Transport ładunków niebezpiecznych -.docx

Wstęp.

Rozdział 1. Ładunki niebezpieczne - charakterystyka i oddziaływanie na organizmy żywe i środowisko.

1.1.            Definicja ładunku niebezpiecznego.

1.2.            Rodzaje I klasyfikacja ładunków niebezpiecznych.

1.3.            Ryzyka i zagrożenia związane z ładunkami niebezpiecznymi.

1.3.1.      Ukierunkowane na istoty żywe:

1.3.1.1.                        Zatrucia organizmu.

1.3.1.2.                        Poparzenia chemiczne i cieplne.

1.3.1.3.                        Długotrwałe upośledzenia funkcji organizmu.

1.3.1.4.                        Mutacje genetyczne. 

1.3.1.5.                        Śmierć.

1.3.2.      Ukierunkowane na środowisko:

1.3.2.2. Zatrucia wód.

1.3.2.3. Zatrucia gleby.

1.3.2.4. Zatrucia powietrza.

1.3.2.5. Zatrucia źródeł pokarmu.

Rozdział 2. Regulacje prawne dotyczące transportu ładunków niebezpiecznych.

2.1. Regulacje prawne dla transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie samochodowym (Umowa ADR).

2.2. Regulacje prawne dla transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie kolejowym (Regulamin RID).

2.3. Regulacje prawne dla transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie morskim (Kodeks IMDG)

2.4. Regulacje prawne dla transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie żeglugą śródlądową (Umowa AND).

2.5. Regulacje prawne dla transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie lotniczym (Instrukcje techniczne IATA/DGR).

Rozdział 3. Wymogi dotyczące przewozu ładunków niebezpiecznych.

3.1. Wymagania formalne i techniczne dla przewoźników.

3.2. Wymogi dotyczące opakowań i zbiorników dla towarów niebezpiecznych.

3.3. Wymogi dotyczące dokumentacji przewozowej. 

3.4. Wymogi dotyczące czynności przewozowych (załadunek, transport, postój, przeładunek, rozładunek, nadzór nad pojazdem) i w sytuacjach zagrożenia.

3.5. Zagrożenia i główne przyczyny wypadków w transporcie ładunków niebezpiecznych.

Rozdział 4. Analiza znaczenia i wypadkowości w transporcie ładunków niebezpiecznych.

4.1. Rozwój i udział transportu ładunków niebezpiecznych w transporcie ogółem.

4.2. Analiza wypadkowości w transporcie ładunków niebezpiecznych (liczba wypadków, przyczyny wypadków).

Zakończenie.

Rozdział 1. Ładunki niebezpieczne - charakterystyka i oddziaływanie na organizmy żywe i środowisko.

1.1.            Definicja ładunku niebezpiecznego.

Towary niebezpieczne definiowane są jako materiały oraz przedmioty, które mogą być przewożone tylko na wyjątkowych warunkach określonych przepisami prawa. Wykaz takich towarów niebezpiecznych, które są dopuszczone do przewozu oraz niedopuszczone do niego znajdują się w Tabeli A Umowy ADR [1]. W tabeli zamieszczono m.in. numery rozpoznawcze UN materiałów i przedmiotów niebezpiecznych, ich nazwy oraz opisy. Towary niebezpieczne, które nie zostały dopuszczone do przewozu na mocy tej umowy są towarami, z transportem których wiąże się bardzo duże zagrożenie. Są to przykładowo: UN 2186 chlorowodór, skroplony, schłodzony; UN 2455 azotyn metylu czy UN 1798 woda królewska (mieszanina stężonych kwasów azotowego i solnego) [1].

Do grupy towarów niebezpiecznych, które są dopuszczone do przewozu zgodnie z omawianą umową należą na przykład: UN 1263 farby: UN 0334 ognie sztuczne; UN 3090 akumulatory litowe oraz UN 1090 aceton. Niektóre towary niebezpieczne są zwolnione z obowiązku przestrzegania przepisów Umowy ADR. Takim przykładem jest alkohol etylowy w roztworze wodnym powyżej 24%, który stanowi materiał niebezpieczny oznaczany jako UN 1170 etanol w roztworze. Roztwory wodne alkoholu etylowego zawierające mniej lub równowartość 24% objętościowych alkoholu nie podlegają tym przepisom. Wśród towarów niebezpiecznych, zgodnie z umową, są substancje oraz preparaty o właściwościach palnych, żrących, wybuchowych, utleniających, trujących, promieniotwórczych, samozapalnych bądź też stanowiących zagrożenie dla środowiska. Należą do nich ściśle zdefiniowane grupy towarów: granaty, ognie sztuczne, farby czy akumulatory. Towary niebezpieczne stanowią również grupy towarów o podobnych uściślonych właściwościach, w tym: UN 1987 alkohole I. N. O. (inaczej nie określone) albo produkty o zbliżonych właściwościach ogólnych: UN 1992 materiał zapalny, ciekły, trujący I. N. O. [1].

1.2.            Rodzaje i klasyfikacja ładunków niebezpiecznych.

Wśród ładunków niebezpiecznych można wyróżnić 13 klas wyodrębnionych w zależności od występującego zagrożenia. Każdy ładunek niebezpieczny ma przypisany indywidualny bądź grupowy numer rozpoznawczy UN. Obok wskazania zagrożenia dominującego, odpowiadającego nazwie danej klasy, ładunek może powodować również zagrożenie lub zagrożenia dodatkowe, które ustala się na podstawie kryteriów właściwych dla klas, do których zaliczono je ze względu na ich charakter dominujący. Oznacza to, iż na przykład materiał palny, trujący klasy 3 spełnia kryterium zapalności odpowiadające klasie 3, a także kryterium toksyczności charakterystyczne dla klasy 6.1. W zasadzie wyłącznie indywidualne substancje chemiczne w stanie czystym, poza materiałami oraz przedmiotami wybuchowymi, nie powodują obowiązku przeprowadzania procedury klasyfikacyjnej przed nadaniem ich do przewozu [1].

Ocena zagrożenia powodowanego przez materiały chemiczne dokonywana jest w szczególności w oparciu o możliwe niepożądane skutki związane z cechami danego materiału. W ramach oceny prowadzona jest analiza właściwości fizyczno–chemicznych, jak również wyników badań określonych w Umowie ADR. Badania te należy wykonywać w uprawnionej jednostce badawczej, którą w Polsce jest np. Instytut Przemysłu Organicznego w Warszawie. „Podręcznik badań i kryteriów” [2] i dział 2.3 ADR zawierają wytyczne badań klasyfikacyjnych ładunków niebezpiecznych. Wyjątek stanowią klasy 6.2 oraz 7.

Towary niebezpieczne wszystkich klas, za wyjątkiem klasy 7, posiadają przypisane  kody literowe–cyfrowe, tzw. kody klasyfikacyjne. Litery, które występują w kodach klasy 2 i następnych to pierwsze litery angielskich nazw zagrożeń związanych z danym towarem. Cyfry – o ile występują – określają dalszy podział towarów w zakresie wskazanych wcześniej literą zagrożeń. Przykładowo, kod CF1 określa materiał żrący, palny, ciekły, natomiast kod CF2 stosowany jest na określenie materiału żrącego, palnego, stałego. Numeryczny wykaz ładunków niebezpiecznych obejmuje pozycje indywidualne oraz grupowe. Pierwsza z tych grup składa się ze ściśle zdefiniowanych, pojedynczych materiałów oraz przedmiotów wymienionych z nazwy oraz z materiałów i przedmiotów niewymagających klasyfikacji. Pozycje grupowe to grupy towarów niewymienionych z nazwy, które zostały wyodrębnione na gruncie podobieństwa zagrożeń. Typologia towarów niewymienionych z nazwy polega na zaliczeniu ich do wyłącznie jednej pozycji grupowej [3].

Tab. 1.1 Znaczenia liter w kodach klasyfikacyjnych