BK 26 2014r.pdf

(6625 KB) Pobierz
Biuletyn Kolekcjonera Nr 26/2014
KKS VIS Kwidzyn – KS GARDA Ostróda – WKS „10” Jonkowo – ZKS Warszawa
10 kwietnia 2014r.
SPIS TREŚCI :
1. Dawne strzelnice (8)
- Warszawa , strzelnica na forcie
„Augustówka” (ul.Gwintowa 1)
2. KASERNOPOLIS -
miasto koszar
- część druga
3. REWOLWER KESERU
CZYLI FLOBERT PO POLSKU
4. SCHMIDT-RUBIN wz.1889
5. Ludzie listy piszą…
6. Z mojej kolekcji…
- prezentuje :
Aleksander Jakubczak
Krzysztof Rab
foto : Hubert Hoppe
Biuletyn Kolekcjonera jest wspólną inicjatywą KKS VIS Kwidzyn , KS GARDA Ostróda , WKS „10” Jonkowo
oraz ZKS Warszawa i jest rozprowadzany drogą mailową wśród członków tych klubów.
(8)
1. DAWNE STRZELNICE (8)
Artur K.F. Wołosz
Agata Grabowska
Warszawa, strzelnica na Forcie „Augustówka” (ul. Gwintowa 1)
W ciągu ostatnich lat zdarzały się i takie weekendy,
że
na strzelnicy w Forcie „Augustówka” nie dało
się po prostu postrzelać, a to z powodu ilości wiatrówkarzy, łuczników, kuszników, „miotaczy”
tomahawków i noży — wszystkich z własnymi tarczami i rozrywkowymi „celami nieatestowanymi”
oraz całodniowym wiktem i napitkiem w koszach piknikowych. A wszystko to pomimo tego,
że…
strzelnicy tam formalnie nie ma. Popularne Siekierki od wielu lat przyciągają strzelców
specyficznym nonszalanckim klimatem oraz bezpłatnością „miejsca niczyjego”. Co ważne — nie
tylko „wolnych strzelców wiatrowych”, także tych zrzeszonych w klubach sportowych.
Fort X „Augustówka” — zwany też Baterią X — położony jest tuż przy Trasie Siekierkowskiej
łączącej stronę warszawską z praską, pomiędzy ulicami Gwintową, Polską, Antoniewską,
Piramowicza oraz przeciwpowodziowym Wałem Zawadowskim z 1926 r. Stanowił ostatni
przedwiślany element pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa. Od strony południowo–
zachodniej flankował go Fort IX „Czerniaków”, a dokładnie od zachodu — Fort „Legionów”. Po
drugiej stronie rzeki ulokowano z kolei Fort XI „Grochów” i Fort „Wawer”.
Twierdza Warszawa na początku XX w. - oprac. Marek Ostrowski
Początki Siekierek sięgają XVI w. i odnoszone są do zamieszkanej nadwiślanej Kępy Bełk,
położonej pomiędzy Czerniakowem a jurydyką Solec. W 1683 r. objął ją razem z Czerniakowem
poeta i marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubormirski i urządził tutaj u schyłku XVIII
w. ogród z drewnianym pawilonem (wg proj. Tylmana z Gameren). W latach 1720–1733 dzierżawcą
Czerniakowa i Siekierek był król August II Sas, który wykorzystywał ten teren jako teren do
ćwiczeń
wojskowych oraz do łowiectwa. W 1775 r. na Siekierkach było 27 gospodarstw chłopskich; w 1827
r. w Siekierki Wielkich i Małych (lit. A) w 10 dymach zamieszkiwało 77 mieszkańców, a w
Siekierkach lit. B w 20 dymach 117 mieszkańców. Folwark przynależał tradycyjnie do dóbr
Czerniaków; 1889 r. posiadał on 216 mórg łąk, 218 mórg pastwisk, 35 mórg lasu oraz 74 morgi
nieużytków W tym samym czasie osadę lit. A. zamieszkiwało 147, a części lit. B — 221
mieszkańców. Siekierki zostały włączone do Warszawy dopiero w 1916 r. Mieszkańcy zajmowali się
głównie gospodarką łąkową oraz wikliniarstwem, piaskarstwem i dorożkarstwem. Po wybuchu
powstania warszawskiego, w ramach represji, wielu mieszkańców zamordowano, a dwór i folwark
Isenberga i Wolskiego przy ul. Nadrzecznej spalono. Pacyfikacji i pożogi dokonały jednostki
niemieckie i ukraińskie.
Rezydencja na Siekierkach, proj. Tylman z Gameren, 1794 r.
Rekonstrukcja przestrzeni kulturowej Siekierek w XX w. Fort „Augustówka” za rzeczką Wilanówką, z prawej strony.
Wg: http://www.korzeniesiekierek.pl/index.html
Całkowicie ziemny fort usypano w latach 80. XIX w. jako dwuwałową baterię otoczoną mokrą fosą.
Nie było tutaj koszar ani elementów betonowych bądź ceglanych. Ze stałych budowli wzniesiono
tylko brukowaną drogę forteczną,
nota bene
zachowaną do dnia dzisiejszego w dobrym stanie. Gdy
tuż przed I wojną
światową
Rosjanie likwidowali warszawskie umocnienia, część elementów fortu
zniszczono latem 1913 r.
Strzelnicę wojskową założono w okresie międzywojennym, a wały umocnienia stały się
znakomitymi kulochwytami. Osie skierowano w stronę rzeki. Była to tzw. strzelnica zmniejszona
(http://www.cytadela.aplus.pl/wsp_bs.htm) umożliwiająca bezpieczne strzelanie na dystansach do
100 m. Obiekt był zarządzany przez 1 Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego stacjonujący na Pradze
przy ul. 29 Listopada 28. Wzniesiono wprawdzie na terenie fortu zabudowania, ale docelowo w
wizjonerskich planach prezydenta Stefana Starzyńskiego był to jednak teren przeznaczony — razem
z zakolem Wisły — pod budowę olimpijskiego toru regatowego.
W 1939 r. wały Fortu „Augustówka” stanowiły punkt oparcia dla broniących stolicy
żołnierzy
polskich, a w 1944 r. — dla niemieckich. Resztki okopów na wałach pochodzą właśnie z czasów II
wojny
światowej
(Lech Królikowski,
Twierdza Warszawa,
Warszawa 2002, s. 241).
Po wojnie teren znalazł się w zarządzie niesławnej pamięci Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, bezpośrednio kontynuujących działalność Korpusu
Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Podlegał dowództwu NJW bądź 1 Warszawskiej Brygadzie
Zmotoryzowanej NJW (JW 2610). Niektóre zabudowania i park samochodowy znajdowały się przy
ul. Gwintowej 1 (inne miejsca NJW w Warszawie i okolicy to: ul. Podchorążych, ul. 29 Listopada,
ul. Wrzeciono, Bemowo, Radiowo, Szczęśliwice, Legionowo, Piaseczno, Góra Kalwaria, Linin, Stara
Wieś i Emów; dwa z nich z kolejnymi strzelnicami, o których będzie mowa w przyszłości).
W stosunku do okresu międzywojennego strzelnicy nie rozbudowano i nie wydłużono osi. Co
ciekawe, już w latach 80. XX w. do „strzelania” na dalszych dystansach stosowano elektroniczne
trenażery, z celownikami montowanymi na AKM–ach oraz monitorami podglądowymi przy
stanowiskach strzeleckich. Zapewne były to opracowane w Zakładzie Produkcji Doświadczalnej przy
Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosław Dąbrowskiego w Warszawie (od 1980 r.: Wojskowe
Centralne Biuro Konstrukcyjno–Technologiczne) imitatory ognia MIS–52 (poprzednik obecnego
TCW–97 „Cyklop”) z tarczą sylwetkową NT23P czyli popularnym „popiersiem”
vel
„chińczykiem”.
MIS–52. Wg: http://allegro.pl/strzelnica-52-mis-w-6-skrzyniach-i4109319760.html
Nie udało się ustalić kiedy na strzelnicy padły ostatnie legalne strzały z broni palnej (bo nielegalne
padają do dnia dzisiejszego). Należy przyjąć,
że
miało to oczywisty związek z budową Trasy
Siekierkowskiej, którą wznoszono począwszy od 2000 r. Maksymalnie do 2002 r. bo do tego czasu
formalnie istniały Nadwiślańskie Jednostki Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i
Administracji (chociaż je rozformowywano bądź przekazywano sukcesywnie od połowy lat 90. XX
w.). W trakcie budowy estakady teren fortu został uporządkowany w specyficzny sposób,
zdecydowanie niezgodnie ze sztuką konserwatorską. Najbardziej kuriozalny jest chyba ziemny tor z
przeszkodami dla cyklistów. Przebija on nawet „uregulowaną” fosę forteczną.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin