania kontroli, procedury urzędowej kontroli żywności oraz
materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, instrukcje
dotyczące kryteriów oceny zakładu produkcji/ obrotu żywnością/materiałów
i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
15
. W wytycznych w zakresie
bezpieczeństwa żywności i żywienia polecono objąć szczególnym nadzorem
przedsiębiorców zajmujących się produkcją, importem, obrotem i stosowaniem
substancji dodatkowych z uwzględnieniem kryteriów czystości.
(dowód: akta kontroli str. 19-35, 37-54, 101-111, 293-318)
4. W planach kontroli nie uwzględniano podmiotów wyłącznie zajmujących się
produkcją lub dystrybucją żywności pod kątem stosowania w niej substancji
dodatkowych. Kierownik Oddziału Higieny Żywności opracowywał, zgodnie
z wytycznymi GIS
16
, harmonogramy kontroli na podstawie uprzednio dokonanej
analizy ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem:
- ogólnej oceny potencjalnego ryzyka w zakresie bezpieczeństwa, na które
narażona może być żywność, materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu
z żywnością w procesie produkcji lub obrocie,
- rodzaju asortymentu produkowanego/wprowadzanego do obrotu,
- oceny realizacji zasad dobrej praktyki higienicznej, produkcyjnej w zakładach
produkcji i obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością, jak też zasad systemu HACCP w zakładach produkcji i obrotu
żywnością,
Dz. U. z 2015 r., poz. 29 ze zm.
Instrukcja planowania kontroli IK/PK/BŻ/01/01 stanowiący załącznik do zarządzenia nr 153 GIS z 1 lipca 2014 r. i do
zarządzenia nr 104/17 GIS z 8 maja 2017 r.
15
Załącznik nr 1, 2, 7, do zarządzenia nr 104/17 GIS z 8 maja 2017 r. i zarządzenia nr 153 GIS z 1 lipca 2014 r.
16
Instrukcja planowania kontroli IK/PK/BŻ/01/01 z 8 maja 2017 r. GIS będąca załącznikiem nr 2 do zarządzenia nr 104/17 GIS
z 8 maja 2017 r., instrukcja planowania kontroli IK/PK/BŻ/01/01 z 1 lipca 2014 r., będąca załącznikiem do zarządzenia nr 153
GIS z 1 lipca 2014 r.
13
14
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin