Kopia Angielski dla leniwych Dokumentacja PDF.pdf

(5126 KB) Pobierz
1.
Różne rodzaje czasowników
Czasy i budowanie zdań w różnych czasach
Język angielski oferuje znacznie większe
bogactwo
czasów (czyli
tenses),
a więc
sposobów
budowania zdań,
niż język polski. Można powiedzieć,
że
gramatyka angielska
koncentruje
się na
czasowniku,
a więc na
różnych
sposobach
wyrażania
czynności
(tym terminem
będziemy określać wszystko, co da się wyrazić czasownikiem).
Z bogactwa ilości czasów wynika fakt, iż układając zdanie, nie wystarczy rozstrzygnąć, czy
mówimy o teraźniejszości, przeszłości, czy przyszłości.
Musimy
uwzględnić
wiele innych
czynników,
jak na przykład:
czy
określamy
kiedy
czynność się odbyła,
czy
nie,
czy
trwa
ona nadal, czy już się
skończyła,
czy traktujemy ją jako
zakończoną,
dokonaną,
czy też
podkreślamy fakt jej
trwania.
Niezwykle ważny może być też fakt,
jak
jest ona
umiejscowiona w
czasie
w stosunku do
innych
czynności,
o których mówimy.
Poszczególne czasy,
to
kiedy je stosujemy
omawiamy szczegółowo w
rozdziale 3.
1.1
Różne rodzaje czasowników
Skupmy się teraz na
różnych rodzajach czasowników
i na tym, jak układamy z nimi zdania
w różnych czasach, czyli
jak tworzymy orzeczenia zdań.
Z punktu widzenia
budowania zdań
w poszczególnych czasach
najważniejsze jest
rozróżnianie
czterech
typów czasowników.
Są to:
czasowniki
posiłkowe
czasowniki
modalne
czasowniki
zwykłe
regularne i
nieregularne
Czasowniki posiłkowe
shall, will, would, do, be
i
have,
pełnią ważne funkcje
gramatyczne.
Budują
one poszczególne
czasy.
To dzięki czasownikom
posiłkowym
możemy te
czasy
rozróżniać.
Czasowniki
shall, will
i
would
pełnią przede wszystkim rolę gramatyczną,
o której
będziemy mówić w dalszych częściach rozdziału pierwszego. O ich innych zastosowaniach
będziemy mówić szczegółowo w rozdziale
2.6.
Czasowniki
to
do
– robić,
to
be
– być,
to
have
– mieć,
pełnią
podwójne
role.
Oprócz tego,
że
zwykłymi
czasownikami,
budują orzeczenia
zdań.
Przed czasownikami
be, have
i
do
umieściliśmy
to.
W ten sposób nadaliśmy im formę tak
zwanego
bezokolicznika z to
(full infinitive). Bezokolicznik, przed którym nie ma
to,
jest
nazywany
bezokolicznikiem bez to
(bare infinitive).
Bardziej szczegółowo o czasowniku
have
piszemy w rozdziałach
2.3
i
2.4,
a o pewnych
szczególnych zastosowaniach czasownika
be
piszemy w rozdziale
2.9.
Czasowniki modalne,
czyli:
must, needn’t, can, could, may, might, should
i
ought to
różnią się od zwykłych czasowników.
Piszemy o tym w rozdziale
1.7.
Rządzą się one
swoimi własnymi prawami,
innymi
od tych, którym podlegają
zwykłe
czasowniki.
Nie
układamy
z nimi zdań
w różnych czasach.
O ich
szczególnych cechach
i
różnorodnych
zastosowaniach
mówimy szczegółowo w
rozdziale 2 Czasowniki modalne, wybrane
czasowniki posiłkowe i kilka innych szczególnych czasowników.
1
Zwykłe
czasowniki, oraz
be, have
i
do,
to czasowniki, z którymi możemy
układać zdania w
wielu różnych czasach.
Dzielą się one na czasowniki
regularne
i
nieregularne.
Czasowniki regularne
to te, które
tworzą czas
przeszły
(past simple)
i tak zwaną
trzecią
formę
(past participle)
przez
dodanie
końcówki:
–ed, na przykład:
play
– bawić się (czas
teraźniejszy) –
played
(czas przeszły i trzecia forma) lub samego –d, gdy czasownik kończy
się na –e, na przykład:
like
– lubić (czas teraźniejszy) -
liked
(czas przeszły i trzecia forma).
Czasowniki
nieregularne,
jak sama nazwa wskazuje,
tworzą czas
przeszły
i
trzecią formę
inaczej,
na przykład:
give
– dawać (czas teraźniejszy) -
gave
(czas przeszły) -
given
(trzecia
forma).
Lista czasowników nieregularnych
zamieszczona jest
w dodatku
B
w tabelce
127
na końcu
książki.
W dodatku
A
piszemy o tym
jak zmienia się pisownia czasowników, gdy dodajemy do
nich końcówki.
2
1.2
Nazwy
czasów
Czasowniki,
które
budują
czasy
Teraz przyjrzyjmy się nazwom czasów
w gramatyce angielskiej.
Jak w każdym języku, mamy tu czasy: teraźniejsze -
Present,
przeszłe -
Past
i przyszłe -
Future.
Razem jest ich
12.
Każdy bowiem z właśnie wymienionych może być jednym z
czterech:
Simple, Continuous, Perfect
lub
Perfect Continuous.
Nazwy czasów
są więc kombinacją
sześciu słów:
Present
– teraźniejszy
Past
– przeszły
Simple
– prosty
Continuous
– trwający
Perfect
Future
– przyszły
Perfect Continuous
Present
Past
Future
Simple
Continuous
Perfect
Perfect Continuous
Podążając za strzałkami możemy bez trudu nazwać wszystkie dwanaście czasów:
Present Simple, Present Continuous, Present Perfect, Present Perfect Continuous
Past Simple, Past Continuous, Past Perfect, Past Perfect Continuous
Future Simple, Future Continuous, Future Perfect, Future Perfect Continuous
Do dwunastu czasów, które właśnie wymieniliśmy, możemy jeszcze dołączyć
Future in the
Past,
o którym mówimy w
rozdziale 2.6
i
be going to,
formę, o której mówimy w
rozdziale
3.9.
Czasowniki posiłkowe
shall
i
will
budują czasy
Future.
Wystarczy pamiętać,
że
aby ułożyć zdanie w którymś z czasów
Future,
należy użyć
czasownika posiłkowego
will
i umieścić
po
nim
bezokolicznik bez to.
Gdy mówimy
o sobie
– I
lub o nas –
we,
zamiast
will
możemy użyć
shall.
Zdania w czasach
Future
układamy tak, jak to pokazują
dolne
wiersze tabelek:
2, 4, 7
i
8.
Czasownik
do
buduje
pytania
i
przeczenia
w czasach
Present Simple
i
Past Simple.
Czasownik
be
buduje czasy
Continuous.
Czasownik
have
buduje czasy
Perfect.
Żeby
układać zdania
w czasach
Simple, Continuous i Perfect wystarczy
znać formy
tych
czasowników w
teraźniejszości
(present)
i w
przeszłości
(past).
3
1.3
Budowanie zdań w czasach Simple
Czasownik
do
buduje zdania
pytające
i
przeczące
w czasach
Present Simple
i
Past
Simple.
Popatrzmy na formy oznajmujące,
pytające
i
przeczące
czasownika
do
w
teraźniejszości
(present) i
przeszłości
(past):
do
buduje
pytania
i
przeczenia
w czasach
Present Simple
i
Past Simple
formy pytające
formy przeczące
P
formy oznajmujące
R
I
I
I
do
do not
we
we
we
E
do
don’t
don’t
you
you
you
S
they
they
they
E
he
he
he
does
does not
she
she
she
N
does
doesn’t
doesn’t
it
it
it
T
P
A
S
T
I
he
she
it
we
you
they
did
did
didn’t
I
he
she
it
we
you
they
I
he
she
it
we
you
they
did not
didn’t
tab 1
Aby ułożyć zdanie
pytające
lub
przeczące
w czasach
Present Simple
i
Past Simple,
wystarczy
do formy pytającej
i
przeczącej z tabelki
1
dodać
bezokolicznik bez to
(ta
reguła
nie dotyczy
czasowników
modalnych
i nie dotyczy czasownika
be).
Ułóżmy kilka pytań:
Do
I
want
it?
Czy ja tego chcę?
(Present Simple)
Does
she
like
it?
Czy jej się to podoba?
(Present Simple)
Did
she
want
it?
Czy ona tego chciała?
(Past Simple)
Did
you
like
it?
Czy ci się to podobało?
(Past Simple)
I kilka zdań przeczących:
You
don’t want
it.
Nie chcesz tego.
(Present Simple)
He
doesn’t like
it.
Nie podoba mu się to.
(Present Simple)
I
didn’t want
it.
Ja tego nie chciałem.
(Past Simple)
We
didn’t like
it.
Nie podobało nam się to.
(Past Simple)
4
Zdania w czasach
Present Simple, Past Simple
i
Future Simple
budujemy tak, jak pokazuje
to tabelka
2:
Czasy Simple - strona czynna
zdania oznajmujące
1
2
1
zdania pytające
2
3
1
zdania przeczące
2
3
P
R
E
S
E
N
T
I
we
you
they
he
she
it
1
play
study
travel
prefer
wash
do
go
plays
studies
travels
prefers
washes
does
goes
regularne
nieregularne
do
don’t
I
we
you
they
does
doesn’t
he
she
it
2
play
study
travel
prefer
wash
do
go
I
we
you
they
do not
don’t
he
she
it
1
does not
doesn’t
play
study
travel
prefer
wash
do
go
1
3
2
3
P
A
S
T
I
you
he
she
it
we
they
1
played
studied
travelled
preferred
washed
did
went
2
did
didn’t
I
you
he
she
it
we
they
2
play
study
travel
prefer
wash
do
go
3
I
you
he
she
it
we
they
1
did not
didn’t
play
study
travel
prefer
wash
do
go
3
1
2
F
U
T
U
R
E
I
we
shall
lub
will
you
he
she
will
it
they
play
study
travel
prefer
wash
do
go
sleep
shall
shan’t
lub
will
won’t
I
we
you
he
she
it
they
will
won’t
play
study
travel
prefer
wash
do
go
sleep
I
we
you
he
she
it
they
shall not
shan’t
lub
will not
won’t
will not
won’t
play
study
travel
prefer
wash
do
go
sleep
tab 2
W czasie
Future Simple
w zdaniach oznajmujących
shall
lub
will
(zwykle używamy
will)
możemy połączyć z podmiotem w formy skrócone: I
shall
- I’ll, you
will
- you’ll,
she
will
– she’ll itd., jak w zdaniu:
They’ll be here
in
five minutes.
Będą tu
za
pięć minut.
Zastosowania czasu
Present Simple
omówione są w rozdziale
3.1,
o czasie
Past Simple
piszemy w rozdziale
3.5,
a o czasie
Future Simple
w rozdziale
3.10.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin