ILUSTROWANA HISTORIA ŚWIATA - tom I (do roku 500).pdf

(33192 KB) Pobierz
ILUSTROWANA
S
�½
TOM 1
..
d
ILUSTROWANA
HISTORIA
S
I T
�½
(do
prof. dr
500
TOM l
roku n.e.)
redakcja naukowa
hab. Henryk Samsonowicz
�½
MUZASA
Czym jest historia?
Wyraz "historia" wywodzi się
od starożymego greckiego
czasownika
hislO
- "wiem to",
ale znaczy także "widzialem",
a
historeo
oznaczało "uczyć się
przez doświadczenie". Grecy
byli świadomi, że nie można
niczego wiedzieć, jeśli się tego
nie zobaczy lub nie zbada.
Historyk grecki Tukidydes
pisał, iż zbyt wielu ludzi
skłonnych jest wierzyć
pierwszej opowieści, jaką
usłyszą!
Starożymi Grecy rozumieli
istotę tego, czym jest historia.
Po pierwsze, wiedza
historyczna musi być oparta na
dowodach. Po drugie, historia
jest nie tylko jednym wątkiem,
lecz wieloma. Wreszcie po
trzecie, wszystko musi być
rozpatrywane w sposób
krytyczny, by wytropić
wszelkie pomyłki. Historycy
usiłują odkryć nie tylko co się
wydarzyło, ale także dlaczego
to się stało.
Słowo "historia" ma wiele
znaczeń. Jest to opowieść
o zdarzeniach w ciągu
czasowym; jest to także
badanie wydarzeń, ich
przyczyn i rezultatów.
Historią jest wszystko, co
zachowuje lub przypomina
przeszlość, szczególnie pod
postacią słowa pisanego. Jako
materiał dowodowy
wykorzystują historycy
zarówno relacje pisemne, jak
i zabytki, takie jak broń
i narzędzia, czy też opowieści
zachowane w tradycji usmej.
r
Budowle swiadczą o przesz/osei.
Rzymianie wznosili potężne budynki
publiczne i wiele z nich nadal sloi,
jak Koloseum w Rzymie.
<l1li
A
Wydarzenia najnowszej historii
są często dobrze udokumentowane,
jak spotkanie przywódców" Wielkiej
Trójki" - Churchilla, Roosevella
i Stalina w Jalcie u schylku
II
wojny
światowej.
Aby coś zapamiętać, ludzie
to zapisują lub rejestrują
w inny sposób. Tak dzieje się
dlatego, że wydarzenia - nawet
ważne - szybko zanikają
w ludzkiej pamięci. Nasze
życie dzisiaj wydaje się bardzo
różne od tego w przeszłości, ale
nie wszystko ulega zmianie.
Drogi rzymskie są używane po
dzień dzisiejszy, a gry takie jak
szachy zostały wynalezione
wiele stuleci temu.
1
CZYM JEST H I STORIA?
Dzieło Archeologów
:\rcheologia jest badaniem
ludó\\'
odleglej przeszlości
poprzez naukowe studia nad
przedmiotami, które po sobie
pozo tawily. Archeologowie
badają zabytki (narzedzia
i inne), struktury przestrzenne
(np. budynki) oraz ślady
ekologiczne (nasiona
czy
kości
zwierząt). Archeologia może
powiedzieć nam wiele
o spoleczeństwach, które żyly,
zanim powstaly dokumenty
pisane, jak również wzbogacić
naszą wiedze
o spolecznościach
piśmiennych.
Archeologowie są jak
detektywi. Traktują znaleziska
jako źródło wiedzy
o najdawniejszych
społeczeństwach, które je
wytworzyły. Podobnie jak
historycy, archeologowie
Sieć krzyżujących się
linii
sluży do lokalizacji i pomiaru
znaleziska. Zebraną slamtąd
ziemię przesiewa się dokładnie,
by niczego nie przeoczyc.
�½
mogą czasami odkryć
przyczyny ważniejszych
zmian w spoleczeóstwach,
które badają. Kathlecn
Kenyon, rozkopując osiedle
w starożytnym Jerycho
stwierdziła, iż jego
mury
zostaly zniszczone
IV
czasach
biblijnych nic rykiem trąb,
ale
IV
wyniku pożaru.
Archeologia może czesto
przedstawić historykom
dowody, które nakazują im
przewartościować poglądy
o dawnych spoleczeóstwach.
W
1939 r. w Sunon Hoo,
w Anglii, zostały odkryte
prawdziwe skarby
w pogrzebanym statku­
-grobowcu. Zabytki tam
znalezione obaliły pogląd
o prymitywnym
społeczeństwie z początków
średniowiecza.
Archeolog podwodny uważnie
rejestruje położenie zabytków
na pokladzie wraka. Mul na dnie
morskim często zachowuje
znaleziska w doskonałym stanie.
&
Jesl
rzeczą bardzo ważną. by
zanotowac dokladną pozycję
i rozmiary każdego znaleziska.
Nie wolno też dopuscic
do uszkodzenia znalezisk.
�½
zasłona
ł
.',
,
'.
I
'�½.'"
Należy wykonac
dokladną dokumentację
rysunkową. Na każdym
poziomie wykop jest ponadto
lotogralowany. To
odwzorowuje dokladną
pozycję znalezisk.
�½
2
barwne
.'
tyczki
do pomiaru odległości
CZYM JEST HISTORIA?
KIEDY TO aYLo?
1594
1799
1870
1879
1900
1922
1925
1939
1952
1970
1974
1991
Odkrycie miasta Pompei we Włoszech.
Został odkryty Kamień z Rosetty w Egipcie.
Heinrich Schłiemann rozpoczął wykopaliska
w Troi, dziś w Turcji.
Odnałeziono prehistoryczne małowidła
jaskiniowe w Hiszpanii.
Sir Arthur Evans rozpoczął wykopaliska
w Knossos na Krecie.
Howard Carter odkrył grób Tutenchamona
w Egipcie.
Ostrza krzemienne odkryto w Folsom (USA).
Odkrycie statku·skarbu w Sulton Hoo, Anglia.
Kathłeen Kenyon rozkopuje Jerycho w Jordanii.
Odkrycie " Człowieka z Tollund" w Danii.
Odkrycie grobowca Shi Huangdi w Chinach.
Płetwonurek odkrywa malowidła jaskiniowe we
Francji. W Alpach odkrycie ciała sprzed 6000 lat.
warstwa
rzymska
.doły
po łupach
,
warstwa
celtycka'
epok�½
brązu
epoA klmltnla
Archeologowie poszukują
teorii, które wyjaśnilyby
przemiany zachodzące
w spolecznościach ludzkich.
Próbują np. wyjaśnić, dlaczego
rolnictwo pojawilo się
w Meksyku okolo 7000 lat
p.n,e. lub dlaczego pierwsze
miasta wyrosi y na Bliskim
Wschodzie. Archeologowie
badają także pewne
zagadnienia, a nie ty lko
stanowiska wykopaliskowe.
W latach 60-tych Richard
MacN eish badal stanowiska
jaskiniowe w Meksyku, aby
udokumentować wypiekanie
chleba z kukurydzy. Do analiz
statystycznych używane są
komputery.
...
His/oria odzwierciedlona jest
w warstwach. Celtycka palisada
zoslała zastąpiona przez mur
kamienny w czasach rzymskich.
Popiół swiadczy. że byt tu też pożar.
SCHLlEMANN
Heinrich Schliemann
(1822-1890) rozkopywał
Troję, miejsce
homerowej
Iliady.
To
stanowisko w Turcji
składa się z dziewięciu
miast, nawarstwionych
kolejno na siebie.
Troja była w istocie
drugim miastem.
.... Cialo dunskiej
kobiety, pochowanej
w
95
r. n.e. nie uleglo
rozkładowi, ponieważ
ugrzęzlo w torfowisku.
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin