notatek-pl-konstytucja-marcowa-i-kwietniowa-wyklad (1).pdf

(258 KB) Pobierz
Konstytucja marcowa i kwietniowa
17 marca 1921 r.
odrodzone państwo polskie przyjęło oficjalna nazwę Rzeczpospolitej Polskiej- nastąpiło to
na mocy
Konstytucji Marcowej
Postanowienia Konstytucji Marcowej:
Polska jako republika z dwuizbowym parlamentem i systemem parlamentarno-gabinetowym
Władzę ustawodawczą
pełnił
Sejm i Senat
– dwie izby utworzone na wzór francuski – pochodzą z
demokratycznych, pięcioprzymiotnikowych wyborów
Władzę wykonawczą
sprawował
prezydent i rząd
– głowę państwa wybierały połączone w
Zgromadzenie Narodowe
obie izby parlamentu
Uprawnienia prezydenta były ograniczone:
Reprezentował państwo
Był zwierzchnikiem sił zbrojnych, ale bez prawa osobistego dowodzenia
Obsadzał wyższe stanowiska cywilne
Posiadał prawo łaski
Mianował prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek poszczególnych ministrów
Ministrowie odpowiadali solidarnie za politykę rządu, a indywidualnie za działalność własnych resortów
Konstytucja Marcowa zawierała obszerny katalog demokratycznych swobód obywatelskich
Krytyka Konstytucji Marcowej doprowadziła do zbrojnego przewrotu wojskowego
Zamach stanu zorganizowany w
maju 1926 r.
przez
Józefa Piłsudskiego
spowodował uchwalenie zmiany
konstytucji tzw.
nowelę sierpniową
Nowela sierpniowa wzmacniała uprawniania prezydenta i rządu kosztem sejmu i senatu – prezydent otrzymał
m.in. prawo rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji oraz prawo wydawania rozporządzeń z mocą
ustawy
Po uchwaleniu noweli sierpniowej rozpoczęły się rządy
Sanacji
– głównym jej celem była zmiana konstytucji
Przedstawiona na posiedzeniu sejmu teza nowej ustawy zasadniczej została uchwalona przez większość
prorządową po opuszczeniu sali obrad przez opozycję –
od 23 kwietnia 1935 r.
zaczęła obowiązywać
Konstytucja Kwietniowa
Postanowienia Konstytucji Kwietniowej:
Odeszła od zasady trójpodziału władzy
Zerwała z systemem parlamentarno-gabinetowym
Zwierzchnikiem wszystkich władz ustanowiła prezydenta
Uprawnienia prezydenta:
Prawo wydawała dekretów z mocą ustawy
Inicjatywę ustawodawczą łącznie z inicjatywą w sprawie zmiany konstytucji
Prawo veta zawieszającego wobec ustaw
Prawo rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji
Możliwość mianowania części senatorów
Możliwość wskazania swego następcy na urzędzie
Na skutek rozbudowy kompetencji prezydenta znaczenie parlamentu zostało ograniczone
Wejście konstytucji kwietniowej w życie oznaczało odrzucenie ustroju liberalno-demokratycznego i zwrot w
kierunku rządów autorytarnych
Zgłoś jeśli naruszono regulamin