Pacuski K., Początki benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha na grodzie płockim.pdf

(2133 KB) Pobierz
SPOŁECZEŃSTWO
POLSKI
ŚREDNIOWIECZNEJ
POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT HISTORII
SPOŁECZEŃSTWO
POLSKI
ŚREDNIOWIECZNEJ
Zbiór studiów
Tom V
POD
REDAKCJĄ
STEFANA K.
KUCZYŃSKIEGO
WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN, WARSZAWA 1992
KAZIMIERZ PACUSKI
POCZĄTKI BENEDYKTYŃSKIEGO
OPACTWA
ŚW.
WOJCIECHA NA GRODZIE
PŁOCKIM
Najdawniejsze dzieje
benedyktyńskiego
klasztoru i
kościoła
św.
Wojciecha, usytuowanego w
stołecznym
grodzie Mazowsza na
obszarze dzisiejszego Wzgórza Tumskiego
1 ,
nie
pozostawiły świa­
dectw w zachowanych
źródłach.
Tak
ważne
dla
objaśnienia
owych
dziejów archiwum klasztorne z doby wczesnego
średniowiecza musiało
ulec zatracie
wcześnie, może
w
związku
ze zniszczeniem grodu
płockiego
przez najazd litewski w 1262 r.
2
W rezultacie brak jakich-
kolwiek zapisek klasztornych z owego czasu: zapiski fundacyjnej,
zapisek nekrologicznych, wczesnego inwentarza dóbr.
Także źródła
innej proweniencji
wnoszą
niewiele
światła.
Lista opatów
płockich,
poświadczonych źródłowo,
ma dla
średniowiecza
sporo luk i rozpo-
czyna
się
dopiero w 1228 r.
3
Uposażenie
klasztoru poznajemy
z jednego regestu dokumentu z
połowy
XIII w. oraz z dokumentów
XIV w., zachowanych w
różnym
stopniu, a
także
z
późniejszych
źródeł.
Niestety, kolejne archiwum klasztorne z doby XIV - XVII w.
uległo
zatracie w 1705 r. Konwent
działał
jeszcze w
Płocku
do 1781 r.,
1
O lokalizacji obiektów
we
wa.esnośredniowiecznym Płocku
:r.ob.
zwłaszcza
S. T
r
a w k o w
s
k
i,
Zur
Sozialtopographie der Stadt
Płock
im
Xll Jahrhundert,
Kwart.
HKM ,,Ergon",
t.
ID, 1962,
s.
406-408, a
takie
prace
Cz.
D e p t u I y. · Por.
też rekonstrukcję
planu miasta
wraz
z
pnedmieściami
u
schyłku
XVI w. w opracowaniu
K.
P a c u s k i e g o, w pracy zbiorowej pod red. W. P a I u c k i e g o,
Atlas Hi&toryczny
PolskL Mazowsze
w
drugiej
połowie
XW wieku
[cyt. dalej: AHP,
Mazowsze],
Warszawa 1973 (plan i
komentarz~
2
Gród
płocki został
odbudowany
jesienią
1262 r. przy
udziale
Wielkopolan, co
odnotowała
Kronika
Wielkopolska,
nr 139. W klasztorze, który
dzielił
losy
grodu,
musiały być
paechowywane
m.in.
dokumenty
kaiąż.ęce
dotyczące
dóbr opactwa, wzmiankowane w 1339 r. w dokumencie opata
płockiego
Jana:
non obstantibus
--
privilegiis,
nostro rrwnasterio
- -
per
dominos
duces antiquos M
Q800iae
co""essis,
quae
nobis sunt ablatae
per
insultus ilifidelium
Lituanorum.
Nowy KDMaz.,
t.
Il, nr 229 (z kopii XVIII w.).
3
Johannes abbas beati Adalberti Plocensi&
(KDMaz. Koch., nr
266).
Na
liście
opatów zestawionej
przez
Mąkowskiego
poprzedza go opat
Więcław,
w istocie opat
czerwiński.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin