Bielaszka-Podgórny B., Walka o księstwo halickie po śmierci Włodzimierza Jarosławowicza.pdf

(381 KB) Pobierz
STUDIA SANDOMIERSKIE
TEOLOGIA – FILOZOFIA – HISTORIA
TOM XXIII
2016
STUDIA
SANDOMIERSKIE
TEOLOGIA – FILOZOFIA – HISTORIA
TOM XXIII
2016
Wydawnictwo Diecezjalne
i Drukarnia w Sandomierzu 2016
Na okładce:
Kościół pw.
św.
Benedykta w Modliborzycach k. Opatowa,
fot. © Zbigniew Czernik CC-BY-3.0
Redaktor naczelny:
ks. Bogdan Stanaszek (UP JPII, Kraków)
Zastępca redaktora naczelnego i sekretarz redakcji:
ks. Piotr Tylec (Biblioteka Diecezjalna, Sandomierz)
Kolegium redakcyjne:
ks. Leon Siwecki (KUL JPII, Lublin), ks. Kazimierz Skawiński (WSD, Sandomierz),
ks. Leszek Pachuta (Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz)
Rada naukowa:
prof. dr Marko Jacov (Uniwersytet Salento, Lecce), István Kovács
(Węgierska Akademia Nauk, Budapeszt), ks. prof. dr hab. Kazimierz
Łatak
(UKSW, Warszawa), prof. dr Edouardo de Torres (Papieski Uniwersytet
Świętego
Krzyża,
Rzym), ks. dr hab. Zbigniew Waleszczuk (Katholische Universität, Eichstätt),
ks. prof. dr hab. Zygmunt Zieliński (KUL JPII, Lublin)
Redaktorzy językowi:
język polski: Joanna Sarwa, Izabela Marciniak
język angielski (native speaker): Sydney Sadowski
język włoski (native speaker): s. dr hab. Susi Ferfoglia
Redakcja techniczna:
Leokadia Wilk SNMPN
Recenzenci tomu:
o. prof. dr hab. Tomasz Dąbek, ks. dr hab. Marek Gilski, dr hab. Ryszard Gryz, prof. UJK,
ks. dr hab. Marek Jagodziński, ks. prof. dr hab. Tomasz Jelonek, dr hab. Wojciech Kęder, prof.
UPJPII, ks. prof. dr hab. Stanisław Kowalczyk, prof. dr hab. Feliks Kiryk, ks. prof. dr hab. Józef
Krasiński, dr hab. Kazimierz Kuczman, prof. UP JPII, ks. dr Paweł Lasek, ks. dr hab. Jacek
Łapiński,
prof. KUL, dr Dominik Maiński, prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk, ks. dr hab. Kazimierz
Talarek, ks. dr hab. Zbigniew Waleszczyk, ks. dr Albert Warso, ks. prof. dr hab. Andrzej Witko,
ks. dr hab. Tadeusz Zadykowicz, prof. KUL, ks. dr hab. Jan
Żelazny,
prof. UP JPII
Projekt współfinansowany z dotacji na utrzymanie potencjału badawczego
Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie przyznanej
przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w roku 2016
Wersją podstawową czasopisma jest wersja papierowa
ISSN 0208-7626
Za zezwoleniem Władzy Diecezjalnej
© Copyright by Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 2016
Adres redakcji: ul.
Żeromskiego
6, 27-600 Sandomierz
Adres internetowy: studia@wds.com.pl e-mail: zamowienia@wds.com.pl,
http://historia.upjp2.edu.pl/info/czasopisma/studia-sandomierskie
Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, ul.
Żeromskiego
4,
27-600 Sandomierz, tel. 15 64-40-400; fax 15 832-77-87; www.wds.pl
HISTORIA
BARBARA BIELASZKA-PODGÓRNY
UP JPII, Kraków
Studia Sandomierskie
23 (2016)
WALKA O KSIĘSTWO HALICKIE PO
ŚMIERCI
WŁODZIMIERZA JAROSŁAWOWICZA W
ŚWIETLE
RELACJI
JANA DŁUGOSZA ZANOTOWANEJ W „ROCZNIKACH” POD 1198 R.
Wstęp
W końcu XII zmarł książę Halicza Włodzimierz Jarosławowicz, na którym
wygasła dynastia halickich Rościsławowiczów. Po
śmierci
tego władcy między
ruskimi książętami wybuchły walki o jego dziedzictwo. Zwycięsko wyszedł z nich
Roman Mścisławowicz. Zdołał on opanować księstwo halickie dzięki pomocy mi-
litarnej udzielonej mu przez polskiego władcę, Leszka Białego. Taki obraz wyda-
rzeń znamy z przekazów
źródłowych
Mistrza Wincentego i autora
Kroniki Wielko-
polskiej.
Ruskie latopisy milczą na temat okoliczności zajęcia Halicza przez Ro-
mana Mścisławowicza.
Wiadomości na temat wydarzeń, które rozegrały się w Haliczu po
śmierci
tam-
tejszego władcy, zanotował także na kartach swych
Roczników
XV-wieczny kroni-
karz Jan Długosz. Przedmiotem niniejszego artykułu jest przekaz annalisty poświę-
cony przywołanym zdarzeniom zamieszczony w jego
Kronice
pod 1198 rokiem
1
.
Artykuł ma na celu przedstawienie obrazu walk o księstwo halickie, które wybu-
chły po
śmierci
Włodzimierza Jarosławowicza, w
świetle
kronikarskiej relacji.
Opierając się na przekazach
źródłowych
wcześniejszych dziejopisów, Jan Długosz
nadał tym wydarzeniom inny wydźwięk polityczny i ideowy niż jego poprzednicy.
W Długoszowej relacji
śmierć
Włodzimierza otworzyła spór o jego dziedzictwo
między książętami polskimi, Leszkiem i Konradem a książętami ruskimi. Zwarte
przekazy wcześniejszych kronikarzy, które posłużyły mu jako tworzywo, podzielił
Długosz na dwie części, nadając im swoiście dychotomiczny charakter. Pierwszy
człon jego relacji, niezwykle bogaty znaczeniowo, ma szczególną wagę dla rozpo-
Ioannis Dlugossii Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. V-VI, Varsaviae
1973, s. 168-169.
1
Zgłoś jeśli naruszono regulamin