AEROKLUB POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

NAWIGACJA

WYDAWNICTWA KOMUNIKACJI ŁĄCZNOŚCI

W formie elektronicznej wprowadzone przez Bernarda Jakubowskiego

Autorzy: PELAGIA MAJEWSKA

                   ANDRZEJ PAZIO

Okładkę projektował KRZYSZTOF RACINOWSKI

Książka zawiera podstawowe wiadomości o przygotowaniu przelotu przed rozpoczęciem lotu (wytyczenie trasy, przygotowanie map, sprawdzenie przyrządów itd.) oraz o nawigowaniu, tj. o czynnościach pilota szybowcowego wykonywanych podczas lotu.

Książka należy do serii obejmującej całokształt szkolenia szybowcowego. Przeznaczona jest przede wszystkim dla kandydatów na pilotów szybowcowych, pilotów oraz instruktorów szybowcowych.

Redaktor TERESA DRZAL

Redaktor techniczny ALINA CZARNECKA

Korektor NINA NIUŃKO

BIBLIOTEKA AEROKLUBU POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ

              W cyklu wydawniczym Biblioteki Aeroklubu PRL przygotowanym przez Dział Szkolenia Lotniczego Zarządu Głównego Aeroklubu PRL pierwszą serię stanowi „Szkolenie Szybowcowe”.

              W serii tej znajdzie Czytelnik pełny materiał szkoleniowy obejmujący wiadomości z zakresu szkolenia szybowcowego, niezbędne do otrzymania srebrnej odznaki oraz licencji pilota szybowcowego. Seria ta obejmuje następujące tematy, ujęte w 11 broszurach: historia lotnictwa , przepisy lotnicze, mechanika lotu, meteorologia, nawigacja, medycyna lotnicza, budowa szybowców, wyposażenie szybowców, urządzenia startowe, eksploatacja szybowców i zasady pilotażu.

              Każda broszura z omawianej serii stanowi odrębną całość tematyczną i może służyć za materiał samokształceniowy lub za pomocniczy podręcznik dla słuchaczy odpowiednich kursów teoretycznych. Tematy kontrolne podane na końcu każdej broszury są jednocześnie pytaniami Lotniczej Komisji Egzaminacyjnej przeprowadzającej egzaminy na licencję pilota szybowcowego.

              Czytelnicy interesujący się lotnictwem, lecz nie zajmujący się praktycznym szkoleniem lotniczym, znajdą w naszym cyklu interesującą lekturę, wyjaśniającą przystępnie zagadnienia lotnictwa.

Dział Szkolenia Lotniczego

Aeroklubu PRL

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI              5

WYKAZ OZNACZEŃ              6

WSTĘP              7

Rozdział 1              7

MAPY LOTNICZE              7

Umowna geometria kuli ziemskiej              7

Siatka geograficzna              7

Zależność między długością geograficzną a czasem              9

Rzuty kartograficzne              9

Rodzaje map lotniczych              12

Podziałka mapy              12

Oznaczenia map (tzw. nomenklatura map)              13

Czytanie map topograficznych              13

Rozdział 2              15

LOTNICZA BUSOLA MAGNETYCZNA              15

Podstawowe wiadomości o magnetyzmie ziemskim              15

Działanie ziemskiego pola magnetycznego na igłę magnetyczną              16

Budowa i charakterystyka lotniczej busoli magnetycznej              18

Dewiacja busoli              20

Kompensacja busoli              22

Rozdział 3              23

WIELKOŚCI PRZYJĘTE W NAWIGACJI              23

Określanie kierunków na kuli ziemskiej              23

Kąt drogi geograficzny i magnetyczny              24

Kurs              26

Oznaczenie kierunku i prędkości wiatru              28

Prędkość lotu              29

WYKAZ OZNACZEŃ

R               - promień kuli ziemskiej

l                    - długość geograficzna

j                    - szerokość geograficzna

N              - północ

S              - południe

E              - wschód

W              - zachód

NG              - północ geograficzna

SG              - południe geograficzne

NM              - północ magnetyczna

SM              - południe magnetyczne

Ho              - całkowita siła magnetyzmu ziemskiego

H              - składowa pozioma magnetyzmu ziemskiego

Z              - składowa pionowa magnetyzmu ziemskiego

  Θ              - inklinacja magnetyczna

D M              - deklinacja magnetyczna

D B              - dewiacja busoli

D V              - wariacja

B              - różnica między kursem magnetycznym i kursem busoli, będąca sumą D B i błędu ustawienia

D U              - błąd ustawienia

KD              - kąt drogi

KDG              - kąt drogi geograficzny

KDM              - kąt drogi magnetyczny

NKD              - nakazany kąt drogi

RKD              - rzeczywisty kąt drogi

NKDM              - nakazany kąt drogi magnetyczny

RKDM              - rzeczywisty kąt drogi magnetyczny

KG              - kurs geograficzny

KM              - kurs magnetyczny

KB              - kurs busoli

U              - prędkość wiatru

Dm              - meteorologiczny kierunek wiatru

D              - nawigacyjny kierunek wiatru

V              - prędkość powietrzna

Vt              - prędkość instrumentalna (odczytywana z prędkościomierza)

Vs              - prędkość przeskoku

Vp              - prędkość przelotowa

W              - prędkość podróżna przelotu

ts              - czas lotu na odcinkach prostych

tw              - czas krążenia w kominach termicznych

E              - kąt wiatru

KZ              - kąt znoszenia

KZmax              - kąt znoszenia maksymalny

KPT              - końcowy punkt trasy

WPT              - wyjściowy punkt trasy

PZK              - punkt zmiany kierunku (punkt zwrotny trasy).

WSTĘP

              Nawigacja powietrzna mówi o sposobie prowadzenia statku powietrznego po obranej trasie. Nazwa przedmiotu pochodzi od łacińskiego słowa „nawigare”, co oznacza – żeglować.

              Nawigacja jest zbiorem wiadomości o przygotowaniu przelotu przed rozpoczęciem lotu oraz o nawigowaniu, tj. o czynnościach pilota wykonywanych podczas lotu, zmierzając do zachowania orientacji i przewidzianej trasy.

              ...